جمهوریت – ثبت‌نام این انتخابات از ۱۵ تا ۱۹ اردیبهشت ۸۸ برگزار شد. ۴۷۵ نفر در این انتخابات ثبت‌نام کردند. شورای نگهبان پس از بررسی صلاحیت این افراد، محسن رضایی، محمود احمدی‌نژاد، مهدی کروبی و میرحسین موسوی را تایید صلاحیت کرد. صادق محصولی وزیر کشور و کامران دانشجو ریس ستاد انتخابات کشور بودند.
سوابق نامزدهای انتخابات
میرحسین موسوی سابقه نخست‌وزیری داشت. کروبی سابقه حضور در چهار دوره مجلس و ریاست مجلس سوم (بعد از ریاست‌جمهوری هاشمی) و ششم را داشت. محسن رضایی فرمانده سپاه در دوران دفاع مقدس و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بود. احمدی‌نژاد هم پیش از ریاست دولت نهم، شهردار تهران بود.
زورآزمایی اصلاح طلبان و اصولگرایان
محمود احمدی‌نژاد نامزد مورد حمایت اکثریت جریان اصولگرا بود. حزب اعتمادملی از کروبی حمایت کرد اما سیدمحمد خاتمی، جبهه مشارکت، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، کارگزاران سازندگی و سایر تشکل‌های اصلاح‌طلب از موسوی حمایت کردند. همچنین جمعیت آبادگران از محسن رضایی حمایت کرد.
موسوی و کروبی با شعار اصلاح‌طلبی، آزادی‌های سیاسی و اجتماعی و با نقد شرایط اقتصادی کشور به صحنه انتخابات وارد شدند. کروبی همچنین تاکید داشت قانون اساسی باید اصلاح شود. او شعارهای حقوق بشری هم داد. در مقابل احمدی‌نژاد با دفاع از عملکرد چهار ساله خود و با همان شعار قبلی خود یعنی عدالت‌طلبی، مبارزه با فساد و اشرافی‌گری و توجه به اقشار محروم وارد انتخابات شد. محسن رضایی نیز بیشتر خود را در قامت یک اقتصاددان و منتقد وضع موجود نشان داد.
داغ شدن فضای انتخابات
رقابت‌های انتخاباتی نامزدها و مناظره‌های دوطرفه نامزدها مخصوصا میرحسین موسوی و احمدی‌نژاد شور انتخاباتی زیادی ایجاد کرده بود؛ البته این مناظره حواشی زیادی هم داشت. احمدی‌نژاد در این مناظره، هاشمی رفسنجانی را پشت پرده حمایت از موسوی و صحنه‌گردان اصلی معرفی کرد. او هاشمی را نماد اشرافی‌گری و خود را نماد حمایت از توده‌ها و طبقات ضعیف در برابر باندهای قدرت و ثروت معرفی کرد. احمدی‌نژاد در یکی از سخنرانی‌های انتخاباتی خود گفته بود که «پرونده گروهی که ۲۴ سال در مراکز قدرت بودند را باز می‌کنم. برخی افراد برای حفظ خود و گروه‌شان از بیت‌المال هزینه کرده بودند.»
این اقدام احمدی‌نژاد با واکنش هاشمی مواجه شد و او نامه‌ای بدون سلام به رهبر معظم انقلاب نوشت و از این اتفاقات گلایه کرد. او در سال ۸۹ در گفت وگویی درباره نامه‌اش گفت: « دیدم کار بسیار زشتی انجام شد. همه می‌دانستند که نسبت به دیگر نامزدها بی‌طرف هستم. کاری نداشتم که مردم به چه کسی رأی می‌دهند ولی همه می‌دانستند که روحیه کاری من با این شیوه اداره جامعه سازگار نیست. متأسفانه در مناظره، آقای احمدی‌نژاد حرف‌هایی را زده بود که غیرواقعی بود. تأسف بیشتر از این بود که همان حرف‌های دروغ را پایه تبلیغات خویش قرار دادند و در اجتماعات از آنها سوءاستفاده می‌کردند.»
