جمهوریت: اقناع شیوخ و شخصیت های اصلاح طلب درباره کارنامه شورای عالی سیاستگذاری با افزایش انتقادات از عملکرد آن آغاز شده و ادامه دارد. رقیب هم در پی یافتن محوری برای وحدت و اجماع هر روز نام تازه ای مطرح میکند و یا در پی شیخی است تا ردای رهبری این جریان را بر شانه او بیاندازد.
جریانهای سیاسی اصلاح طلب و اصولگرا هفته انتخاباتی به نسبت آرامی را پشت سر گذاشتند؛ حضور دوباره جریان بهار در انتخابات آینده در ابتدای این هفته مورد توجه قرار گرفت و اعلام برخی نامها برای لیدری جریان اصولگرا هم با تحلیلها و واکنشهایی روبرو شد. روز چهارشنبه هم دیدار اعضای هیات رئیسه فراکسیون امید با اعضای شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز خبری شد و مورد توجه رسانهها قرار گرفت.
دیداری برای انسجام
اعضای هیات رئیسه فراکسیون امید به ریاست محمدرضا عارف روز دوشنبه چهارم شهریور ماه با اعضای مجمع روحانیون مبارز دیدار کردند. دیداری که به نظر میرسد گزارشهای ارائه شده از عملکرد شورای عالی سیاستگذاری و فراکسیون امید برای اعضای مجمع قانع کننده بوده است. «محمدعلی ابطحی» عضو مجمع روحانیون مبارز در این زمینه گفته است: «در مجموع جلسه خوبی بود که تصمیماتی کلی خوبی هم در آن اتخاذ شد و تصمیم گرفته شد این جلسات ادامه پیدا کند. من شخصا منتقد بودم به فراکسیون امید و هیچگاه هم منتقد بودنم را کتمان نمیکردم اما وقتی گزارش دلسوزانه آنها را دیدم و بحرانهایی را که چه از سوی دولت که به نام اصلاحطلبان توانست رای بیاورد و چه از سوی برخی نمایندگان و رئیس مجلس ایجاد شده بود شنیدم، حس کردم این طلبکاری من تبدیل به بدهکاری شده است.»
«محمدعلی وکیلی» عضو فراکسیون امید هم در این زمینه گفته است: «برای اعضای مجمع گزارش عملکرد فراکسیون امید، جالب و باورناپذیر بود و برخی گویا برای نخستین بار گزارش را می شنیدند؛ این جلسه نقطه عطفی در اصلاح ذهنیت مجمع روحانیون نسبت به عملکرد فراکسیون امید بود.»
«علیرضا رحیمی» دیگر عضو فراکسیون امید هم درباره این دیدار معتقد است: «مجموعه اعضای شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز پس از ارایه گزارش عملکرد فراکسیون امید، ضمن ابراز رضایتمندی، تاکید کردند که آنچه به تفصیل ارایه شد، نسبت به آنچه در رسانهها بازتاب داشت، متفاوت بوده و این، نشان میدهد که برخی جریانها بهنحوی سعی دارند عملکرد فراکسیون امید را تحتالشعاع قرار دهند. بر این اساس، یکی دیگر از نتایج این نشست آن بود که ظاهرا حلقه مفقوده در عملکرد فراکسیون ضعف رسانهای بوده و لازم است این مشکلات برطرف شود.»
گرچه دیدارهایی از این دست پیشتر هم از سوی چهرههای مختلف اصلاحطلب برگزار شده بود اما به سبب افزایش انتقادات از شورای عالی سیاستگذاری و عملکرد فراکسیون امید، این دیدار اهمیت یافته است. بر اساس گفتههای حاضران این دیدار اگر آنچه از گزارشهای ارائه شده انتشار عمومی یابد از حجم انتقادات نسبت به شورای عالی سیاستگذاری خواهد کاست و امکان محور قرار گرفتن مجدد این شورا را در انتخابات آتی افزایش میدهد.
معمای رهبری اصولگرایان
طی هفته گذشته شخصیتهای مختلفی در رسانهها به عنوان کاندیداهای رهبری جریان اصولگرا مطرح شدند. چراغ اول هفته را «عزت الله یوسفیان ملا» عضو فراکسیون مستقلین ولایی مجلس روشن کرده و گفت: «نظر اکثریت دوستان این است بهترین شخصیتی که در شرایط فعلی میتواند برای اصولگراها میدانداری کند، شخص آقای باهنر است.»
«محمد ناظمی اردکانی» عضو جبهه پیروان خط امام و رهبری اما نظر متفاوتی در این زمینه داشته و گفته است: «اصولگرایان در انتخابات آینده مجلس تحت رهبری سیاسی جامعه روحانیت وارد میدان خواهند شد. جامعه روحانیت قطعا میتواند نقش رهبری سیاسی در بین اصولگرایان را ایفا کند.»
