جمهوریت –اقتصاد ایران از حدود دو دهه قبل تحت تحریمهای آمریکا و برخی کشورهای غربی قرار گرفته است. این تحریمها از سال ۱۹۹۵ میلادی آغاز شد اما در دوره ترامپ رییس جمهور پیشین آمریکا شدت گرفت. ترامپ از سال ۲۰۱۸ تنها سه سال پس از توافق هسته‌ای موسوم به برجام از این موافقتنامه خارج شد تا دشمنان مردم ایران یک بار دیگر نشان دهند قابل اعتماد نیستند.
با خروج ترامپ از برجام ۲۷۱ شخص، ۲۵۹ نهاد، ۳۳ هواپیما و ۱۱ کشتی ایران تحریم شدند. ۳۶ شخص و ۱۳۹ نهاد خارجی هم به خاطر روابط اقتصادی با ایران تحریم شدند که مجموع آن به ۷۵۱ مورد رسید. با ۸۰۲ تحریم قبلی، مجموع تحریمهای امریکا علیه ایران شامل ۱۵۰۰مورد شد. یکی از چالشهای اساسی برای اقتصاد نفت محور ایران، تحریمهای نفتی بود که به گفته برخی کارشناسان، صادرات نفت را از بالای دو میلیون بشکه به ۳۰۰ هزار بشکه رساند.
اعتراف آمریکایی‌ها به کم اثر شدن تحریمها
اما هرچه تعداد تحریمها بالاتر رفت، اثرات آن کاسته شد. زیرساخت‌های اقتصاد ایران متناسب با تحریمها شکل گرفت و بعضا راهکارهای دور زدن آن را آموختیم. از سال ۱۴۰۰ با روی کار آمدن دولت شهید رییسی نیز تعاملات بین‌المللی با همسایگان افزایش یافت و ایران به دو پیمان مهم بریکس و شانگهای پیوست. به دنبال آن صادرات نفت مجددا به بیش از ۲ میلیون بشکه رسید. تا جایی که برخی چهره‌ها و سیاستمداران آمریکایی به بی‌اثر شدن تحریمها اعتراف کردند.
با همه این اوصاف و با وجود تحریمهای ظالمانه، توان منطقه‌ای ایران روز به روز در حال افزایش است. اما سوال این است که باید با مقوله تحریمهای آمریکا چه کرد؟ تحریمی که روسیه، چین و حتی ترکیه را نیز درگیر کرده است. تجربه و رویکرد تحول‌گرایانه دولت سیزدهم به ریاست شهید سیدابراهیم رییسی طی حدود سه سال گذشته حکایت از آن دارد که تقویت بنیه‌های اقتصاد کشور با محوریت اقتصاد مقاومتی می‌تواند نسخه نجات‌بخش اقتصاد کشور باشد. اگر دشمن ببیند که قدرت ایران با وجود تحریمها افزایش یافته برای جا نماندن از ارتباطات ایجاد شده بین کشورهای همسو با ایران و نقش‌آفرینی در نظام بین‌الملل قطعا از شدت تحریمها می‌کاهد.
با این وجود نمی‌توان تحریم را نعمت دانست. اقتصاد کشور حتما به مبادلات بانکی، تجاری و اقتصادی نیاز دارد و لازم است تا از فشارهای بین‌المللی علیه ایران کاسته شود. البته در دولت سیزدهم تا حد زیادی شدت این فشارها کم شد. اما نگاه منطقی به مبادلات تجاری و اقتصادی آن است که نمی‌توان تحریم را موهبت دانست. در دو سه سال گذشته جمله «تحریم نعمت است» انتقاد برخی کارشناسان اقتصادی را در پی داشته که معتقدند بیان این سخنان جنبه تبلیغاتی و انتخاباتی دارد.
دیدگاه کاندیداها درباره تحریم/از نگاه کلیشه‌ای تا پذیرش واقعیت
در مناظره شب گذشته کاندیداهای ریاست جمهوری، مساله تحریم یکی از موضوعات مورد بحث بود اما راهکاری برای آن ارایه نشد.
رویکرد علیرضا زاکانی در مناظره دیشب، به نوعی ادامه موضع قبلی او به مساله تحریم بود. او سال ۱۴۰۱ گفته بود که مشکل کشور تحریم نیست، بلکه بی‌عرضگی و بی‌غیرتی است. به باور زاکانی، تحریم شاید ۲۰ درصد تاثیر داشته باشد. او در مناظره دیشب هم بیان کرد: «مشکل اقتصادی ایران تحریم آمریکا نیست. تجویزهای اقتصادی آمریکاست. تحریم را باید در داخل خنثی کرد بعد دیپلماسی برود بنیان آن را تغییر دهد.
