جمهوریت : رییس سازمان غذا و دارو چالش‌های ارزی را علت برخی کمبودهای دارویی در کشور خواند و با بیان اینکه حدود ۲ میلیارد دلار برای تامین دارو و تجهیزات پزشکی در سال ۱۴۰۰ در اختیار داشتیم که این مبلغ در شش ماه اول امسال به اتمام رسید و باعث مشکلاتی در پایدار دارو در شش ماه دوم شد، گفت: امیدواریم با دخالت رییس جمهور و اختصاص ۷۰۰ میلیون دلاری که در ماه گذشته اتفاق افتاد، بتوانیم به سرعت تامین‌های اساسی را انجام دهیم.
دکتر دارایی در نشست خبری وزارت بهداشت که به صورت ویدیوکنفرانسی برگزار شد، ضمن تبریک ایام پیروزی انقلاب اسلامی، گفت: ما در شرایطی قرار داریم که افتخار می‌کنیم در حوزه‌های مختلف فناوری و دانش که مورد نیاز پیشرف کشور در عرصه‌های مختلف بوده، توانستیم پیشرفت‌های بسیاری خوبی را داشته باشیم. حوزه کالاهای سلامت‌محور، یکی از حوزه‌های بسیار مهم در جمهوری اسلامی است و سازمان غذا و دارو متولی حفظ و صیانت از سلامت کالاهای سلامت محور در کشور اعم از دارو، تجهیزات پزشکی، داروهای طبیعی، سنتی، طبی، مکمل‌ها، غذا و… است.
صرفه‌جویی ارزی ۲ میلیارد دلاری از محل تولید داروهای زیست فناوری
وی افزود: ما در چهل و سومین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی خرسندیم که می‌توانیم ۹۷ درصد از داروهای مورد نیاز کشور را تامین کنیم. این در حالی است که ظرفیت کارخانه‌های داروسازی ما دو برابر این عدد است و آنها می‌توانند با سیاست‌گذاری‌های مناسب، تولیدات‌شان را افزایش داده و با تامین پایدار نیاز داخلی بتوانند راهگشای بازارهای صادراتی باشند که باید برنامه مشخص و متقن برای این اقدام داشته باشیم.
دارایی ادامه داد: ما در چهل و سومین سالروز انقلاب می‌توانیم افتخار کنیم که در حوزه زیست فناوری و داروهای بایوتکنولوژی به پیشرفت‌های قابل قبولی رسیدیم و جزو چهار کشور اول آسیا در تولید این داروها هستیم. با تولید داروهای زیست فناوری در کشور هم نیاز بیماران خودمان را که عمدتا برای بیماران صعب العلاج و خاص است، تامین مطمئن و پایدار کردیم و هم ۲ میلیارد دلار صرفه جویی ارزی در این زمینه داشته‌ایم. حفظ این زیرساخت‌ها برای ارتقاء سلامت مردم برایمان بسیار مهم است.
اتمام سهمیه ارزی دارو در شش ماه اول سال
علت بروز مشکلاتی برای تامین دارو در شش ماهه دوم امسال
دارایی ادامه داد: در سال‌های اخیر شاهد افت و خیزهای مختلفی در صنعت دارو و در تامین و تهیه تجهیزات و ملزومات پزشکی و… بودیم که به یکسری سیاست‌های ارزی بازمی‌گردد که در دولت قبل برایش برنامه‌ریزی شده بود. صنعت دارو و تجهیزات پزشکی ما نیازمند تهیه نهاده‌ها و موارد اولیه خود است که بتواند آنها را از خارج از کشور تهیه کند. در سال ۱۳۹۷ حدود ۴ میلیارد دلار نیاز ارزی‌مان بوده که بتوانیم این منابع را تامین کنیم. به دلیل سیاست‌هایی که اعمال شد، این رقم به صورت بسیار شدیدی کاهش یافت؛ به طوری که در یکسال گذشته به دلیل مصوبه‌ای که سال گذشته در مجلس شورای اسلامی گذرانده شد، حدود ۲ میلیارد دلار برای تامین دارو و تجهیزات پزشکی در سال ۱۴۰۰ در اختیار داشتیم که این مبلغ در شش ماه اول امسال به اتمام رسید و باعث شد که مشکلاتی در زمینه تامین پایدار دارو در شش ماه دوم امسال ایجاد شود که با دخالت رییس جمهور و اختصاص ۷۰۰ میلیون دلاری که در ماه گذشته اتفاق افتاد، بتوانیم به سرعت تامین‌های اساسی را انجام دهیم و مدیریت کنیم.
چالش‌های ارزی؛ علت تاخیر در تامین دارو
وی ادامه داد: امیدواریم این پشتیبانی همچنان ادامه یابد و تا پایان سال کمبودهایمان را به حداقل برسانیم. این دوگانگی کمبود و قیمت یکی از نقاط ضعف این سیستم ارزی است که برای دارو و تجهیزات پزشکی در نظر گرفته شده؛ چراکه در چند سال گذشته شاهد بودیم که به دلیل مشکلات ارزی که وجود داشته این مبلغ نه به موقع، نه به اندازه و نه از نوع مناسب ارز در اختیار سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت قرار نگرفته که باعث شده مقداری در تامین دارو دچار مشکل شویم و کندی و تاخیر اتفاق افتد.
