جمهوریت – زیبا کوهستانی- علی لاریجانی در هفته‌ای که گذشت با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری مختصاتی از شرایط منطقه، وضعیت ایران و از همه مهمتر سناریوهای احتمالی درباره نوع روابط ایران و آمریکا ارائه داد. در بازنشر سخنان لاریجانی مساله حمله احتمالی آمریکا و پاسخ ایران به این حمله توسط رسانه ها مورد توجه ویژه قرار گرفت. با این وجود بخش مهم سخنان لاریجانی نه تهدید «حرکت ایران به سمت سلاح هسته ای در صورت حمله» که نکات دیگری بود.
این گفت و گو و اظهارات به همراه توئیت بسیار مهمتر علی لاریجانی که چهارشنبه شب منتشر کرد دو پیام مهم را دارد:
نخست درباره صحبت های علی لاریجانی پیرامون بازتعریف خطوط قرمز در مساله فضای فعلی بین ایران و آمریکا و دوم درباره شخص خود علی لاریجانی.
*اسرائیلیزه کردن جبهه مقابل ایران و بازتعریف ادبیات سیاسی در قبال آمریکا
شاید مهمترین بخش صحبت های علی لاریجانی و توئیتی که او چهارشنبه شب درباره رییس جمهور آمریکا منتشر کرد نوع تعریف و ادبیاتی باشد که در قبال ترامپ به کار گرفت. این که علی لاریجانی می گوید: “ترامپ تاجری موفق است و اگر به واقع صلح طلب است نباید از جنگ سخن بگوید” نشان از این دارد که نوع مواجهه نظام از زبان علی لاریجانی حاکی از بازتعریف رویکردهاست.
لاریجانی که با عنوان مشاور رهبرانقلاب در صداوسیما حاضر شده است با تاکید بر موضوع منافع اقتصادی و امکان تعریف منافع اقتصادی مشترک بین ایران و آمریکا می گوید به واقع باب جدیدی در ادبیات پرتنش بین ایران و آمریکا طی ۴ دهه گذشته است.
او تاکید می کند که « دو راه پیش روی آمریکایی‌ها است یا روی منافع اقتصادی می‌خواهند حرف بزنند و خوب می‌توانند با ایران همکاری عادلانه‌ای داشته باشند در مسائل اقتصادی و این می‌تواند به نفع هر دو باشد و می‌تواند هم بروند به سمت این حرف‌هایی که می‌زنند آن وقت برای خودشان هم پر هزینه است».
در سخنان علی لاریجانی سه نکته بسیار مهم هم مستتر است.
نخست این که این که برای نخستین بار چهره ای سیاسی از داخل نظام جمهوری اسلامی از امکان ایجاد افق منافع اقتصادی بین ایران و آمریکا می گوید. باید توجه داشت که این افق و چشم انداز در شرایطی تعریف می‌شود که از اساس تنش ها و درگیری ها برطرف شود و در سطح پرونده هسته ای و روابط سیاسی روابط برقرار شود، اما لاریجانی از امکان همکاری در جهت منافع اقتصادی هر دو طرف صحبت میکند. لاریجانی بدون شک در حال بیان ادبیات نظام است و این جمله باید ادبیات رسمی نظام تلقی شود که از زبان او بیان شده است: «شما بعد از ۴۵ سال می‌توانید برای یکبار رفتار خود راتغییر دهید؛ شاید بهره بیشتری ببرید».
مساله دوم که در صحبت های لاریجانی بیان شده است تمرکز و تاکید او بر اسرائیلیزه کردن جبهه مقابل ایران است. او با هوشمندی می گوید که «رژیم صهیونیستی، آمریکا را به سمت جنگ هل میدهد» و این خود پیام روشنی در زمینه تغییر محورهای تقابل است.
سومین مساله اظهارات لاریجانی درتعریف مذاکره با آمریکا از منظر جمهوری اسلامی بود. او در صحبت های خود می گوید که « نامه اخیرترامپ فاقد موضع روشن بود؛ همان حرف‌هایی بود که مرتب تکرار میکند، فقط با زبانی دیپلماتیک نوشته شده بود. ما هنوز نمی‌دانیم دقیقاً چه می‌خواهند. مذاکره ساختار می‌خواهد، باید معلوم باشد چه می‌خواهید و چه می‌دهید. این‌ها در آن نامه نبود». این نشان می دهد ایران در یک چهارچوب روشن مساله مذاکره را نیز قابل پیگیری می داند. کما این که در همین اظهارات او بر مساله فتوا در حوزه سلاح هسته ای نیز تاکید موکد میکند.