تشکیل کمیته‌ای غیرقانونی
در جریان برگزاری این انتخابات، شبهه امکان تقلب هم مطرح شده بود و علی‌اکبر محتشمی‌پور و مرتضی الویری رئیس کمیته صیانت از آرای موسوی و کروبی شدند با این حال وزارت کشور و شورای نگهبان تشکیل این کمیته را غیرقانونی اعلام کردند.
در روزهای منتهی به ۲۲ خرداد، خیابانها به محل حضور پرشور هوادارن نامزدها تبدیل شده بود و قابل پیش‌بینی بود که انتخاباتی با مشارکت بالا در حال رقم خوردن است.
مشارکت ۸۵ درصدی
سرانجام انتخابات در روز ۲۲ خرداد برگزار شد. ۳۹ میلیون و ۱۶۵ هزار و ۱۹۱ نفر یعنی ۸۵ درصد واجدین شرایط در این انتخابات شرکت کردند. محصولی وزیر کشور وقت در روز ۲۳ خرداد اعلام کرد که احمدی‌نژاد بیش از ۶۲ درصد آرا را بدست آورد و برنده انتخابات شد.
ترتیب آرای اعلام شده برای نامزدها به شرح زیر بود:
۱-محمود احمدی‌نژاد، ۲۴ میلیون و ۵۲۷ هزار و ۵۱۶ رای معادل ۶۳ /۶۲ درصد آرا
۲-میرحسین موسوی، ۱۳ میلیون و ۲۱۶ هزار و ۴۱۱ رای معادل ۷۵ /۳۳ آرا
۳-محسن رضایی میرقائد، ۶۷۸ هزار و ۲۴۰ رای معادل ۷۳ /۱ درصد آرا
۴-مهدی کروبی، با ۳۳۳ هزار و ۶۳۵ رای معادل ۸۵ /۰ آرا
تنش‌های بعد انتخابات
با این حال اعلام نتایج به معنای پایان رقابت‌های انتخاباتی نبود و میرحسین موسوی نتایج این انتخابات را نپذیرفت و نتیجه آرای مردم را شعبده بازی دانست. وزارت کشور ادعای موسوی را رد کرد و شورای نگهبان اعلام کرد اگر نامزدی اعتراض دارد، شکایت خود را اعلام کند تا بررسی شود. عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در روز ۲۴ خرداد از دریافت شکایات میرحسین موسوی و محسن رضایی به شورای نگهبان خبر داد.
طیف معترضان به نتیجه انتخابات مختلف بوده و از اعتراض به بی‌طرفی نهادهای اجرایی و نظارت و برخی نهادهای دیگر تا تخلف و تقلب را شامل می‌شد. شورای نگهبان در مقابل اعلام کرده بود که امکان تقلب گسترده در انتخابات وجود ندارد.
سخنرانی احمدی‌نژاد پس از اعلام پیروزی‌اش به شدت مورد اعتراض طرفداران موسوی قرار گرفت. در روز ۲۵ خرداد راهپیمایی طرفداران موسوی (راهپیمایی سکوت) در تهران برگزار شد، اما به تدریج فضای سیاسی کشور به سمت التهاب بیشتر رفت.
تلاش برای آرام کردن فضای پس از انتخابات
در این شرایط برای آرام کردن فضای سیاسی و شنیده شدن صدای معترضان به انتخابات، نشست نمایندگان نامزدهای انتخابات با رهبر معظم انقلاب در روز ۲۷ خرداد برگزار شد و آنها مطالب و دیدگاه‌های خود را درباره انتخابات مطرح کردند. در آن جلسه، نمایندگان شورای نگهبان، وزارت کشور، سازمان بازرسی کل کشور و کمیسیون تبلیغات انتخابات هم حضور داشتند.
مرتضی الویری نماینده ستاد کروبی، محمدرضا بهشتی نماینده ستاد موسوی، داوود دانش‌جعفری نماینده ستاد محسن رضایی، ثمره هاشمی نماینده ستاد احمدی‌نژاد، کامران دانشجو و محمدحسین موسی‌پور نمایندگان وزارت کشور و عباسعلی کدخدایی نماینده شورای نگهبان در این جلسه دیدگاه‌های خود را مطرح کردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب پس از شنیدن دیدگاه همه نمایندگان ستادهای نامزدها و نمایندگان وزارت کشور و شورای نگهبان فرمودند: «این فضا بعد از انتخابات نباید تبدیل بشود به فضای خصومت و تقابل، عده‌ای این را می‌خواهند در جامعه تحقق ببخشند. این خلاف واقع است. آن کسانی که اجتماع می‌کنند برای حمایت از یک نامزد، با آن کسانی که اجتماع می‌کنند برای حمایت از نامزد دیگر، هر دو ملت ایران‌اند، گروه‌هایی از مردمند، ما باید با این دید نگاه کنیم.»
