جمهوریت –جمهوری اسلامی ایران و آلمان همچنان از نردبان تنش بالا می روند. ساعاتی پیش وزارت امور خارجه آلمان اعلام کرد که برلین در واکنش به اعدام یک تبعه آلمانی-ایرانی، تمامی کنسولگری‌های ایران در آلمان را می‌بندد اما به سفارت اجازه می‌دهد تا همچنان باز بماند.
به گزارش یورونیوز، آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان با اعلام این مطلب تاکید کرد که دستور تعطیلی کنسولگری‌های ایران در شهرهای فرانکفورت، هامبورگ و مونیخ را صادر کرده است. آلمان پیش از این سفیر خود از ایران را به دلیل اعدام جمشید شارمهد فراخوانده و کاردار ایران را برای ابراز اعتراض برلین احضار کرده بود.
بربوک همچنین ایران را متهم کرد «مشغول بازی سیاسی با گروگان‌ها» است و تلاش می‌کند «از حمایت آلمان از اسرائیل در مناقشه خاورمیانه برای توجیه قتل شارمهد استفاده کند.» او همچنین در ادامه گفت: «آلمانی های بیشتری نیز به طور ناعادلانه بازداشت می شوند. ما نیز عمیقا به آزادی آنها متعهد هستیم و به تلاش خستگی ناپذیر خود در این مسیر ادامه می‌دهیم.»
وزیر امور خارجه آلمان همچنین از اتحادیه اروپا خواست سپاه پاسداران ایران را در فهرست گروه‌های تروریستی خود قرار دهد. البته این مقام آلمانی در بخش های دیگری از سخنان خود تاکید کرد که این کشور قرار نیست سفارتخانه خود را در ایران تعطیل کند.
دادستانی تهران در ساعات پایانی غروب هفتم آبان ماه با صدور اطلاعیه ای درباره جمشید شارمهد نوشت: «پس از سال‌ها شرارت و جنایت‌های گروهک مزدور و تروریستی تندر علیه مردم مظلوم و مقتدر ایران اسلامی در نهایت جمشید شارمهد که عامل شهادت و زخمی شدن صد‌ها ایرانی بیگناه بود با حکم دادگاه صالح محکوم و در تاریخ ۷ آبان ۱۴۰۳ به سزای اعمالش رسید.»
اتهام زنی وزیر خارجه آلمان به ایران
به دنبال اطلاعیه دادستانی تهران، آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان، بیانیه تند و تیزی صادر کرده و در آن ضمن مردود دانستن اتهامات وارد شده به جمشید شارمهد، ادعاهای بی پایه و اساسی را درباره ایران مطرح کرده و گفت: «قتل جمشید شارمهد توسط رژیم ایران را به شدت محکوم می‌کنم. جمشید شارمهد از دوبی به ایران ربوده شد، بدون محاکمه عادلانه سال‌ها در حبس نگه داشته شد و اکنون به قتل رسیده است.امروز برای خانواده او بدترین اتفاق ممکن رخ داده است. همدردی عمیق خود را به خانواده‌اش ابراز می‌کنم؛ خانواده‌ای که همواره در تماس نزدیک با ما بوده‌اند و هستند، و این فقدان وحشتناک را تجربه می‌کنند. سفارت ما در تهران به طور خستگی‌ناپذیر برای جمشید شارمهد تلاش کرده است. همچنین، ما در برلین هر روز روی این پرونده کار کرده‌ایم. به همین منظور، چندین بار تیمی عالی‌رتبه از وزارت خارجه را به تهران اعزام کردیم و به‌طور واضح به مقامات تهران اعلام کردیم که اعدام یک شهروند آلمانی پیامدهای سنگینی خواهد داشت.»
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان و شماری از مقام‌های ارشد این کشور و همچنین اتحادیه اروپا و سازمان عفو بین‌الملل صدور حکم اعدام برای شارمهد را محکوم کرده و خواستار لغو آن شده بودند.