او به فاصله اندکی از این اظهارات در صداوسیما در یک توئیت دیگر به صورت شفاف تر ادبیات جدید را در قبال رییس جمهور آمریکا و مساله امکان تعریف منافع مشترک اقتصادی را تکرار کرد: «آقای ترامپ فرد با استعدادی است که توانسته در تجارت خود اینقدر پول‌دار شود. آمریکا می‌تواند منافع اقتصادی با ایران تعریف کند. ترامپ می‌گوید صلح‌طلب هستم، پس نباید ازتهدید و جنگ سخن بگوید. حمله به ایران بدون تبعات نیست و فرماندهان نظامی با تجربه‌ای داریم».
در کنار اظهارات مطرح شده توسط لاریجانی در این گفت و گو که شامل پیام های روشنی برای عرصه بین الملل است و مشخصا شخص لاریجانی برای بیان این نکات در صداوسیما انتخاب شده است، پیام حضور او در صداوسیما برای سیاست داخلی است.
لاریجانی در ماه های اخیر در جایگاهی در عرصه سیاست خارجی و منطقه ای قرار گرفت که حاوی نکات مهمی است.
علی رغم دوبار ردصلاحیت او توسط شورای نگهبان ، تعیین علی لاریجانی برای مذاکرات منطقه ای در پاییز سال جاری وقتی او برای بار دوم در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ رد صلاحیت شد نشان میدهد که هنوز در سلسله مراتب سیاسی در جایگاهی قرار دارد که می تواند حامل پیام های تاریخ ساز و زبان ناطق نظام در پیچیده‌ترین پرونده های سیاست خارجی باشد، در سلسله مراتبی فراتر از بازی‌های سیاسی و فیلتر تنگ نظارت استصوابی شورای نگهبان.
آبان ماه سال گذشته بود که سخنگوی وزارت خارجه نام علی لاریجانی را برزبان آورد و در میانه روزهای پرآشوب خاورمیانه، به یکباره خبر دیدار علی لاریجانی به عنوان مشاور رهبری با بشار اسد، آب پاکی را روی دست همه کسانی ریخت که برای حذف او از عرصه سیاسی هل هله کرده بودند. پیام اما روشن بود: شاید شورای نگهبان بتواند مانع ریاست جمهوری علی لاریجانی شود اما او کماکان معتمد نظام است.
گفت و گوی او با وبسایت حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای بعد از این خبر نیز خود پیام روشن دوم در جایگاه جدید لاریجانی بود و در همین گفت و گو بود که لاریجانی پیام واضحی را برای مخاطبان خاص ارسال کرد: «ما به سمت بمب نمی‌رویم؛ شما هم شروط ما را بپذیرید».
سفرهای علی لاریجانی به لبنان و سوریه برای انتقال پیام‌هایی از جانب نظام به مقامات این کشورها و بیان استراتژی جدید نظام در مورد مذاکره با دولت آمریکا ، پیام های فرامرزی مهمی دارد. برای داخل هم البته پیام روشن ارسال شده است: خارج از دنیای نظارت تنگ استصوابی و بازی های خالص سازی او هنوز سیاستمدار تاثیرگذار برای نظام است.
بیشتر بخوانید:
- نامه ترامپ به عراقچی تحویل داده شد
- عراقچی: هنوز به نامه ترامپ پاسخ نداده‌ایم
- عراقچی: پیشنهادات سیاسی اخیر آمریکا را با تردید زیاد می‌نگریم
- مقام ایرانی به تلگراف: در صورت حمله آمریکا، پایگاه مشترک دریایی انگلیس و آمریکا را می زنیم
- ترامپ: در حال مذاکره با ایران هستیم
- نکات مهم علی لاریجانی درباره ی سلاح هسته ای ، ترامپ و رابطه با آمریکا