لزوم حمایت از دستاوردهای دارو و واکسن در کشور
دارایی گفت: با این حال با تمام این اوصاف می‌بینیم که در شرایط پاندمی و جهان‌گیری کرونا در دو سال گذشته با تمام مشکلاتی که وجود دارد، شرکت‌های دولتی و خصوصی ما با تمام قدرت وارد عرصه شدند و توانستند به خوبی و طی مدت قابل قبولی به تولید واکسن مورد نیاز کشور اقدام کنند. این دستاوردی بسیار بزرگ است که نمی‌شود آن را با هیچ مبلغی جبران کرد و این داشته جمهوری اسلامی است که توانست این محصولات را به بار بنشاند و بتوانیم ادعا کنیم که می‌توانیم نیازهای داخلی‌مان را اعم از دارو و واکسن از طریق شرکت‌های داخلی تامین کنیم. اگر بتوانیم این حمایت را به خوبی ادامه دهیم، می‌توانیم یک تولید پایدار و قابل قبول برای سال‌های آتی هم داشته باشیم، اما به شرط حمایت و پوشش این دستاوردها.
وی گفت: سازمان غذا و دارو از زمان تاسیس قرار بود اساسنامه سازمان را ارائه کند که بنابر دلایلی این اتفاق نیفتاد. ما در ماه گذشته اساسنامه سازمان غذا و دارو را مصوب کردیم و برای وزیر بهداشت ارسال کردیم تا برای تصویب به هیات دولت ارسال شود.
ایجاد سامانه هوشمند برای حذف امضای طلایی و ردیابی داروها
دارایی افزود: یکی از اقداماتی که در سازمان غذا و دارو انجام شده، برای شفافیت و حذف امضای طلایی و اختلالاتی که ممکن است در عدالت در تولید و توزیع اتفاق افتد، ایجاد سامانه هوشمند است. سامانه‌های هوشمند ما می‌توانند اصالت دارو را پایش کرده و سیاست‌گذاری، قیمت گذاری و… و. ردیابی کنند و وضعیت کمبود داروها را به صورت برخط رصد کنند. این سامانه اصالت‌سنجی تی‌تک است که دارد به بار می‌نشیند و به بلوغ خودش نزدیک می‌شود و می‌تواند با اتصال با سامانه‌های دیگر وزارت بهداشت و نهادها و ارگان‌ها بتواند زنجیره تامین دارو را به صورت کامل رصد کند.
وی ادامه داد: در آینده نزدیک می‌توانیم بر پایه این سامانه داروهای بیماران خاص و صعب‌العلاج را از تولید تا مصرف تامین کنیم و با پوشش قابل قبول بیمه به دست‌شان برسانیم. این کار را برای شیرهای متابولیک انجام دادیم و باز هم می‌توانیم انجام دهیم. بنابراین پایش و رصد هوشمند دارو، سیاست‌گذاری برای تامین پایدار دارو و قیمت‌گذاری مناسب دارو از مباحث مهم مورد نظر سازمان غذا و دارو است. همچنین امیدوارم با کمک بیمه‌ها، پوشش بیمه‌ها را به حدی برسانیم که کمترین پرداخت از جیب مردم اتفاق افتد و اختلالی هم در تامین دارو اتفاق نیفتد و قیمت آن تغییری نکند.
بازگشایی فهرست دارویی کشور با اولویت شرکت‌های دانش‌بنیان
لزوم حذف انحصار در صنعت دارویی کشور
دارایی با بیان اینکه اتفاقی که طی سه سال قبل افتاد و منجر به اختلال در رشد و پویایی صنایع دارویی کشور شد، بسته شدن فهرست دارویی کشور بود، گفت: این فهرست اکنون با اولویت شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌هایی که در حوزه زیست فناوری فعالیت می‌کنند باز شده است. این نویدبخش این است که پویایی لازم را به صنعت دارویی بدهیم تا هم صنعت رشد کند و هم بازارهای جدید را باز کنیم. باید انحصار را هم برداریم.
تراز تجارت دارویی ایران؛ منفیِ نامطلوب
محدودیت‌های ارزی؛ علت مشکلات صادرات دارویی کشور
وی ادامه داد: مشکلات ارزی دست و پای ما را می تواند ببندد. تراز تجارت دارویی‌مان به نحو نامطلوبی منفی است. درحالی که نزدیک به ۲.۵ میلیارد دلار مصرف ارزی برای دارو داریم، کمتر از ۷۰ میلیون دلار صادرات دارو داریم که علت اصلی آن محدودیت‌های ارزی است که ایجاد شده است. اگر بخواهیم به سمت تولید دارو با کیفیت قابل قبول رویم، یکی از شاخص‌های مهم داروی با کیفیت، توان صادراتی شرکت‌های ما خواهد بود. بنابراین باید بازارهای صادراتی را هم فعال کنیم.