پاسخ تند عراقچی به همتای آلمانی
پس از انتشار بیانیه وزیر خارجه آلمان، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس خطاب به مقام‌های آلمانی از جمله همتای خود نوشت: «هیچ تروریستی در ایران از مصونیت برخوردار نیست، حتی اگر ازسوی آلمان حمایت شود؛ جمشید شارمهد، تبعه ایرانی، آشکارا و بدون شرم هدایت حمله تروریستی به یک مسجد را بر عهده داشت که منجر به کشته شدن ۱۴ نفر از مردم بیگناه از جمله زنان و کودکان شد؛ بیش از ۲۰۰ نفر نیز مجروح شدند؛ شواهد عمومی و در دسترس برای همه است. پاسپورت آلمانی برای هیچ‌کس، چه رسد به یک جنایت‌کار تروریست، مصونیت نمی‌آورد. آنالنا بائربوک فریبکاری و دستکاری روانی بس است؛ از حمایت از کودک‌کشان و تروریست‌ها دست بردارید و خود را پشت شعار‌های حقوق بشری منافقانه پنهان نکنید. ما سلاح‌های شیمیایی را که آلمان در اختیار رژیم صدام قرار داد، فراموش نکرده‌ایم. دولت شما در نسل‌کشی جاری اسرائیل شریک جرم است؛ آلمان دومین تامین کننده سلاح‌های مرگ‌بار اسرائیل در کارزار نسل‌کشی در غزه و کشتار در لبنان است؛ به اطراف نگاه کنید، حتی مردم خودتان هم ادعاهای متکبرانه حقوق بشری شما را به سخره می‌گیرند. اروپا نماد ریاکاری است.»
طعنه وزیر خارجه ایران به جوزپ بورل
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه، همچنین با انتشار پیامی در ایکس خطاب به جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشت: «آقای بورل، وقتی می‌گویید زندگی و کرامت انسانی باید مورد حمایت قرار گیرد، دوست دارم باور کنم اما مسئله این است که همکاران شما در اروپا بدون هیچ شرمی از نسل‌کشی در غزه و کشتار در لبنان حمایت می‌کنند. در مورد «اتخاذ تدابیری از سوی اتحادیه اروپا» برای پایان دادن به کشتار بیش از ۵۰ هزار فلسطینی در غزه نظری ندارید؟ در مورد «اتخاذ تدابیری از سوی اتحادیه اروپا» برای پایان دادن به آوارگی ۱.۵ میلیون پناهنده در لبنان و بازگشت آنها به خانه‌هایشان چه؟ یا «اتخاذ تدابیری از سوی اتحادیه اروپا» برای حمایت از خانواده‌های کسانی که از سوی جمشید شارمهد کشته شده‌اند؟ اگر پاسخی ندارید باید گفت اروپا تنها نماد ریاکاری است.»
کاردار آلمان در تهران احضار شد
در پی تصمیم وزیر خارجه آلمان مبنی بر بستن کنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران در این کشور، هانس پیتر یوگل کاردار سفارت آلمان در تهران توسط رئیس اداره اول غرب اروپای وزارت خارجه احضار و اعتراض شدید کشورمان به وی ابلاغ شد. در خبر تنظیم شده از سوی وزارت خارجه ایران در خصوص این احضار آمده است:
رییس اداره اول غرب اروپا در این نشست احضار ضمن تقبیح رویکرد مخرب و ناموجه دولت آلمان در قبال مردم ایران، از جمله در رابطه با ایرانیان مقیم آلمان، مراتب زیر را به وی متذکر شد:
۱) تصمیم دولت آلمان برای توقف فعالیت سرکنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران در این کشور اقدامی ناموجه و غیرقابل توجیه است. کارکرد اصلی سرکنسولگری‌های ایران در فرانکفورت، هامبورگ و مونیخ ارائه خدمات کنسولی ضروری به ایرانیان مقیم آلمان و حمایت از منافع آنها نزد کشور پذیرنده است و تصمیم دولت آلمان برای بستن این مراکز به منزله محروم‌کردن تعمدی ایرانیان از بهره‌مندی از امکانات و خدمات کنسولی است. این تصمیم وزیر خارجه آلمان موجب زحمت غیرضروری برای هموطنان ایرانی مقیم آلمان و نقض حقوق اولیه آنها می‌شود. این اقدام همچنین به مثابه قطع یکی از مهم‌ترین و دیرپاترین مجاری ارتباط فیمابین دو ملت ایران و آلمان می‌باشد.
