آقای سلاجقه ! روال عادی آبخیز داری را چگونه تعبیر می کنید؟

جمهوریت– ناصر تبریزی – یکی از مهمترین اشکالات مسئولین ما در ارایه گزارشات ضد و نقیضی است که مبتنی بر اظهار نظر کارشناسی، و نقل قول هایی از سوی منابع معتبر علمی و ….غیره اعلام می کنند. بطوری که خواننده یا شنونده در فاصله چند هفته، درست در حالی که چهار چوب اصلی پیام را در حافظه خود به یاد دارد، ، بی محابا خلاف جهت گیری خود اظهار نظر دیگری را ارایه می فرمایند.به طوری مخاطب خبر، مات و مبهوت و انگشت به دهان می ماند.به این نمونه دقت بفرمایید:

علی سلاجقه حدود سه هفته پیش در رابطه با علل اصلی کاهش تراز آب دریای خزر اینچنین اعلام نظر می فرمایند:

«…..کشورهای همسایه ایران، ورودی‌های دریای خزر از جمله رودخانه «ولگا» را بسته‌اند…ایشان در ادامه ابراز امیدواری کرده بود که « امیدوارم که کشورهای همسایه به توافق برسند و حقا آبه‌ها رها شود و آب به خزر برسد….» وی در بخش دیگری از اظهارات خود اضافه می کند؛….« رود ولگا در روسیه مهمترین منبع و تامین کننده ۸۰ درصد آب خزر است. …»

ناگفته نماند در این راستا ، بر اساس گزارشی که سازمان فضایی ایران اخیرا اعلام کرده, « کاهش ورودی آب ولگا به خزر از دلایل اصلی کاهش تراز آن در دو سال اخیر بوده است…..»

همچنین در ادامه، ریاست محترم سازمان محیط زیست با نقل قول از یک مرجع معتبر علمی اذعان می کند؛ « بر اساس  نتایج مطالعات منتشر شده در مجله علمی «نیچر» ،رودخانه ولگا تامین کننده ۸۰ درصد آب خزر است، اما ۶۰ درصد آب این رودخانه صرف کشاورزی و ۱۳ درصد آن در سدها استفاده می‌شود…..»

در واقع بصورت ضمنی ایشان علت عمده کاهش تراز آب را (۷۳ درصد) در عدم رها سازی حقابه خزر از آب رودخانه ولگا میدانند.

در بخش دیگری سلاجقه،  ضمن اشاره مجدد به اینکه «…کشورهای همسایه ایران ورودی‌های دریای خزر از جمله رودخانه «ولگا» را بسته‌اند ابراز امیدواری می کند ؛  (انشاالله)کشورهای همسایه به توافق برسند و حق‌آبه‌ها رها شود و آب به خزر برسد…..»

خوب!

تا این جای کار، بسیار منطقی است . مشکلی پیش آمده و ریاست محترم سازمان محیط زیست با اتکا به گزارش های مجله معتبر علمی و جهانی «نیچر» علل کاهش تراز آب خزر را تحلیل کرده اند،

مشکل از آنجایی شروع شد که سلاجقه، امروز پس از گذشت حدود سه هفته از سخنان خود، دلایل عمده دیگری را عامل کاهش تراز خزر عنوان کرده اند.

رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست ایران می‌گوید؛ کاهش تراز آب دریای خزر به دلیل «تغییر اقلیم» است و تقصیر هیچ کشوری نیست….

به گفته آقای سلاجقه، «هر پنج کشور در مدیریت دریای خزر مشارکت دارند و می‌توان گفت که هیچ کشوری مقصر کاهش تراز آب دریای خزر نیست، چون کشورها در روال عادی در آبخیزداری، بهره برداری خود را انجام می‌دهند اما تغییرات اقلیم، کاهش ورودی‌های حوضه آبخیز مخصوصا رودخانه ولگا و افزایش تبخیر باعث شده که دریای خزر در شرایطی به سر ببرد که ما کاهش تراز بستر را شاهدیم».

البته من منظور ایشان از روال عادی آبخیز داری را متوجه نشدم! به احتمال یقین منظورشان همان سد سازی های رواج یافته در ایران است که آنرا به روسیه تعمیم داده و «روال عادی» تلقی کرده اند. به عبارت دیگر همان طور که روال عادی آبخیز داری در ایران منجر به خشک شدن دریاچه ارومیه و ده ها تالاب و رودخانه و ….  شده ، به همان علت «روال عادی آبخیز داری» در روسیه،  منجر به وضعیت کنونی خزر شده است و این اتفاق کاملا «عادی» است.

و همه اینها در حالی است که،علی منتصر کوهساری، رئیس اداره ایمنی و حفاظت دریایی اداره کل بنادر و دریانوردی استان گیلان هم در گفتگوی ۱۷ مرداد ماه گذشته، تصریح کرده: «این کاهش حجم و تراز آب دریا ریشه‌های مختلفی دارد که یکی از مهم‌ترین آنها عدم تأمین حقابه خزر است…..»

او نیز با بیان این که «۸۵ درصد» آب دریای خزر از رودخانه وُلگای روسیه تأمین می‌شود به خبرگزاری ایسنا گفته…. کاهش تراز آب دریای خزر در ده سال گذشته «غیرعادی» است!

البته نمی دانم چرا حس خوبی از این خبر که در ۳۰ مرداد ماه منتشر شد ندارم:

مجتبی ذوالجودی معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست «۳۰ مردادماه» در مراسم تکریم و معارفه مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کرمان اظهار کرد: روسیه پیام داده که آماده همکاری بیشتر با ایران در زمینه مسائل این حوزه هستیم.