و اما تولید واکسن کرونا در کشور
دارایی در ادامه درباره وضعیت تولید واکسن کرونا در کشور، گفت: وقتی که کرونا در دنیا فراگیر شد و مشخص شد که با بیماری سر و کار داریم که به این زودی خیال رفتن از زندگی مردم را ندارد، تمهیداتی اتفاق افتاد که یکی از آنها واکسیناسیون بود. کووید۱۹ با درمان‌های معمول خیلی قابل کنترل نیست و حتما باید ایمنی جمعی مردم را بالا برد. بنابراین سیاست اصلی تهیه و تولید واکسن بود. اگر منتظر می‌ماندیم تا این اتفاق در خارج از مرزها رخ دهد و ما از مشتری‌های پشت صف این واکسن باشیم، حتما اتفاقات ناگواری رخ می‌داد، همانطور که در سال گذشته افتاد و آنها به راحتی واکسن در اختیار ما نمی‌گذاشتند. تولید واکسن در شرکت‌های تولیدکننده ما اعم از خصوصی و دولتی افتاد و حمایت دولت هم اتفاق افتاد. در دولت سیزدهم تصمیم بر این شد که در کنار تولید داخلی بتوانیم واردات را هم به این حوزه اضافه کنیم و این فتح بابی شد تا علاوه بر تامین واکسن‌های مورد نیاز کشورمان بتوانیم تولیدکنندگان را هم رشد دهیم. توانستیم مردم را ایمن کنیم.
واکسیناسیون و کاهش حداقل ۱۰برابری بستری و بدحالی بیماران در پیک امیکرون
وی گفت: در پیک اُمیکرون هم مشکلات عدیده‌ای داشتیم، اما آمارها نشان می‌دهد اکنون که هنوز به قله پیک نرسیدیم، حداقل ۱۰ برابر کاهش بستری و بدحالی بیماران‌مان را داریم. بنابراین واکسیناسیون توانسته از ابتلای مردم به بیماری وخیم و بستری شدن‌شان در بخش‌های ویژه جلوگیری کند. در عین حال شرکت‌هایی را داریم که با پلتفرم‌های مختلف در حال تولید هستند.
تحویل ۳۰میلیون دُز واکسن ایرانی کرونا تا کنون
واردات ۱۵۰ میلیون دُز واکسن کرونا به ایران
وی ادامه داد: تاکنون ۳۰ میلیون دز واکسن از شرکت‌های داخلی تحویل گرفتیم و نزدیک ۱۵۰ میلیون دز از محل واردات واکسن دریافت کردیم. دو نوع واردات داشتیم؛ یکی از طریق هلال احمر اتفاق افتاد و دوم وارداتی که قبلا هزینه‌اش از طریق سبد کووکس پرداخت شده بود که نزدیک ۱۸۰ میلیون یورو به حساب سبد کووکس واریز کردیم و از محل آن چند میلیون دز واکسن به کشور وارد شد. باید توجه کرد که در زمینه واکسن‌هایی که به عنوان واکسن‌های اهدایی وارد می‌شود، این واکسن‌ها به این معنا نیست که به ما بخشیدند، بلکه از محل واکسن‌های سبد کووکس است که نوعی تخفیف است؛ بنابراین چیزی به عنوان اهدای صرف وجود ندارد و به دلیل سرمایه‌گذاری بوده که در آن صندوق انجام دادیم. ما ۱۸۰ میلیون یورو به حساب کووکس واریز کردیم که به ازای هر چند میلیون دز واکسنی که از آنها خریداری می‌کنیم، مقداری به عنوان تخفیف یا اهدایی برای ما می‌فرستند. هر زمان هم که صلاح بدانند برای ما ارسال می‌کنند.
ذخیره مطمئن از انواع واکسن‌های کرونا در کشور
دارایی ادامه داد: از نظر توان تولید واکسن خیال‌مان راحت است که ذخیره و دپوی پایدار و مطمئن از واکسن از انواع مختلف در اختیار داریم و هم امسال را سپری می‌کنیم هم سال آینده را و هم برای نوبت سوم و احتمالا اگر برای نوبت چهارم در سال آینده برنامه‌ریزی شود، آمادگی داریم.
پیش خرید از واکسن‌سازان داخلی، نیازمند تامین اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه
وی همچنین درباره پیش خرید از واکسن سازان داخلی نیز گفت: در زمینه پیش خرید از واکسن‌سازان داخلی قبول دارم که مقداری پرداخت‌ها به آنها با تاخیر انجام شده که امیدواریم سازمان برنامه و بودجه مبالغ مورد نیاز را در اختیار قرار دهند تا پیش خرید کامل انجام شود و تولیدکنندگان هم بتوانند با خیال آسوده برای ماه‌های آینده برنامه‌ریزی تولید را انجام دهند. پیش خرید برای ۳۰ میلیون دز انجام شده و مبالغی پرداخت شده و تا پایان سال باید با آنها تسویه شود.
