س ۱۲۲۲: ساخت عروسک و مجسمه و نقاشی و ترسیم چهره موجودات زنده اعم از گیاهان، حیوانات و انسان چه حکمی دارد؟ خرید و فروش و نگهداری و ارائه آنها در نمایشگاه چه حکمی دارد؟
ج: ساخت مجسمه و نقاشى و ترسیم چهره موجودات و لو ذىروح اشکال ندارد. همچنین خرید و فروش و نگهدارى نقاشى و مجسمه جایز است و ارائه آنها در نمایشگاه هم اشکال ندارد.
س ۱۲۲۳: در روش تحصیلی جدید، درسی با عنوان اعتماد به نفس وجود دارد که بخشی از آن مخصوص مجسمه سازی است، بعضی از معلمان به دانش آموزان دستور ساخت عروسک یا مجسمه سگ یا خرگوش و امثال آن را از پارچه یا چیز دیگری به عنوان صنایع دستی میدهند، حکم ساخت اشیاء مذکور چیست؟ امر معلّمان به دانشآموزان راجع به ساخت آنها چه حکمی دارد؟ آیا کامل بودن یا نبودن اجزای آنها در حکم تأثیر دارد؟
ج: ساخت مجسمه و نیز امر به ساخت آن، مانع ندارد.
س ۱۲۲۴: ترسیم و نقاشی قصههای قرآنی توسط کودکان و نوجوانان چه حکمی دارد؟ مثل اینکه از کودکان خواسته شود که بهطور مثال قصه اصحاب فیل یا شکافته شدن دریا برای حضرت موسی(علیهالسلام) و غیر آنها را رسم کنند؟
ج: این کار فىنفسه اشکال ندارد ولى باید بر اساس متن حقایق و وقایع باشد و از بیان امور مخالف واقع و یا امورى که موجب هتک حرمت هستند، اجتناب شود.
س ۱۲۲۵: آیا ساخت عروسک و یا مجسمه موجودات ذی روح اعم از انسان یا غیر آن به وسیله دستگاه مخصوص آن جایز است؟
ج: اشکال ندارد.
س ۱۲۲۶: ساخت زیور آلات بهصورت مجسمه چه حکمی دارد و آیا موادّی که مجسمهها از آنها ساخته میشوند، در حکم به حرمت تأثیر دارند؟
ج: ساخت مجسمه اشکال ندارد و فرقى بین موادى که مجسمه از آنها ساخته مىشود نیز وجود ندارد.
س ۱۲۲۷: آیا بازگرداندن اعضای عروسک مانند دست و پا و سر، مشمول حکم حرمت مجسمهسازی است؟ و مجسمه سازی بر آن صدق میکند؟
ج: مجرّد ساخت اعضا یا بازگرداندن آنها، ساخت مجسمه محسوب نمىشود و در هر صورت ساخت مجسمه اشکال ندارد.
س ۱۲۲۸: عمل خالکوبی که نزد بعضی از مردم متعارف است و به این طریق عکسهایی بر روی بدن کشیده میشود بهطوری که ثابت باقی مانده و از بین نمیروند، چه حکمی دارد؟ آیا مانع از صحّت وضو یا غسل میشود؟
ج: خالکوبى حرام نیست و اثرى که از آن در زیر پوست باقى مىماند مانع از رسیدن آب نیست و وضو و غسل با آن صحیح است.
س ۱۲۲۹: زن و شوهری از نقاشان معروف هستند و کار آنان ترمیم و بازسازی تابلوهای هنری است، بسیاری از آن تابلوها جامعه مسیحی را نشان میدهند و در بعضی از آنها شکل صلیب و حضرت مریم(علیهاالسلام) و حضرت مسیح(علیهالسلام) وجود دارد و صاحبان مؤسسات و شرکتها و برخی افراد از طرف کلیساها بعد از آنکه بر اثر قدمت یا غیر آن مقداری از آن تابلوها از بین رفته، برای مرمّت و اصلاح تابلوها به آنها رجوع میکنند، با توجه به اینکه بیشتر تابلوها به همین صورت هستند و مرمّت تابلو تنها شغل آنان است که با آن زندگی میکنند و به تعالیم دین حنیف اسلام هم پایبند هستند آیا ترمیم آن تابلوها و استفاده از اجرتی که برای این کار میگیرند، جایز است؟
ج: مجرّد مرمّت و بازسازى تابلوهاى هنرى اشکال ندارد حتّى اگر جامعه مسیحى را توصیف کند و یا مشتمل بر نقش حضرت مسیح(علیهالسلام) و یا حضرت مریم(علیهاالسلام) باشد و اجرت گرفتن در برابر آن هم اشکال ندارد و همچنین اتخاذ این کار به عنوان شغل و زندگى با درآمد آن هم بدون اشکال است مگر آنکه ترویج باطل و گمراهى و یا مستلزم مفاسد دیگرى باشد.
س: براى یک موضوع هنرى، آیا مىتوان براى رساندن پیام، از حیوانات و یا انسان نقاشى کرد؟
ج) فى نفسه مانع ندارد.
س: ساختن مجسّمه همچنین تندیسهاى شهداء و نصب آن در میادین چه حکمى دارد؟
ج) مانع ندارد.