۸ نکتۀ محقق داماد دربارۀ مرگ جان‌سوز مهسا امینی

جمهوریت – آیت‌الله سید مصطفی محقق داماد در پیامی که در پی مرگ جان‌سوز مهسا امینی ۲۲ ساله در بازداشت‌گاه گشت ارشاد پلیس صادر کرد یادآور شد “به دنبال خاطی گشتن و حتی مجازات رده‌های پایین نه تسکین‌بخش است نه از تکرار جلوگیری می‌کند”.

این حقوق‌دان و فقیه و استاد دانشگاه در پیام خود تصریح کرده است: « پاسخ‌گوی اصلی کسانی‌اند که روزی به نام امربه معروف، تهمت و افترا و دروغ پردازی و هتک حرمت و سلب کرامت وحقوق انسانی را حلال و مجاز و حتی فریضه دانستند و ازین رهگذر عالمان را ملجم و جاهلان را مکرم ساختند.»

 نکات ۸ گانه‌ای که در بیانیۀ آیت الله محقق داماد آمده از این قرار است:

۱- در وقوع این حوادث به دنبال خاطی گشتن و حتی به مجازات خاطیان رده های پایین بسنده کردن، نه درد و سوز عمومی را تسکین می بخشد و نه امیدی به عدم تکرار نظیر آن ایجاد می‌کند. زیرا این حوادث معلول است و باید در جستجوی علت ها بود.

۲- در حادثه ننگین زندان کهریزک سال ۸۸ به رغم وقوع جنایتی هولناک و ننگین، سرانجام به مجازات چند مباشر ضعیف منتهی شد و اسباب اقوی نه تنها معفو بلکه برخی در مقامات برتر منصوب شدند در حالی‌که به یقین حادثه مزبور دال بر بی کفایتی و سوء مدیریت آنان‌ بود و چنانچه شایسته سالاری انجام می شد از تکرار آن جلوگیری بعمل می آمد.

۳- امر به معروف و نهی از منکر به معنای صحیح و منطبق با تعلیمات اسلامی را هرگز کسی انکار نمی کند. ولی به یقین این دو فریضه الهی شرایطی دارد و در رأس آن‌ها نه تنها آشنایی، بلکه آگاهی کافی و عمیق مجریان با معروف و منکر است. تشکیل این نهاد و دادن آن به دست افراد ناآگاه، انحرافی است روشن از تعالیم اسلامی و راهی است برای سلب آزادیهای قانونی و شرعی شهروندان. در روایت مسعده بن صدقه امام صادق (ع) فرمودند: امر به معروف و نهی از منکر باید توسط کسانی انجام شود که معروف را از منکر بشناسند نه کسانی که خود هدایت نشده اند تا دیگران را هدایت کنند. (وسایل ج ۱۱ ص ۲۰۰)

۴- مظهر کامل معروف، تذکر خیرخواهانه و نقد قدرت حاکمه است و نه دخالت در حریم خصوصی شهروندان و منحرف ساختن افکار عمومی از وظایف اصلی آنان‌.

۵- در جامعه ای که فساد و سوء استفاده و رانت و اختلاس و ارتشا هر روز خبرش حتی از رسانه ملی به گوش می‌رسد و ارقامش حیرت آور است به یقین نهی از منکر معنای دیگری می یابد و موارد اهمی خواهد یافت و ترجیح اهم بر مهم روش خردمندان است.

۶- تامین امنیت شهروندان اصلی ترین وظیفه قدرت حاکم است. قدرت حاکم نمی‌تواند با بکارگیری افراد ناآگاه و دادن لقب ارشاد و مرشد به آنان‌ موجبات سلب آسایش گردد. اینگونه القاب شایسته صالحان علمی وعملی است.

۷- جرم انگاری وتعیین مجازات نسبت به اعمال و رفتار شهروندان کاربسیار دقیقی است و در جوامع پیشرفته جهان امروز همواره توسط متخصصان دانش حقوق و علوم اجتماعی و روانشناسی انجام می‌گیرد و در جامعه ما نیز آنچه جنبه فقهی دارد بایستی توسط فقیهان عالی رتبه و واجد درجه اجتهاد مسلم انجام شود تا مبادا موضوعی که اصل و یا حدود و ثغورش جای سوال و تردید دارد صرفا به خواسته و نظر گروه و یا فردی بر جامعه تحمیل گردد و موجبات تنفر و انزجار از شریعت سهله و سمحه احمدی را فراهم آورد.

۸- پاسخ‌گوی اصلی در پیشگاه الهی و سپس ملت شریف ایران نسبت به این گونه حوادث تلخ کسانی هستند که روزی به نام امربه معروف، تهمت و افترا و دروغ پردازی و هتک حرمت و سلب کرامت وحقوق انسانی را حلال و مجاز و حتی فریضه دانستند و ازین رهگذر عالمان را ملجم و جاهلان را مکرم ساختند.