رییس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه ما نزدیک ۱۰۰ سال در دنیا واکسن‌ساز بوده‌ایم، اظهار کرد: یک زمانی ما واکسن کشورهای منطقه را تامین می‌کردیم. طی مدتی به دلایلی این توان تحلیل رفت، اما در دو سال گذشته با سرعت و برق‌آسا شرکت‌ها شکوفا شدند و توانستند با شیوه‌های مختلف واکسن را تولید کنند.
نظارت بر سلامت غذا؛ از وظایف اصلی سازمان غذا و دارو
دارایی در ادامه صحبت‌هایش در پاسخ به سوالی درباره وضعیت نظارت سازمان غذا و دارو بر آرد و سایر محصولات غذایی، گفت: یکی از وظایف اصلی سازمان غذا و دارو سلامت غذا است که قابل گذشت و تخفیف نیست و باید به صورت جدی آن را با سرعت و دقت تامین کنیم. این اقدام نیاز به زیرساخت‌هایی داشته است. طی ۱۰ سال اخیر سازمان غذا و دارو با کمک سایر دستگاه‌ها اقدامات بزرگی در این زمینه انجام داده است. طرح ملی در زمینه ارتقاء سلامت غذا و جلوگیری از تقلبات طرح ملی و بین‌المللی آغاز شده بود که طی سه سال قبل متوقف شده بود، اما امیدواریم به سرعت این عقب ماندگی را جبران کنیم.
وی در این باره افزود: تفاهم‌نامه خوبی با معاونت علمی ریاست جمهوری و معاونت فنی وزارت بهداشت در هفته گذشته منعقد کردیم تا پنجره واحدی را ایجاد کنیم برای تسهیل در کسب و کار و کمک به شرکت‌های دانش بنیان در حوزه‌های مختلف سلامت. این اقدام قبلا با معاونت علمی ریاست جمهوری و وزارت جهاد کشاورزی برای ارتقاء کیفیت محصولات کشاورزی آغاز شده بود. اگر ادامه پیدا می‌کرد، شاهد اخبار خوبی به ویژه در حوزه صادرات محصولات کشاورزی می‌بودیم که این کار در دولت سیزدهم با همت همه دستگاه‌ها به سرانجام می‌رسد.
وی گفت: گندم و برنج قوت لایموت مردم کشور است و صیانت از سلامت آن برایمان بسیار مهم است. سال‌هایی بود که در حوزه گندم خودکفا بودیم، سال گذشته به لحاظ کشاورزی سال مطلوبی نبود و مقدار زیادی از این محصول باید وارد می‌شد و نظارت بر این فرآیند بسیار مهم بود. ما یکسری ضوابط و استانداردها در زمینه باقی‌مانده سموم و آلاینده‌ها در محصولات کشاورزی داریم و روغن و برنج که به صورت کالای اساسی مردم وارد می‌شوند که ضامن سلامت مردم هستند. مردم کشور ما به لحاظ فرهنگی و سبد غذایی ویژگی‌های خاص خود را دارند و استانداردها باید بر اساس این موضوع تدوین و اجرا شود. ما نمی‌توانیم از سایر کشورها کپی‌برداری کنیم و الزامات خاص خودمان را داریم. با گسترش امکانات و همچنین فعالیت دانشگاه‌های علوم پزشکی در سراسر کشور این اتفاق می‌افتد. در هر حالت با تعامل نزدیک با وزارت جهاد کشاورزی کار را پیش می‌بریم و با تسریع در فرآیندها و مجهز کردن آزمایشگاه‌هایمان به امکانات روز دنیا این را ارتقاء می‌دهیم تا این پوشش همیشگی باشد. ما سلامت مردم را با هیچ چیز جابجا نمی‌کنیم. سال‌های قبل مشکلاتی در زمینه برنج‌های آلوده داشتیم که اجازه ندادیم دانه‌ای از این برنج‌ها در کشور مصرف شود و به همین سیاست هم ادامه می‌دهیم.
سیستم‌های موازی در حوزه سلامت غذا
دارایی ادامه داد: در حوزه سلامت غذا سیستم‌های موازی هم داریم؛ وزارت جهاد کشاورزی، دامپزشکی، سازمان استاندارد، وزارت بهداشت و … که امیدوارم با اصلاح قانون این موازی‌کاری‌ها که منجر به اتلاف منابع و افزایش هزینه‌ها می‌شود، حل شود. سازمان غذا و دارو هم به صورت مستقیم نظارت‌هایش را انجام می‌دهد و هم از طریق شبکه ملی آزمایشگاهی.
