جمهوریت : شیخ عبدالکریم حائری یزدی (۱۲۷۶ـ ۱۳۵۵ق) معروف به آیت الله مؤسس از مراجع تقلید شیعه ، بنیانگذار و زعیم حوزه علمیه قم از سال ۱۳۰۱ تا ۱۳۱۵ش بود.
او سال‌های طولانی در حوزه علمیه کربلا، سامرا و نجف تحصیلکرد و در سال ۱۳۳۳ق/۱۲۹۳ش برای همیشه به ایران بازگشت و در ابتدا به اداره حوزه علمیه اراک مشغول شد. آیت الله حائری در سال ۱۳۴۰ق (۱۳۰۱ش) به دعوت عالمان قم، به آن شهر رفت و با شکل دادن به حوزه علمیه قم و بر عهده گرفتن ریاست آن، در قم ماندگار شد.
وی در دوران ریاست حوزه قم بیش از هر چیز به برنامه ریزی برایتثبیت و پیشرفت حوزه می اندیشید . تحول در روش‌های آموزش در حوزه، تخصصی شدن ابواب فقه، توسعه دامنه معلومات دانش‌پژوهان حوزه، حتی آموزش زبان‌های خارجی و به طور خلاصه تربیت محقق و مجتهد، از برنامه‌های او بود.
شیخ عبدالکریم حائری فردی خوش اخلاق، شوخ طبع، معتدل و دور از ظاهرسازی و ریاکاری بود. در مصرف وجوهات شرعی،بسیار احتیاط می‌کرد و بر زندگی‌اش زهد و ساده‌زیستی حاکم بود.
وی توجهی ویژه به وضع زندگی طلبه‌ها و برطرف کردن مشکلاتشان داشت، گاهی شخصا به حجره‌های آنان می‌رفت، از میزان توجه آنان به درس و مطالعه آگاه می شد و افراد پرکار و کوشا را تشویق می‌کرد.
برخی از شاگردان او از جمله سید روح الله خمینی ، محمد علیاراکی، سید محمدرضا گلپایگانی ، میرزا هاشم آملی ، سید محمدتقی خوانساری و سید احمد خوانساری در سال‌های بعد به مقام مرجعیت رسیدند . حائری در امور اجتماعی نیز فعال بود و از جمله کارهای عام المنفعه او تأسیس بیمارستان سهامیه قم و تشویق به ساختن بیمارستان فاطمی قم بود.
شیخ عبدالکریم حائری در طول زندگی خود از محضر اساتیدنامداری استفاده کرد. برخی از اساتید وی عبارتند از: میرزاحسین نوری، شیخ فضل الله نوری ، سید محمد فشارکی ، میرزامحمد تقی شیرازی، میرزا محمد حسن شیرازی ، آخوند خراسانی، میرزا مهدی شیرازی ، فاضل اردکانی و سید محمد کاظم طباطبایی.
از آثار تالیفی وی عبارتند از: دُرَرُالفوائد، کتاب النکاح، کتاب الرضاع، کتاب المواریث و کتاب الصلوه.
رساله‌های عملیه و فتاوا ایشان: مانند ذخیره المعاد، مَجمع الاحکام، مَجمع المسائل، مُنتخب الرسائل، وسیله النجاه و مناسک حج که به صورت مستقل می باشند.
برنامه وزین و کم نظیر سوفیا که به عنوان بهترین برنامه ی فلسفی معاونت صدا شناخته می شود امشب بنا دارد به مناسبت سالگرد ارتحال این مجتهد عالیقدر برنامه ای را با حضور صاحب نظران حکمت و فلسفه برگزار نماید.
میهمانان این برنامه:
قاسم تبریزی پژوهشگر تاریخ اسلام
حجت الاسلام و المسلمین علی باقری فر پژوهشگر مطالعات اسلامی و مدیر مسئول فصلنامه حیات معنوی
و حجت الاسلام رضا مختاری استاد حوزه علمیه و پژوهشگر علوم دینی خواهند بود.
کارشناس مجری این برنامه دکتر محمد جواد ادبی که خود از دانش آموختگان حکمت و فلسفه و از تربیت یافتگان همین مکتب است بنا دارد چونان برنامه های گذشته ی سوفیا که به شخصیتهای برجسته ای نظیر علامه طباطبایی، آیت الله شاه آبادی ، آیتالله حسن زاده آملی ، آیت الله سید رضی شیرازی ، علامه مصباح یزدی پرداختند ، امشب با دعوت از این اساتید زمینه ای را فراهم کردند تا به اندیشه های این مجتهد عالیقدر عطف توجه بیشتریصورت بپذیرد .
این برنامه امشب ساعت ۲۲ از رادیو گفتگو موج اف.ام ردیف ۱۰۳.۵ پخش خواهد شد