پورمحمدی هم کنایه غیرمستقیمی به صحبت دو سال قبل زاکانی درباره تاثیر ۲۰ درصدی تحریم بر اقتصاد کشور داشت. پورمحمدی تحریمها را فلج‌کننده دانست و در عین حال گفت: تحریم خیلی مهم است اما ما مهمتر و قدرتمندتریم. قدرت خود را باور کنیم و البته اشتباهات خود را هم بپذیریم.
اگرچه گفته می‌شود در زمان ریاست جمهوری بایدن در آمریکا از شدت تحریمها علیه ایران کاسته شده اما بنا بر اعلام وزارت خزانه‌داری آمریکا، ایالات متحده در سه سال گذشته بیش از ۶۰۰ نهاد مرتبط با ایران را تحریم کرده است. فروردین امسال نیز تحریمهای جدیدی علیه صنعت فولاد ایران به بهانه جلوگیری از برنامه‌های موشکی و ساخت هواپیماهای بدون سرنشین ایران شکل گرفت.
مسعود پزشکیان ـ کاندیدای منتسب به جناح اصلاح‌طلب در جریان مناظره شب گذشته گفت: تحریم فاجعه است و اینکه بگوییم تحریم را دور می‌زنیم، بله دور می‌زنیم اما در مسیر غلطی که طی می‌کنیم کلی بخور بخور وجود دارد؛ بر اساس آمار ما از نظر فساد در دنیا رتبه ۱۵ از آخر هستیم. باید شفافیت را به اقتصاد بیاوریم و مسیرها را روشن کنیم.
پزشکیان تاکید کرد: بر اساس توافق، چین قرار بوده که در کشور ما سرمایه گذاری کند، گفته‌اند که تا زمانی که FATF را حل نکنید، ما سرمایه گذاری نمی‌کنیم؛ امکان ندارد بدون وارد شدن به این چهارچوب ها بتوانیم سرمایه‌گذار خارجی وارد کنیم و امکان ندارد که با تحریم‌هایی که درست کردند بتوانیم یک شریک تجاری درست و حسابی داشته باشیم
قالیباف هم که تا پیش از این شاید مواضع متفاوتی داشت دیشب مستقیما بیان کرد: «حتما تحریم اثر می‌گذارد». او گفت: همه دستگاه‌های دولتی یک طرف و دستگاه دیپلماسی یک طرف است. لذا باید برای رفع تحریم تلاش کند و برای آن طرح مشخص و روشن داریم و می‌شود اقدام با اقدام دنبال کرد. به گفته قالیباف، قرارداد با چین بازمانده و تفاهم‌ها اجرایی نشده است و این شامل قرارداد با روسیه هم می‌شود. باید از ظرفیت شانگهای و بریکس استفاده کرد.
با همه این اوصاف و با وجود تحریمهای ظالمانه قدرت منطقه‌ای ایران روز به روز در حال افزایش است. اما سوال این است که باید با مقوله تحریمهای آمریکا چه کرد؟ تحریمی که روسیه، چین و حتی ترکیه را نیز درگیر کرده است. تجربه و رویکرد تحول‌گرایانه دولت سیزدهم به ریاست شهید سیدابراهیم رییسی طی حدود سه سال گذشته حکایت از آن دارد که تقویت بنیه‌های اقتصاد کشور با محوریت اقتصاد مقاومتی می‌تواند نسخه نجات‌بخش اقتصاد کشور باشد. اگر دشمن ببیند که قدرت ایران با وجود تحریمها افزایش یافته برای جا نماندن از کشورهای همسو با ایران قطعا از شدت تحریمها می‌کاهد.
کارشناسان به رییس جمهور آینده پیشنهاد می دهند که دیپلماسی متوازن را در دستور کار قرار دهد. فاطمه فرهنگ ـ استاد روابط بین‌الملل در این خصوص به ایسنا گفته است: دولت چهاردهم در راستای منافع نظام اسلامی، لازم است که سیاست‌های مشخصی را از جمله توجه به مرزهای شمالی و شرقی، برقراری دیپلماسی متوازن، عضویت در پیمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و تأمین زیرساخت‌ها در راستای گسترش روابط بین‌الملل، دنبال کند. دیپلماسی باید به‌صورتی باشد که چالش‌ها و فرصت‌هایی که در حوزه شمال (آسیای میانه، آسیای مرکزی و قفقاز) هست را شناسایی کرده و از تهدیدات زیست محیطی، امنیتی و فرهنگی ممانعت کند.