ماجرای برگشت فلفل دلمه‌ای صادراتی به روسیه
وی افزود: در زمینه بحث‌هایی که در زمینه صادرات محصولات کشاورزی به ویژه در زمینه فلفل دلمه‌ای به فدراسیون روسیه اتفاق افتاد، یادآوری می‌کنم که محصول صادراتی ما به لحاظ باقی مانده سموم مشکلی نداشتند، مشکل این بود که سمومی در محصولات ما استفاده شده بود که در روسیه ثبت نشده بود. ما هم به همین صورت عمل می‌کنیم اگر سمی را به صورت مجاز ثبت نکرده باشیم، آن محصول را برای واردات مجاز نمی‌دانیم این به معنای آلودگی و مشکل‌دار بودن این محصول نیست، بلکه به دلیل عدم هماهنگی‌هایی بوده که اتفاق افتاده است و ما درصددیم که این موضوع را با کمک وزارت جهاد کشاورزی برطرف کنیم. به دلیل عدم هماهنگی در دولت قبل بود که به موقع به طرف روسی پاسخ داده نشده بود و عدم تطابق قوانین دو طرف را ایجاد کرد.
وی در پاسخ به سوال ایسنا، درباره کمبودهای دارویی، گفت: ۳۵۷۲ قلم مولکول دارو داریم. وقتی می‌گوییم دارو کم شده یا گران شده باید به این‌ها اشاره کنیم که از این ۳۵۷۲ مولکول دز دارو، ۱۴۰۰ مولکول، مولکول‌های اصلی داروهای ما هستند که نزدیک ۲۰۰۰ مولکول‌مان در بازار به صورت شایع مصرف می‌شود و ۱۸۰۰ مولکول دارو هم تحت پوشش بیمه قرار دارند. در رسانه‌ها گاهی حرف‌های کلی می‌زنند، وقتی می‌گوییم دارو کم است یا گران شده باید مشخص باشد که کدام دارو؟. ما ۴۰۰ داروی مهم و اساسی داریم که در بیماران خاص و صعب‌العلاج مصرف می‌شوند و برای ما بسیار مهم هستند. تعداد زیادی از دارو را داریم که بدون نیاز به نسخه مصرف می‌شوند. برخی داروها هستند که مردم آنها را نمی‌شناسند و ممکن است فقط در بخش‌های بستری مصرف شوند. بنابراین باید مشخص باشد که چه دارویی مورد بحث است. زیرا این روزها خیلی در این زمینه بحث می‌شود. سازمان غذا و دارو برای همه مولکول داروها اعم از رقمی و عددی برنامه دارد و رصد می‌کند. تنها چیزی که ارز ترجیحی گرفته و تا آخرین نقطه مصرف رصد می‌شود، دارو است. حال اینکه این دارو قیمت مناسبی داشته یا خیر، موضوع دیگری است. همیشه کمبود بوده و همه جای دنیا هم هست که دلایل مختلف دارد. مثلا در بروز کرونا برخی داروها مصرف‌شان بالا رفت، اما برخی کمبودهای مقطعی ممکن است به دلیل تجویز بیش از حد و غیر منطقی باشد یا اینکه یک دارو برندی باشد که مشابه تولید داخلی دارد. گاهی ممکن است از یک دارو ۵ تولیدکننده داشته باشیم و یکی از آنها دارویش در بازار نباشد، این کمبود مقطعی و موقتی است.
رفع کمبود ریتالین تا هفته آینده
دارایی درباره کمبود داروی ریتالین نیز گفت: این دارو ان‌شاءالله از هفته آینده توزیع می‌شود. ارز این دارو چند ماه قبل به موقع تامین نشده بود و قطع شده بود. ریتالین یک داروی برند است که تولید داخلی آن هم وجود دارد. مردم به تولید داخلی اقبالی نشان نمی‌دادند؛ در حالی که داروی تولید داخل هم تست‌های مختلف را رد کرده است و توانسته مجوز مصرف بگیرد. با این حال توزیع داروی ریتالین از شرکت اصلی خارجی را از هفته آینده انجام می‌دهیم و در کنار آن تولید داخلی هم در انبار شرکت‌ها موجود است که توزیع می‌کنند. البته ریتالین دارویی است که مصرف سوء هم دارد و این مصرف نابجا هم منجر به کمبود می‌شود. البته دارویی که ما با ارز ترجیحی تولید می‌کنیم، آنقدر ارزان است که برای خروج آن از چرخه تامین و توزیع و حتی از کشور طمع ایجاد شده و این اتفاق رخ می‌دهد. به طوری که مقدار قابل توجهی از ارزی را که تخصیص می‌دهیم، از دسترس مردم خارج می‌شود.
وی گفت: تامین ارز ریتالین انجام گرفت و امروز وارد کشور شد و بعد از برچسب‌گذاری و اقدامات مقدماتی هفته آینده توزیع می‌شود.