ایشان افزودند: «چهل میلیون رای شوخی نیست. این از بالاترین نصابی که ما تا حالا داشته‌ایم، مبلغ قابل توجهی بیشتر است…این افتخاری است برای کشور؛ ما این را مخدوش نکنیم، این را خراب نکنیم، این مال مردم است…کسانی که یک طرف را علیه یک طرف تحریک می کنند – کارهایی می‌کنند به عنوان طرفداری از یک جهت در حالی که حقیقتا طرفداری از او نیست – اینها نه از این طرفند، نه از آن طرف؛ اینها کسانی‌اند که با اصل نظام مخالفند، با آرامش کشور مخالفند، طرفدار تشنج‌اند، طرفدار اغتشاش‌اند و می‌خواهند آرامش نباشد؛ هرکس می‌خواهد سرکار باشد!»
در این نشست ایده ابطال انتخابات مطرح شد ولی رهبر انقلاب با آن مخالفت کرده و از شورای نگهبان خواستند تا به مواردی که مورد اعتراض نامزدهای انتخابات است به دقت رسیدگی کند. ایشان در نماز جمعه روز ۲۹ خرداد هم با رد اتهام تقلب در انتخابات گفتند: «اگر واقعاً شبهه‌ای هست، از راه‌های قانونی پیگیری بشود. قانون در این زمینه کامل است و هیچ اشکالی در قانون نیست. همانطور که حق دادند که نامزدها نظارت کنند، حق دادند که شکایت کنند، حق دادند که بررسی بشود. بنده از شورای محترم نگهبان خواستم که اگر مواردی خواستند صندوق‌ها را بازشماری بکنند، با حضور نمایندگان خود نامزدها این کار را بکنند. خودشان باشند، آنجا بشمرند، ثبت کنند، امضاء کنند.»
حضرت آیت الله خامنه‌ای ادامه دادند: «انتخابات برای این است که همه اختلاف‌ها سر صندوق رأی حل و فصل بشود. باید در صندوق‌های رأی معلوم بشود که مردم چی می خواهند، چی نمی خواهند؛ نه در کف خیابانها. اگر قرار باشد بعد از هر انتخاباتی آنهایی که رأی نیاوردند، اردوکشی خیابانی بکنند، طرفدارانشان را بکشند به خیابان؛ بعد آنهایی که رأی آورده‌اند هم، در جواب آنها، اردوکشی کنند، بکشند به خیابان، پس چرا انتخابات انجام گرفت؟»
شکل‌گیری فتنه ۸۸
با این حال موسوی و کروبی به آرای مردم و نتیجه انتخابات تمکین نکردند و اعتراضات به نتایج انتخابات، از پیگیری حقوقی به خیابانها کشانده شد و برخی محلات تهران و چند شهر تا چندین ماه به صحنه اعتراضات و در ادامه به ناآرامی و اغتشاش تبدیل شد ولی با تبیین و روشنگری درباره ابهامات پیش‌آمده و با برگزاری راهپیمایی مردم در روز ۹ دی در تهران و سایر شهرها، ناآرامی‌های پراکنده در برخی شهرها پایان یافت.