۲) وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، بیانیه وزیر خارجه آلمان را سخیف، مداخله‌جویانه، غیرحرفه‌ای و عاری از نزاکت دانسته و آن را فاقد هرگونه مبنا و ارزش حقوقی می‌داند. همچنین تاکید می‌کند رویکرد غیرسازنده و تقابلی آلمان یک اشتباه محاسباتی بزرگ است و دولت آلمان مسئول تبعات آن خواهد بود.
۳) جمهوری اسلامی ایران با یادآوری اصول و قواعد حقوق بین‌الملل از جمله احترام به حاکمیت ملی، منع دخالت یا مداخله در امور داخلی کشورها، احترام به صلاحیت‌های قضائی کشورها، و نیز با خاطرنشان کردن تعهد همه دولت‌‌ها به پیشگیری و مبارزه با تروریسم، رویکرد دولت آلمان در بی‌حرمتی نسبت به اصول و قواعد حقوق بین‌الملل را تقبیح نموده و هرگونه پشتیبانی از تروریسم و کشتار انسان‌های بیگناه، از جمله در پوشش حمایت از اتباع را محکوم می‌کند.
دومینوی تشدید تنش میان ایران و آلمان
تبادل بیانیه های تند و تیز میان مقام های ایران و آلمان و تعطیل کردن کنسولگری‌های ایران در شهرهای فرانکفورت، هامبورگ و مونیخ در حقیقت تکه های جدیدی از دومینوی تشدید تنش میان تهران و برلین بودند. تنشی که از نیمه تابستان گذشته شکل جدی تری به خود گرفته بود. دولت آلمان مرکز اسلامی هامبورگ را در تاریخ ۳ مرداد ۱۴۰۳، (۲۴ ژوئیه) به اتهام حمایت از حزب‌الله لبنان و «ترویج ایدئولوژی رهبر ایران» تعطیل کرده بود. وزارت کشور آلمان در همان روز با صدور بیانیه ای در این باره اتهام های بی پایه و اساسی را به ایران وارد دانسته و اعلام کرد: «مرکز اسلامی هامبورگ (معروف به مسجد آبی)، نظم قانون اساسی جمهوری فدرال آلمان را نقض کرده و تحریک‌های ضدیهودی و ضداسرائیلی را گسترش می‌دهد. علاوه بر این، اعضای این مرکز پیش‌تر از اقدامات خشونت‌آمیز سازمان‌های تروریستی مانند حماس تمجید کرده و از سازمان‌های تروریستی ممنوع‌شده‌ای مانند حزب‌الله هم حمایت کرده‌اند.صبح روز چهارشنبه ۲۴ ژوئیه به دستور دادگاه، ۵۳ مورد از اماکن مرتبط با این مرکز در هشت ایالت آلمان توسط ده‌ها مأمور مورد بازرسی قرار گرفتند و اموال و دارایی آنها نیز ضبط شدند.
قریب به سه هفته پس از این اتفاق روز سه‌شنبه ۳۰ مرداد ۱۴۰۳، (۲۰ اوت) ساختمان‌های «موسسه آموزش زبان آلمانی» در خیابان‌های یخچال و دیباجی جنوبی تهران پلمب شدند؛ موسسه‌ای که برگزارکننده آزمون‌های رسمی «انستیتو گوته» در ایران است. کاری که وزارت خارجه آلمان با انتشار بیانیه‌ای آن را محکوم و سفیر ایران در برلین را برای توضیح احضار کرد. خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضائیه با صدور اطلاعیه ای در این باره نوشت: «دو شعبه از مراکز غیرقانونی وابسته به دولت آلمان که با نقض قوانین کشور مرتکب اعمال غیرقانونی متعدد و تخلفات گسترده مالی شده بودند، با دستور مقام قضایی تعطیل شدند.»
به گزارش رسانه ها، روابط دیپلماتیک ایران و آلمان در چند سال اخیر به دلیل یک سری مسائل سیاسی و حقوق بشری رو به وخامت نهاده است. پس از شروع برخی اعتراض ها در ایران به مرگ مشکوک مهسا امینی در یکی از مراکز پلیس امنیت اخلاقی در تهران، آلمان شروع به کاهش تعامل خود با ایران و اعمال محدودیت‌های اضافی کرد. آلمان به طور خاص صدور ویزا برای مقامات ایرانی را محدود کرده و گفتگوهای دوجانبه در بخش های فرهنگی و تجاری را متوقف کرده است. برلین همچنین از تحریم های جدید علیه مقامات ایرانی در سطح اتحادیه اروپا به بهانه نقض حقوق بشر در این کشور حمایت می کند. بازداشت و اعدام جمشید شارمهد، فعال آلمانی-ایرانی، تنش ها را تشدید کرد. آلمان اقدامات ایران را به شدت محکوم کرده است و اولاف شولتز صدراعظم و آنالنا باربوک وزیر امور خارجه بر لزوم انزوای بیشتر تهران در صحنه بین المللی تاکید کردند.