رمدسیویر در بخش بستری بیمه است
دارایی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا، درباره وضعیت استفاده از داروی رمدسیویر و حذف پوشش بیمه‌ای این دارو، گفت: رمدسیویر تولیدکنندگان متعددی دارد و تامین شده است. در پیک ششم هم تمهیدات لازم را برای آن دیدیم. این دارو در بخش بستری تحت پوشش بیمه است، اما در بخش سرپایی و بستری موقت این پوشش برداشته شده که در حال مذاکره با بخش درمان و بیمه‌ها هستیم که بتوانیم این پوشش را در بخش سرپایی و بستری موقت ایجاد کنیم. اما یکی از مشکلاتمان عدم رعایت شیوه‌نامه‌های درمانی است که منجر به افزایش بی‌رویه مصرف شده و فشاری را بر سیستم تامین و تهیه دارو وارد می‌کند. هرکجای دنیا هم که باید وقتی فشار مضاعف به سیستم وارد کنید، دچار کمبودهایی می‌شود. ما سعی می‌کنیم که با کمک دولت که رییس جمهور شخصا پیگیر بحث دارو هست، کمبودها را جبران کنیم. ماه قبل ۷۰۰ میلیون از ۱.۵ میلیاردی که درخواست کردیم در اختیار ما قرار گرفت و ان‌شاءالله بقیه آن هم در اختیارمان قرار بگیرد تا بتوانیم تا اسفند ماه کمبودهارا به حداقل برسانیم اکنون هم وضعیت نسبت به ماه و سال گذشته بهتر است.
ارز دارو حذف می‌شود؟
وی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا، درباره آخرین برنامه‌ها درباره حذف ارز ترجیحی دارو نیز اظهار کرد: سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت موظف به اجرای هر تصمیمی هستند که در دولت و مجلس گرفته شود. ما برای شرایط مختلف برنامه‌های مختلفی تدوین کردیم که چه این ارز در اول زنجیره تخصیص یابد چه به صورت حمایت بیمه‌ای که بسیار مطلوب ما است، در اختیار مصرف‌کننده و بیماران قرار بگیرد، برایش برنامه‌های مختلفی داریم که اجرا کنیم. مساله ای که در هر دو صورت بسیار مهم است، در اختیار قرار دادن منابع چه ریالی و چه ارزی به موقع، مناسب و به میزان کافی است که ضامن عدم کمبود و مشکلات قیمتی خواهد بود. اگر ارز مناسب هم داشته باشید اما به موقع اختصاص ندهید، در زنجیره تامین کندی و اختلال ایجاد می‌شود و حتما مشکلات کمبود و قیمت هم به آن اضافه می‌شود. بنابراین اختصاص دادن و مناسب اختصاص دادن و به اندازه کافی بودن ارز از الزامات تامین پایدار و مناسب دارو برای یکسال آینده خواهد بود.
انحرافات ارزی دارو؛ از فاکتورهای جعلی تا بیش‌نمایی
دارایی همچنین در پاسخ به سوالی درباره انحراف ارز دارو و تخلفات احتمالی نیز گفت: زمانیکه ارزی را با این مبلغ پایین اختصاص می‌دهید، خیلی‌ها به طمع می‌افتند که بیشترین سوء بهره‌برداری را از آن انجام دهند. به شکل‌های مختلف این اتفاق می‌افتد. از فاکتورهای جعلی یا بیش نمایی که انجام می‌دهند تا سایر روش‌ها. درباره محصولات نهایی ممکن است این بیش نمایی اتفاق بیفتد و آن محصول با قیمت بالاتر از آنچه که در دنیا وجود دارد، وارد شود. درباره مواد اولیه هم ممکن است مواد اولیه با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد شود، اما با قیمت‌های بازار آزاد به تولیدکننده داخلی برسد که این هم منجر به مشکلاتی در زمینه قیمت نهایی فرآورده می‌شود. این تخفات به جد بررسی شده و به مراجع نظارتی ارسال شده و به زودی هم به مراجع قضایی تحویل داده می‌شود که برخورد لازم با این انحرافات انجام شود.
نیاز ۹۰هزار میلیارد تومانی دارو و تجهیزات پزشکی در بودجه سال آتی
وی درباره ارز مورد نیاز دارو برای بودجه ۱۴۰۱ نیز گفت: در زمینه بودجه ۱۴۰۱ آنچه که ما به کمیسیون تلفیق رائه دادیم که در ابتدا با آن موافقت شد، این بود که اگر بخواهیم تامین پایدار دارو را با کمترین کمبودها و بدون افزایش قیمت‌ها داشته باشیم، حوزه دارو و تجهیزات پزشکی به ۴ میلیارد دلار حتما نیاز خواهد داشت. ما سال ۱۳۹۷ بالغ بر ۳.۹ میلیارد دلار در این حوزه مصرف کردیم. بنابراین بعد از سه سال انتظار نمی‌رود که کمتر از این مبلغ نیاز داشته باشیم. اگر معادل ریالی آن بخواهد داده شود، پیشنهاد ما بالغ بر ۹۰ هزار میلیارد تومان بود که بتوانیم هم پوشش کافی را در داروها دهیم و هم برای بیماران خاص و صعب العلاج پوشش ۱۰۰ درصدی ایجاد کنیم و تا درب منزل دارورسانی را انجام دهیم که در هر صورت این یکی از برنامه‌های مهم سال آینده ما خواهد بود.
