روز هوای پاک یا ناپاک

جمهوری- ناصر تبریزی-چند روزی است که آلودگی هوا در چند شهر بزرگ کشور منجمله تهران بیداد می کند و هر کس به زعم خود بهانه ای برای آلودگی این روز ها می آورند. روز ۲۹ دی ماه هر سال به عنوان روز هوای پاک در کشور مشهور شده است.مرسوم است که در دنیا به منظور جلب توجه مردم به موضوعات مربوط به حفظ محیط زیست و تامین زندگی سالم در راستای نیل به اهداف توسعه پایدار، روزهای نمادین خاصی مرتبط با حفظ محیط زیست تعیین می گردد که از جمله آنها روز جهانی محیط زیست، روز زمین پاک، روز هوای پاک و غیره می باشد. روز هوای پاک در دنیا تحت عناوین مختلف از جمله روز بدون خودرو، روز بدون دود و … در کشورهای مختلف نامگذاری شده و اقدامات خاصی در این روز جهت تنویر افکار عمومی صورت گرفته است.   سال ۱۳۷۴بحران آلودگی هوا در تهران و چند شهر بزرگ کشور، مسئولین را بر این داشت تا به منظور ایجاد حساسیت در بین اقشار مختلف جامعه، ۲۹ دی ماه را به عنوان روز ملی هوای پاک اعلام نمایند.آنچه که از آمار و ارقام بر می آید، متاسفانه ۲۹ دی ماه هیچ تاثیری بر روند کاهش آلودگی هوا نداشته و صرفا به یک نمایش تبلیغاتی تبدیل شده است.برای قضاوت بهتر می بایست تلاش مردم و دولت را بعنوان دو قطب اصلی تعیین کننده در کاهش آلودگی هوا مورد بررسی قرار داد.

تلاش مردم

توسط گروه های مختلف مردمی و حامی محیط زیست، همچنینNGO ها پیشنهاد های مختلفی از جمله سه شنبه های بدون خودرو،استفاده از دوچرخه، راه پیمایی های خانوادگی و … از نمونه های بارز تلاش های مردمی برای فرهنگ سازی در این زمینه نام برد

تلاش دولت و مسئولین

صدور دستورالعمل های مختلف از جمله ممانعت از نیم از شهروندان زن برای دوچرخه سواری،عملا در همان گام اول این پیشنهاد ابتر ماند.برای  نیمه دوم یعنی مردان هم  تصمیم به برگزاری مسابقات نمادین گذاشتند، این مسابقات هم محلی برای قهرمانان و ورزشکاران برای ربودن جوایز گردید و هدف اصلی آن به فراموشی سپرده شد. گام بعدی دولت، پروژه محدود شدن تردد خودروها تحت عنوان طرح ترافیک بود.این برنامه نیز در اندک مدتی بهانه ای برای درآمد زایی برای شهرداری ها تبدیل شد و نتیجه آن هجمه افسار گسیخته خودروهایی شد که با پرداخت وجه به آسانی وارد محدوده طرح ترافیک می شدند.

راهکارهای نوین برای صرفه جویی در مصرف انرژی

اخیرا نیز ریاست محترم سازمان محیط زیست پیشنهاد نوینی برای صرفه جویی در مصرف انرژی مطرح نموده اند! بهتر است تا شهروندان در خانه لخت نشوند و با پوشش بیشتر دمای اتاق را پایین نگه دارند.تا سوخت های تولیدی غیر استانداردی که تا ده برابر میانگین جهانی آلوده هستند کمتر مصرف شده و به تبع آن هوا کمتر آلوده گردد. البته این روزها فرموده اند که مردم دو راه برای انتخاب دارند و بس! یا آلودگی هوا را باید تحمل کنید یا قطع برق را… قابل ذکر است که ظاهرا مسئولین محترم! هر دو گزینه طرح شده از طرف کلانتری انتخاب کرده و هم قطع برق در چند شهر از امروز شروع کرده اند و هم مازوت را با تمام قوا در نیروگاه ها مصرف می کنند.به عبارتی دیگر هم دمای منازل به نقطه دلخواه رئیس سازمان محیط زیست رسیده و  چه بسا پایین تر هم آمده و مردم ناچار به استفاده از پتو و پالتو در منازل خود شدند و آلودگی هم یار غار شهرهایمان شده و با تمام قوا در حال رشد است. البته راهکار آقای جهانگیری نیز بسیار قابل توجه است ایشان اخیرا اعلام کردند که مازوت در نیروگاه های تهران و کرج استفاده نمی شود بنابر این مشکل مازوت را در کشور حل کردند به این معنی که چون تهران مازوت مصرف نمی شود بنابراین صورت مسئله حل شده تلقی  و منتفی می گردد.