موضوع حضور حجت الاسلام «علی اکبر ناطق نوری» از چهرههای اصولگرا به عنوان لیدر این جناح مدتهاست از سوی برخی چهرهها مطرح می شود. پیش از این «محمدرضا باهنر» دبیرکل جامعه مهندسین درباره حضور ناطق در جمع اصولگرایان گفته بود: «آقای ناطق ذاتا یکی از سرمایههای جریان اصولگرایی است اما متاسفانه من هم دیگر ناامید هستم؛ ایشان به هیچ وجه الان قصد ورود به جریانات سیاسی را ندارند.»
تازهترین اظهارات هم درباره حجت الاسلام ناطق نوری از تداوم همین مشی حکایت دارد. «محمدرضا غفوری فرد» از چهرههای اصولگرا درباره دیدار برخی از فعالان سیاسی این جریان با حجت الاسلام ناطق نوری، گفت: آیت الله بهشتی و آیت الله مهدوی کنی محورهای خوبی برای وحدت ما بودند. متأسفانه اکنون آن محور اصلی وجود ندارد. ما خیلی با آقای ناطق نوری صحبت کردهایم. بارها از ایشان خواهش کرده ایم. ولی به هیچ وجه راضی نمیشوند. ایشان بعد از انتخابات سال ۷۶ گفت که بعد از این دیگر در هیچ انتخاباتی شرکت نمی کنم و پای حرف خود ایستاد.»
اما همه اصولگرایان برای رهبری در پی شخص نیستند؛ «مصطفی میرسلیم» عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی درباره رهبری جریان اصولگرا پس از درگذشت آیت الله مهدوی کنی میگوید: «اقدامات حزب متکی به افراد نیست و در قالب همفکری و تدبیر جمعی سامان مییابد؛ بنابراین امروز بیش از همیشه معتقد به ضرورت همدلی و ائتلاف اصولگرایان هستیم.»
حجت الاسلام «احمد سالک» عضو جامعه روحانیت مبارز هم گفته است: «همان طور که در گذشته هم جامعه روحانیت برای اصولگرایان جایگاه پدری داشته است، الان هم میتواند برای آنها نقش پدری را داشته باشد. اگر این اختلافات رها نشود به وحدت نخواهیم رسید.»
اینکه چه کسی باید و میتواند راهبری اصولگرایان را دستکم در انتخابات اسفند ۹۸ بر عهده گیرد هنوز مشخص نیست و با توجه به تنوع نامهای مطرح شده از رادیکالترینهای اصولگرا تا معتدلترین آنها، بعید به نظر میرسد اجماعی بر سر شخصیت خاصی در این جریان برای رهبری صورت گیرد و چالش لیدری هم از جنس تمنای وحدت با امام و اگرهای بسیاری روبروست.
دارودسته بهاری در سودای قدرت دوباره
مشاور میزان محبوبیتش را بی نظیر توصیف می کند اما معاون پارلمانی، چندان به تاثیرگذار بودن جریان سیاسی اش باور ندارد. سخن از «محمود احمدی نژاد» رئیس جمهوری سابق است که شواهد از سودای دوباره اش برای حضور در انتخابات دارد. «عبدالرضا داوری» مشاور رسانه ای رئیس جمهوری پیشین درباره امکان حضور وی در انتخابات گفته است: «ایشان هیچ انگیزهای برای حضور در انتخابات ندارند. برای چه بیایند؟ حاکمیت باید از ایشان بخواهد و ایشان وارد صحنه شود؛ ایشان چهانگیزهای دارد!؟»
«محمدرضا میرتاج الدینی» اما درباره رئیس خود چنین نظری ندارد. او درباره میزان تاثیرگذاری جریان بهار بر انتخابات آتی می گوید: «بعید میدانم یک جریان حاشیه ای تاثیرگذار باشد چون مردم روی واقعیتها نظر می دهند، اگر در طول سالهای گذشته به کسانی اقبال کردند به دلیل داشتن رویکرد انقلابی و حزب الهی است؛ در واقع این شاخصهها را در هر مجموعهای ببینند از آن مجموعه حمایت میکنند.»
«صادق زیباکلام» استاد دانشگاه تهران درباره رئیس جمهوری سابق گفته است: «به رغم همه انتقاداتی که به احمدی نژاد وجود دارد از این منظر وی تلاش میکرد به عنوان رئیس جمهور عمل کند و به هیچ عنوان برابر جریان حامی خود یعنی اصولگرایان، کاملا تسلیم نبود.»
به نظر میرسد آنچه این روزها رئیس جمهوری پیشین را با تمام کاستیهای ۸ سال ریاستش بار دیگر در میدان انتخابات حاضر میکند، باور کاهش اعتماد مردم به دیگر جریانهای سیاسی است. این میان اما جریان بهار نه مانند سالهای ۸۴ و ۸۸ حمایت تمام قد اصولگرایان را دارد و نه کارنامه اشاره شده به سادگی از اذهان پاک میشود.