دارایی در ادامه صحبت‌هایش درباره فروش اینترنتی کالاهای سلامت‌محور و نحوه کنترل سازمان غذا و دارو، گفت: در زمینه سامانه پایش و اصالت دارو یعنی تی‌تک، پرتال‌هایی مانند ارزی، دارویی و اصالت بیمه در آن وجود دارد. در زمینه غذا و محصولات آرایشی و بهداشتی کدنویسی ادامه دارد تا بتوان آنها را به این سامانه اضافه کرد. در این زمینه از صنایع آرایشی و بهداشتی خواستیم که محصولات خود را برچسب‌گذاری کنند تا بتوانیم این پوشش را به طور کامل برای آنها اجرا کنیم. بنابراین پوشش در این زمینه هنوز به ۱۰۰ درصد نرسیده و کار در حال انجام است. اولویت‌مان هم در زمینه دارو است که بتوانیم این پوشش را کامل انجام دهیم. بیش از ۶۰۰ مولکول را وارد کردیم و کدنویسی‌ها ادامه دارد.
ابلاغ آیین‌نامه فروش اینترنتی محصولات سلامت‌محور؛ بزودی
وی گفت: در عین حال در زمینه فروش اینترنتی آیین‌نامه‌ای را تدوین کردیم که به زودی ابلاغ می‌کنیم که بتوانیم فروش اینترنتی و پلتفرم اینترنتی را سامان دهیم. باید توجه کرد که کالای سلامت‌محور اصلا با کالاهای دیگر قابل مقایسه نیست و به هیچ عنوان نمی‌شود نظارت‌ها را از این کالاها برداشت. این موضوع برای ما و برای ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بسیار اهمیت دارد و با هماهنگی امیدواریم بتوانیم این حوزه را به وضعیت مطلوب برسانیم تا هم برای کسب و کار مشکلی ایجاد نشود و هم سلامت کالاها تضمین شده باشد.
دارایی درباره تایید داروی پکسلووید برای کرونا، گفت: درباره این دارو هم ان‌شاءالله اگر در شورای فارماکوپه تایید شود و وارد فهرست دارویی شود، کار پیش می‌رود.
خبرهای خوش برای بیماران SMA
وی درباره تامین داروهای بیماران SMA نیز گفت: در این باره نیز بعد از دستور رییس جمهور با شرکت تامین کننده خارجی نشست انجام شده، دارو وارد فارماکوپه رسمی کشور شده و مذاکرات برای تامین داروی این بیماران در نوبت‌های مختلف انجام شده و به زودی خبر خوشی را به این بیماران خواهیم داد که داروی سال آینده‌شان را تامین می‌کنیم و مطالعات هزینه اثربخشی نیز همزمان انجام می‌شود.
دارایی درباره قیمت‌گذاری مواد اولیه دارویی نیز گفت: برای اولین بار آمارنامه مواد اولیه دارویی را تدوین کردیم که به زودی منتشر می‌کنیم. برای هر کاری در کشور که پایه و اساس داشته باشد و بتوانیم به آن اعتماد کنیم، باید بر پایه داده‌های صحیح باشد. آمارنامه برای ما بسیار مهم است که منتشر شده و ضعیت‌مان در حوزه مواد اولیه مشخص می‌شود. در این زمینه هرچقدر ارز اختصاص دادیم را کنترل می‌کنیم که این یارانه به دست مردم رسیده باشد و اگر اتفاقی غیر از این رخ داده باشد، آن را تا رسیدن به نتیجه مطلوب پیگیری می‌کنیم.
وی درباره کمیته قیمت گذاری دارو نیز گفت: حوزه دارو و تجهیزات پزشکی ۴ میلیارد دلار نیاز ارزی داشته است که امسال به دو میلیارد دلار کاهش پیدا کرد. سال گذشته این نقصان در تامین ارز ترجیحی دارو بوده که سایر داروهایی که ارز ترجیحی دریافت نمی‌کردند، خود به خود وارد عرصه ارز نیمایی شدند. این تغییر قیمت و ارز باید مستلزم این می‌بود که سازمان برنامه و بودجه مابه‌التفاوت آن را به بیمه‌ها می‌پرداخت تا آنها پوشش بیمه‌ای این داروها را تامین کرده و اجازه ندهند که پرداخت از جیب مردم افزایش یابد. این اتفاق نیفتاده است و می‌خواهیم در این زمینه هم تضمین لازم را داشته باشیم که مابه‌التفاوت اختلاف ارز توسط بیمه‌ها جبران شده و از جیب مردم پرداخت نشود. در عین حال کمیته قیمت گذاری برای داروهایی که اولین بار وارد بازرا می‌شوند یا داروهایی که دچار کمبود شدند یا اصلا تولید آنها صرفه اقتصادی ندارد، کارش را انجام می‌دهد.
دارو در ایران ارزان است و راحت از زنجیره خارج می‌شود
دارایی درباره کمبود داروهایی مانند استامینوفن، سرم‌ها و … نیز گفت: در حوزه سرپایی و مطب‌های خصوصی گاهی تجویزها بسیار بالا می‌رود و هرچقدر هم که تامین کنید، باز کمبود مقطعی خواهید داشت. یکی از بحث‌های مهم تامین مالی دانشگاه‌ها و پرداخت مطالبات‌شان است که در این صورت بتوانند ذخایر خودشان را افزایش دهند. برخی جاها دارو قطره‌چکانی توزیع می‌شود زیرا نمی‌توان تمام دارو را وارد بازار کرد. یکی از مشکلات ما این است که دارو ارزان است و راحت ممکن است از زنجیره خارج شود و باید با وسواس بیشتری آن را توزیع کرد که ممکن است کمبود مقطعی ایجاد کند. پزشکان هم باید شیوه‌های درمانی تجویز را رعایت کنند.