بیشتر بخوانید:
- زمان‌بندی انتخابات ریاست‌جمهوری منتشر شده در فضای مجازی اعتبار ندارد
- ۸ تیر انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری
- اعضای شورای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، امکان کاندید شدن دارند؟
- آیا انتخابات ریاست جمهوری به صورت الکترونیک برگزار می‌شود؟
- پیشنهاد مهم وزارت کشور به شورای نگهبان درباره انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ +جزئیات
- پزشکیان برای انتخابات ریاست جمهوری اعلام نامزدی کرد
- مسعود پزشکیان آماده کاندیداتوری انتخابات ۱۴۰۳
- وزیر احمدی نژاد در راه انتخابات ریاست جمهوری
- محسن هاشمی کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری می‌شود
- هاشمی: در اخبار دیدم که نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شده‌ام
- حسن خمینی تصمیمی برای کاندیداتوری در انتخابات ندارد
- سعید محمد در انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام می‌کند
- در انتخابات ریاست جمهوری صرفاً با کارت ملی و شناسنامه می‌توان رأی داد
- اسماعیلی: دولت بنای معرفی نامزد در انتخابات ندارد
- مناظرات انتخاباتی ریاست جمهوری انجام می‌شود
- برای کاندیداتوری در انتخابات شخصاً تمرکزم بر دکتر صالحی و جهانگیری است
- عزم پورمحمدی برای نامزدی؟
- فقط پنج دقیقه، مهلت ارایه برنامه نامزدهای ریاست جمهوری
- علی لاریجانی اعلام کاندیداتوری کرد
- علی لاریجانی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- ۳ خانم برای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری مراجعه کردند که واجد شرایط نبودند
- تصویر متفاوت از سعید جلیلی سوژه کاربران شد
- زاکانی احتمالاً یکشنبه در انتخابات ثبت‌نام می‌کند
- توضیح وزیر کشور درباره برگزاری انتخابات الکترونیک
- قالیباف برای کاندیدا نشدن در انتخابات ۱۴۰۳ تعهد داده است؟
- وحید حقانیان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شد
- پزشکیان داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری شد
- رسولی‌نژاد برای انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرد
- فتاح در انتخابات ریاست‌جمهوری کاندیدا نمی‌شود
- زاکانی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری شد
- ده‌مرده داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- الهیان در انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام می‌کند
- مالکی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری شد
- میرتاج الدینی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری شد
- احمدی‌نژاد: در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام می‌کنم
- زریبافان داوطلب نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری شد
- اسماعیلی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- چه کسانی داوطلب کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری شده‌اند؟
- نام‌نویسی سرتیپ افشارزاده در انتخابات ریاست‌جمهوری
- ثبت‌نام قاسم‌زاده، در انتخابات ریاست‌جمهوری
- احمدی‌نژاد: اطمینان دارم همۀ مسائل کشور با استفادۀ حداکثری از ظرفیت‌های ملی حل‌شدنی است
- محمد مقیمی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- امیر شاهوردی در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرد
- ماجرای قطع صدای احمدی نژاد در زمان سخنرانی چه بود؟
- محفوظی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- حجت‌الاسلام اکبری برای انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام کرد
- نادران داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- جاسمی داوطلب کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری شد
- سبحانی داوطلب کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری شد
- دومین داوطلب زن برای انتخابات ۱۴۰۳ ثبت نام کرد
- جهانگیری داوطلب کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری شد
- کریمی داوطلب کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری شد
- قالیباف داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- چنارانی داوطلب نامزدی انتخابات ریاست جمهوری شد