نتیجه

مسئولین با تمام قوا سعی دارند تا هوای تهران را پاک نگه دارند این مردم هستند که با بی توجهی به هشدارها مسبب اصلی این آلودگی ها هستند. از فرمایشات حضرات اینگونه بر می آید که: مطلوب بودن میزان  دما در منازل برای آلودگی هوا خطرناک است، استفاده از وسائط نقلیه شخصی و عمومی بخاطر کرونا خطرناک است و در درجه دوم اصلا ظرفیت پذیرش مسافر برای ناوگان حمل نقل عمومی در بیشتر شهرها را نداریم، پس این امکان هم محدود است! استفاده از عموم ( بخوانید زنان)از دوچرخه برای نیمی از اقشار مردم مشکل شرعی دارد پس نمی شود ، پیاده روی، هوا بسیار آلوده و برای تمام گروه های سنی خطرناک است، حتی اگر بسیار دقیق شویم خوردن اقلامی مانند گوشت! بعلت تولید ازت فراوان در این روز ها توصیه نمی شود(به فرض اینکه قدرت خرید آن را داشته باشید) در روستاها هم استفاده از هیزم ممنوع است، استفاده سنتی از مدفوع چارپایان نیز بعلت میزان آلاینده بسیار آن! قویا خطرناک و ممنوع است.کرسی صد درصد گران تمام می شود و توصیه نمی شود چون خود باعث مصرف برق در شهرها و مصرف سایر انرژی ها در روستاها می شود! مصرف گاز طبیعی هم در فصل سرما بسیار مهم است از آنجا که افت فشار داریم پس بهتر است که مصرف گاز طبیعی را به تابستان ها موکول کنیم

پرسش ها

۱- با توجه به اینکه متهم اصلی آلودگی هوا در این روزها مازوت اعلام شده پرسش اول از اینجا آغاز می شود که چرا برای بهبود کیفیت مازوت تولیدی طی این سالها هیچکس فکری نکرده و ما همچنان اندر خم پس کوچه های تکنولوژی ۵۰ سال گذشته گام بر می داریم؟

۲-چرا شهرکهای صنعتی در حاشیه شهرها ۵۰ سال است که فعالیت می کنند؟ حتی شهرک های دیگری هم در محوطه شهرها طی سالهای بعد انقلاب متولد شده اند. بحث معادن اقماری شن ماسه، کارخانه های سیمان اطراف شهر ها و …. که جای خود دارد.

۳-طبق آمار وزارت نیرو و نفت، هدر رفت گاز و گازوئیل در کشور چند برابر میانگین سرانه جهانی است، چه گامی برای رفع این مشکل تا کنون برداشته شده است؟… چرا هیچ نشانه ای از بهبود وضعیت هدر رفت انرژی در کشور دیده نمی شود؟

۴- طبق اظهارات مسئولین در سازمان محیط زیست کشور، کیفیت گازوئیل تولیدی بسیار پایین است و علت اصلی هم وجود سولفور بیش از حد مجاز در گازوئیل اعلام شده است. چه کسی متولی نظارت بر کیفیت سوخت تولیدی در پالایشگاه هاست.

و ده ها پرسش بی پاسخ دیگر که در مجال این نوشتار نیست، به اعتقاد نگارنده طرح این پرسش ها می تواند برای گوش های شنوایی (که اگر وجود داشته باشد) راه گشایی برای معضل آلودگی هوا باشد…

در پایان پیشنهاد می شود ۲۹ دی ماه را روز «عزای هوای پاک» اعلام کنیم! تا دستکم مردم را بی جهت از مسئولین متوقع نسازیم !