سرانجام خط تولید واکسن اسپوتنیک در ایران
وی درباره سرانجام خط تولید واکسن اسپوتنیک در ایران نیز گفت: در این زمینه مستندات و مدارک مورد نیاز به سازمان غذا و دارو ارسال شده و مجوزهای لازم هم صادر شده و ان‌شاءالله حدود دو میلیون دز واکسنی که در حال حاضر تولید شده بتواند مجوز مصرف گرفته و وارد بازار شود. به هرحال کار بزرگی در کشور انجام شده و این‌ها هم در زمانی تولید می‌کنند که ما با پیک‌های متعدد مواجهیم و مقداری زمان و منابع نیاز است تا به سرانجام برسند که ان‌شاءالله به زودی این اتفاق رخ می‌دهد.
مشکلات ارزی انستیتوپاستور برای تولید پاستوکووک
دارایی درباره کمبود واکسن‌هایی مانند پاستوکووک پلاس و …نیز گفت: در این زمینه انستیتو پاستور مشکلات ارزی داشت که ما کمک کردیم تا حد زیادی آنها را حل کنیم و بتواند مواد اولیه خود را تامین کند که امیدواریم در اسفند ماه به تولید مطلوب خودش برسد.
نمی‌خواهیم داروی ایرانی به سرنوشت خودرو دچار شود
دارایی درباره ایجاد رقابت برای افزایش کیفیت داروهای تولید داخلی، گفت: ما اصلا دوست نداریم که داروی ما به سرنوشت خودرو بدل شود. هرچند این خطر وجود دارد. انحصارگری در این زمینه مناسب نیست. تولید خیلی خوب است، اما نه تولیدی که واقعی نباشد و عمق نداشته باشد. در حوزه تجهیزات پزشکی عمق برایمان مهم است و مونتاژ و بسته‌بندی را اصلا تولید حساب نکرده و واردات می‌دانیم. در زمینه مواد اولیه دارویی هم برایمان مهم است زیرا در کیفیت داروی نهایی موثر است. بنابراین اگر ببینیم خطری متوجه کیفیت داروی داخلی است، حتما در این زمینه هیچ محدودیتی نداریم و شرکت‌ها می‌توانند از مواد اولیه باکیفیت استفاده کنند. در این زمینه هیچ انحصاری را نمی‌پذیریم. در آینده نزدیک که در حوزه صادرات و تجهیزات پزشکی وارد می‌شویم، کیفیت دارویمان بسیار مهم است.
دارایی درباره مطالبات شرکت‌های تجهیزات پزشکی، گفت: مطالبات دانشگاه‌های علوم پزشکی و شرکت‌ها در یکسال گذشته مخصوصا ب دلیل اینکه با چند پیک کرونا مواجه بودیم، افزایش یافته است، اما با دستوراتی که رییس جمهور داده و پیگیری وزارت بهداشت، در روزهای آینده این اتفاق رخ داده و مطالبات قبل از سال جدید پرداخت می‌شود. یکی از مهم‌ترین حوزه‌های ما تجهیزات و ملزومات پزشکی اعم از مصرفی و سرمایه‌ای است. در حوزه دارو ۲.۵ میلیارد دلار نیاز ارزی داریم و در حوزه تجهیزات و ملزومات پزشکی حدود ۱.۵ میلیارد دلار نیاز ارزی داریم که ۵۰۰ میلیون دلارش فقط برای تجهیزات و دستگاه‌هایی مانند تصویربرداری است و حدود ۸۰۰ میلیون دلار هم در داخل تولید می‌شود. حدود ۷۸۰۰ کالای مختلف داریم که از این‌ها ۳۶۰ هزار قلم IRC تولید شده است. حدود ۱۰۰۰ تولیدکننده داخلی و ۱۰۰۰ تولیدکننده ماسک در کشور داریم و ۲۰۰۰ واردکننده و ۲۰۰۰ شرکت پخش داریم. در سامانه IMED حدود ۱۰۰ هزار محصول داریم که با قیمت‌گذاری مشخص شده و کنترل و ردیابی می‌کنیم.
رییس سازمان غذا و دارو در بخش پایانی صحبت‌هایش در پاسخ به سوالی درباره تولید واکسن آنفلوآنزا نیز گفت: یکی از افتخارات ما این است که شرکت‌های دانش بنیان توانستند واکسن آنفلوآنزا را با روش‌های خوب تولید کنند که افتخار بزرگی است. ما تمام تلاش‌مان را برای حمایت از این شرکت‌ها خواهیم کرد و در بحث خرید و توزیع آن هم کمک خواهیم کرد.