- بذرپاش، کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شد
- منظور داوطلب کاندیداتوری انتخابات ریاست‌جمهوری شد
- بذرپاش: قرار من با رئیس جمهور شهید هنوز برقرار است
- شعارها، سوابق و گرایش‌های سیاسی ۸۰ داوطلب انتخابات ریاست‌جمهوری
- عباس عبدی: به نظر می‌رسد که پس از ۱۳۶۰، این اولین دوره‌ای است که روحانیون خود را به‌کلی از انتخابات کنار کشیده‌اند
- آیت‌الله جنتی: همه کسانی که در انتخابات پیش‌رو نقش‌آفرین هستند، رفتار و اخلاق اسلامی را سرلوحه فعالیت خود قرار دهند
- معاون حقوقی ریاست جمهوری: دولت باید در انتخابات بی طرف باشد
- ۱۵ تیر زمان مرحله دوم احتمالی انتخابات ریاست جمهوری است
- امیدوارم در انتخابات کسی نخواهد با شهدا رقابت کند
- جبلی: صداوسیما برای انتخابات تقریباً آماده است
- حدادعادل: طبق برخی نظرسنجی‌ها سطح مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری بالاتر از انتخابات دور قبل است
- صداوسیما: نامزد‌هایی که امکان تایید صلاحیت خود در انتخابات را زیاد می‌دانند برای آماده‌سازی برنامه‌های ضبطی خود اقدام کنند
- اتمام بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری
- زیدآبادی: انتخابات دو مرحله ای می شود
- جلسه اضطراری جبهه اصلاحات پس از اعلام اسامی نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری
- علی عبدالعلی زاده رئیس ستاد انتخاباتی پزشکیان شد
- جهانگیری: قرار من با مردم پابرجاست
- شجاعان: انتخابات الکترونیکی برگزار نمی‌شود
- برنامه‌های سومین روز تبلیغات نامزدهای ریاست جمهوری در تلویزیون، امروز چهارشنبه ۲۳ خرداد
- شناسه انتخاباتی نامزدها اعلام شد
- مشارکت مردم در انتخابات به «پزشکیان» بستگی دارد
- زریبافان به ستاد انتخاباتی پورمحمدی پیوست
- مسئولین اجرایی انتخابات از رای مردم حفاظت و صیانت کنند
- تصمیم قالیباف درباره قیمت خودرو و بنزین
- دیوارنگاره میدان ولیعصر انتخاباتی شد
- سه انتخابات گذشته برای کشور ما زیبنده نبود
- جلیلی: شعار ما حاصل یک ماه اخیر نیست، یازده سال بر روی آن کار شده است
- دیدار ۶ کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری با رئیس مجلس خبرگان
- پزشکیان: اگر بنزین قرار باشد گران شود باید خودروهایی وارد کنیم که مصرف آنها پایین است
- جلیلی: دولت سایه، دکان و دستگاه نیست
- آشنایی با نمایندگان اقتصادی شش نامزد انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری
- ستاد پزشکیان: ظریف در میزگرد سیاست خارجی، پزشکیان را همراهی خواهد کرد
- رئیس ستاد جلیلی: قصد عقب‌نشینی از انتخابات نداریم
- جبهه انقلاب برای اجماع در انتخابات حرکت را شروع کرده
- شورای نگهبان به انتخابات لطمه زد
- فلاحت‌پیشه: دخالت در امور شخصی مردم پررنگ‌ترین بن‌بست پیش‌روی پزشکیان است
- انتخابات، سیاست خارجی و سوالاتی از کاندیداها
- واکنش دفتر مقام معظم رهبری به برخی نقل قول‌های غیر مستند انتخاباتی
- مبادا هوای نفس باعث شود کنار نروید و اتفاق سال۹۲ تکرار شود
- چرا کاندیداهای اصولگرا برای رای آوردن، زیر حرف های گذشته شان می زنند؟
- نامه دفتر روحانی به جبلی: فرصت پاسخگویی را فراهم کنید
- روس‌ها دوست ندارند، پزشکیان رئیس جمهور شود
- ائتلاف نامزدهای اصولگرا از رویا تا واقعیت
- توصیه عباس عبدی به کسانی که برای شرکت در انتخابات تردید دارند؛ بر اساس درایت تصمیم بگیرید نه کینه و نفرت
- نظام برای اینکه نسل z را از خیابان به صندوق رای بکشاند باید نشان دهد قصد اصلاح اشتباهات قبلی را دارد
- پزشکیان با ظریف و مهدی سنایی به تلویزیون می آید؟
- از فردای انتخابات ریاست جمهوری بورس این تغییر را می‌کند
- برنامه تبلیغاتی امروز کاندیداهای ریاست جمهوری
- زاکانی: قیمت بنزین را از ۳۰۰۰ به ۱۵۰۰ تومان اصلاح می‌کنم
- قالیباف: اینکه گفته می‌شود قانون اقدام راهبردی مجلس مانع توافق شده حرف درستی نیست
- تذکر سیدعباس صالحی به صداوسیما؛چه اشکالی دارد که مقدار تحمل را محدود به ایام انتخابات نکنید؟
- پاسخ صدا و سیما به اعتراض حسن روحانی
- روحانی افشاگری کرد/ به مردم خیانت شد
- قالیباف کاندیدای اصلح جبهه انقلاب تا پایان خواهد ماند
