بازسازی سیاست پرهیز از جنگ‌های تحمیلی|ضرورت، شرایط امکان، و حدود تحقق

جمهوریت –دکتر محمدمهدی مجاهدی نوشت:

۱. جمهوری اسلامی ایران در بدو تاسیس گرفتار تله‌ی جنگ «تحمیلی» شد.
پس از برقراری آتش‌بس با عراق تا امروز، سیاست اعلامی و اعمالی ج‌اا همیشه ایجاد بازدارندگی دور و نزدیک برای پرهیز از گرفتاری مرزی و ارضی در تله‌ی جنگ‌های «تحمیلی» بوده است.
۲. در این ۳۶ سال، علی‌رغم لغزندگی منطقه و شیب‌های تندی که تحولات پیرامون جمهوری اسلامی ایران به سوی بلعیده شدن ایران در گرداب جنگ داشته، سیاست پرهیز از جنگ جمهوری اسلامی ایران تا همین یکی‌دو ماه پیش کاملا موفق بوده است، یعنی ملت و قلب سرزمینی ایران گرفتار جنگ نشده است.
۳. باید دید با آرایش جدید منطقه و تغییر رنگ کاخ سفید و قوه مقننه‌ی آمریکا و پیامدهای احتمالی آن برای سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا در جنوب‌ باختری آسیا، آیا سیاست ۳۶ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران برای پرهیز از جنگ بازسازی‌پذیر است، و اگر بله، چگونه این سیاست بازسازی خواهد شد.
۴. به نظر می‌رسد دیپلماسی خلاق و فعال و‌ همگرا، درون کشور (سیاست وفاق) و‌ بیرون کشور (تنش‌زدایی)، و انتخاب‌های شجاعانه، حیاتی، به‌هنگام، و دشوار شرط امکان بازسازی سیاست پرهیز از درگیری در جنگ تحمیلی است.
۵. حدود تحقق این دیپلماسی و انتخاب‌های دشوار را خصلت‌های نادر رهبران بزرگ سیاسی تعیین می‌کند:
۶. جنم و شجاعتِ خطرکردن و تصمیم‌گیری‌‌های بزرگ و پارو زدن برخلاف جریان‌های پرفشارِ «وابستگی به مسیر» (path dependence) و قربانی کردن مصالح شخصی و کوتاه‌مدت و بخشی در پای تأمین خیرات عمومی و بلندمدت و ملی و کسب ناموری و افتخار تاریخی و ملی.
محمدمهدی مجاهدی۲۱ آبان‌ماه ۱۴۰۳

بیشتر بخوانید:

• هنر سیاسی همسازی سمفونی سیاست