آنچه مسلم است، اینکه ایران با برخورداری از شرایط ژئوپلتیکی، داشتن ذخایر غنی نفت و گاز و برخورداری از ظرفیت کریدور شمال به جنوب، کشور بااهمیتی حتی برای تحریم‌کنندگان است. تنها باید این ظرفیتها را به کار بگیرد و بدون توجه به اخم یا لبخند بیگانگان، راه خود را برای رسیدن به ایران قوی‌تر هموار کند.
بیشتر بخوانید:
- زمان‌بندی انتخابات ریاست‌جمهوری منتشر شده در فضای مجازی اعتبار ندارد
- ۸ تیر انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری
- اعضای شورای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، امکان کاندید شدن دارند؟
- آیا انتخابات ریاست جمهوری به صورت الکترونیک برگزار می‌شود؟
- پیشنهاد مهم وزارت کشور به شورای نگهبان درباره انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ +جزئیات
- پزشکیان برای انتخابات ریاست جمهوری اعلام نامزدی کرد
- مسعود پزشکیان آماده کاندیداتوری انتخابات ۱۴۰۳
- وزیر احمدی نژاد در راه انتخابات ریاست جمهوری
- محسن هاشمی کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری می‌شود
- هاشمی: در اخبار دیدم که نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شده‌ام
- حسن خمینی تصمیمی برای کاندیداتوری در انتخابات ندارد
- سعید محمد در انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام می‌کند
- در انتخابات ریاست جمهوری صرفاً با کارت ملی و شناسنامه می‌توان رأی داد
- اسماعیلی: دولت بنای معرفی نامزد در انتخابات ندارد
- مناظرات انتخاباتی ریاست جمهوری انجام می‌شود
- برای کاندیداتوری در انتخابات شخصاً تمرکزم بر دکتر صالحی و جهانگیری است
- عزم پورمحمدی برای نامزدی؟
- فقط پنج دقیقه، مهلت ارایه برنامه نامزدهای ریاست جمهوری
- علی لاریجانی اعلام کاندیداتوری کرد
- علی لاریجانی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- ۳ خانم برای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری مراجعه کردند که واجد شرایط نبودند
- تصویر متفاوت از سعید جلیلی سوژه کاربران شد
- زاکانی احتمالاً یکشنبه در انتخابات ثبت‌نام می‌کند
- توضیح وزیر کشور درباره برگزاری انتخابات الکترونیک
- قالیباف برای کاندیدا نشدن در انتخابات ۱۴۰۳ تعهد داده است؟
- وحید حقانیان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شد
- پزشکیان داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری شد
- رسولی‌نژاد برای انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرد
- فتاح در انتخابات ریاست‌جمهوری کاندیدا نمی‌شود
- زاکانی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری شد
- ده‌مرده داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- الهیان در انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام می‌کند
- مالکی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری شد
- میرتاج الدینی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری شد
- احمدی‌نژاد: در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام می‌کنم
- زریبافان داوطلب نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری شد
- اسماعیلی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- چه کسانی داوطلب کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری شده‌اند؟
- نام‌نویسی سرتیپ افشارزاده در انتخابات ریاست‌جمهوری
- ثبت‌نام قاسم‌زاده، در انتخابات ریاست‌جمهوری
- احمدی‌نژاد: اطمینان دارم همۀ مسائل کشور با استفادۀ حداکثری از ظرفیت‌های ملی حل‌شدنی است
- محمد مقیمی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- امیر شاهوردی در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرد
- ماجرای قطع صدای احمدی نژاد در زمان سخنرانی چه بود؟
- محفوظی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- حجت‌الاسلام اکبری برای انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام کرد
- نادران داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- جاسمی داوطلب کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری شد