اقدام کم سابقه دولت آلمان در تعطیل کردن کنسولگری
نیویورک تایمز در گزارشی درباره تعطیل شدن سه کنسولگری ایران در آلمان نوشت: تعطیلی چندین کنسولگری توسط دولت آلمان امری کم سابقه است و نشان می دهد که آلمان چقدر مسئله اعدام جمشید شارمهد را جدی تلقی کرده است. تنها باری که آلمان این تعداد کنسولگری یک کشور را تعطیل کرد سال گذشته بود که پس از اخراج چند کارمند دیپلماتیک آلمانی توسط روسیه، پنج کنسول از شش کنسولگری روسیه را تعطیل کرد.سفارت ایران در برلین که همچنان باز است، از این پس باید به حدود ۳۰۰۰۰۰ ایرانی مقیم آلمان خدمات کنسولی ارائه دهد. به گزارش برخی رسانه ها، ۳۲ کارمند کنسولگری ایران در صورت نداشتن تابعیت آلمانی، حق اقامت در آلمان را از دست خواهند داد و باید این کشور را ترک کنند.
استقبال اولیه آلمان از آغاز به کار دولت جدید در ایران
پس از آغاز به کار دولت چاردهم و اعلام برنامه این دولت برای تنش زدایی از رابطه با اروپا، آنالنا بربوک وزیر امور خارجه آلمان در تماس تلفنی با عباس عراقچی انتخاب او را به عنوان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تبریک گفت. سیدعباس عراقچی نیز با تشکر از تماس تلفنی و تبریک همتای آلمانی، به لزوم تداوم رایزنی‌های سیاسی میان دو کشور اشاره کرد و گفته بود: احترام متقابل و تمرکز بر منافع مشترک، لازمه حفظ و تقویت مناسبات در عرصه‌های مختلف می‌باشد.
وزرای امور خارجه ایران و آلمان همچنین در خصوص موضوعات مورد اهتمام مشترک در عرصه دوجانبه و نیز تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی تبادل نظر کردند و عزم دو کشور را برای رفع مشکلات جاری از طریق گفتگو و تداوم رایزنی‌های سیاسی مورد تاکید قرار دادند.
پس از این تماس تلفنی، دو وزیر خارجه ششم مهرماه و در حاشیه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک با یکدیگر برای نخستین بار دیدار و گفت و گویی داشتند که جزئیات چندانی از محورهای مورد بحث در اختیار رسانه ها قرار نگرفت.
جدا از اختلاف های دوجانبه میان ایران و آلمان که به تشدید تنش میان دو کشور منتهی شده است، آلمان همصدا با دیگر کشورهای اروپایی ادعاهایی را درباره کمک های نظامی ایران به روسیه در جنگ اوکراین شامل ارسال پهپاد و موشک بالستیک وارد دانسته و با چند دور تحریم اعمال شده علیه ایران در این خصوص که آخرین مورد آن تحریم ایران ایر را هم شامل شد، همراهی کرده است.
آلمان یکی از سه کشور اروپایی عضو توافق هسته ای با ایران مصوب سال ۲۰۱۵ میلادی است و در هرگونه روندی که برای از سرگیری مذاکرات برای احیای برجام یا توافقی بر بستر آن آغاز شود حضور پیدا خواهد کرد. مقام های این کشور همصدا با آلمان و فرانسه و اتحادیه اروپا نگرانی های خود را درباره توسعه برنامه هسته ای ایران تکرار کرده اما همچنان دیپلماسی را بهترین راه برای حل و فصل این اختلاف دانسته اند.
آلمان همچنین یکی از کشورهای اروپایی است که قریب به ده روز پیش بیانیه مشترک صادر شده در پایان نشست سران اتحادیه اروپا با سران شورای همکاری خلیج فارس را که در آن ایران اشغالگر جزایر سه گانه خوانده شده بود امضا کرد.