- سبحانی داوطلب کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری شد
- دومین داوطلب زن برای انتخابات ۱۴۰۳ ثبت نام کرد
- جهانگیری داوطلب کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری شد
- کریمی داوطلب کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری شد
- قالیباف داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- چنارانی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- بذرپاش، کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شد
- منظور داوطلب کاندیداتوری انتخابات ریاست‌جمهوری شد
- بذرپاش: قرار من با رئیس جمهور شهید هنوز برقرار است
- شعارها، سوابق و گرایش‌های سیاسی ۸۰ داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری
- عباس عبدی: به نظر می‌رسد که پس از ۱۳۶۰، این اولین دوره‌ای است که روحانیون خود را به‌کلی از انتخابات کنار کشیده‌اند
- آیت‌الله جنتی: همه کسانی که در انتخابات پیش‌رو نقش‌آفرین هستند، رفتار و اخلاق اسلامی را سرلوحه فعالیت خود قرار دهند
- معاون حقوقی ریاست جمهوری: دولت باید در انتخابات بی طرف باشد
- ۱۵ تیر زمان مرحله دوم احتمالی انتخابات ریاست جمهوری است
- امیدوارم در انتخابات کسی نخواهد با شهدا رقابت کند
- جبلی: صداوسیما برای انتخابات تقریباً آماده است
- حدادعادل: طبق برخی نظرسنجی‌ها سطح مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری بالاتر از انتخابات دور قبل است
- صداوسیما: نامزد‌هایی که امکان تایید صلاحیت خود در انتخابات را زیاد می‌دانند برای آماده‌سازی برنامه‌های ضبطی خود اقدام کنند
- اتمام بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری
- زیدآبادی: انتخابات دو مرحله ای می شود
- جلسه اضطراری جبهه اصلاحات پس از اعلام اسامی نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری
- علی عبدالعلی زاده رئیس ستاد انتخاباتی پزشکیان شد
- جهانگیری: قرار من با مردم پابرجاست
- شجاعان: انتخابات الکترونیکی برگزار نمی‌شود
- برنامه‌های سومین روز تبلیغات نامزدهای ریاست جمهوری در تلویزیون، امروز چهارشنبه ۲۳ خرداد
- شناسه انتخاباتی نامزدها اعلام شد
- مشارکت مردم در انتخابات به «پزشکیان» بستگی دارد
- زریبافان به ستاد انتخاباتی پورمحمدی پیوست
- مسئولین اجرایی انتخابات از رای مردم حفاظت و صیانت کنند
- تصمیم قالیباف درباره قیمت خودرو و بنزین
- دیوارنگاره میدان ولیعصر انتخاباتی شد
- سه انتخابات گذشته برای کشور ما زیبنده نبود
- جلیلی: شعار ما حاصل یک ماه اخیر نیست، یازده سال بر روی آن کار شده است
- دیدار ۶ کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری با رئیس مجلس خبرگان
- پزشکیان: اگر بنزین قرار باشد گران شود باید خودروهایی وارد کنیم که مصرف آنها پایین است
- جلیلی: دولت سایه، دکان و دستگاه نیست
- آشنایی با نمایندگان اقتصادی شش نامزد انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری
- ستاد پزشکیان: ظریف در میزگرد سیاست خارجی، پزشکیان را همراهی خواهد کرد
- رئیس ستاد جلیلی: قصد عقب‌نشینی از انتخابات نداریم
- جبهه انقلاب برای اجماع در انتخابات حرکت را شروع کرده
- شورای نگهبان به انتخابات لطمه زد
- فلاحت‌پیشه: دخالت در امور شخصی مردم پررنگ‌ترین بن‌بست پیش‌روی پزشکیان است
- انتخابات، سیاست خارجی و سوالاتی از کاندیداها
- واکنش دفتر مقام معظم رهبری به برخی نقل قول‌های غیر مستند انتخاباتی
- مبادا هوای نفس باعث شود کنار نروید و اتفاق سال۹۲ تکرار شود
- چرا کاندیداهای اصولگرا برای رای آوردن، زیر حرف های گذشته شان می زنند؟
- نامه دفتر روحانی به جبلی: فرصت پاسخگویی را فراهم کنید
- روس‌ها دوست ندارند، پزشکیان رئیس جمهور شود
- ائتلاف نامزدهای اصولگرا از رویا تا واقعیت
- توصیه عباس عبدی به کسانی که برای شرکت در انتخابات تردید دارند؛ بر اساس درایت تصمیم بگیرید نه کینه و نفرت
- نظام برای اینکه نسل z را از خیابان به صندوق رای بکشاند باید نشان دهد قصد اصلاح اشتباهات قبلی را دارد
- پزشکیان با ظریف و مهدی سنایی به تلویزیون می آید؟
- از فردای انتخابات ریاست جمهوری بورس این تغییر را می‌کند
