جمهوریت – روزنامه انگلیسی گاردین در تحلیلی با عنوان«با پیشرفت مذاکرات آمریکا، مسکو ممکن است نقش کلیدی در توافق هسته‌ای ایران به دست آورد» نوشت:
روسیه می‌تواند نقش کلیدی در توافق بر سر آینده برنامه هسته‌ای ایران ایفا کند، به طوری که مسکو نه تنها به عنوان یک مقصد احتمالی برای ذخایر اورانیوم غنی شده ایران، بلکه به عنوان یک داور احتمالی در مورد نقض توافق نیز مطرح شده است.
دونالد ترامپ، که در سال ۲۰۱۸ در اولین دوره ریاست جمهوری خود، توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بین تهران و قدرت‌های جهانی را کنار گذاشت، تهدید کرده است که به ایران حمله خواهد کرد، مگر اینکه به سرعت به توافق جدیدی دست یابد که مانع از توسعه سلاح هسته‌ای توسط این کشور شود.
به گفته مقامات آمریکایی، چهار ساعت مذاکرات غیرمستقیم بین ایالات متحده و ایران در روز شنبه در رم، با میانجیگری عمان، پیشرفت چشمگیری داشته است. مذاکرات فنی بیشتر قرار است این هفته در ژنو برگزار شود و به دنبال آن، نشست دیپلماتیک سطح بالای دیگری آخر هفته آینده در عمان برگزار خواهد شد.
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ که در قلب مذاکرات رم قرار داشت، خواستار آن است که توافق در عرض ۶۰ روز به پایان برسد، اما احتمالاً با مقاومت عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، روبرو خواهد شد که معتقد است سطح بی‌اعتمادی و ماهیت فنی مذاکرات، رسیدن به چنین توافق سریعی را غیرمحتمل می‌سازد.
دو مسئله مهم، ذخیره‌سازی یا نابودی ذخایر اورانیوم غنی شده ایران و تضمین‌های خارجی است که در صورت نقض توافق از سوی آمریکا برای لغو تحریم‌های اقتصادی در ازای بازگرداندن برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران به نظارت خارجی توسط بازرسان سازمان ملل، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، می‌توان به ایران ارائه کرد. ایران خواهان تضمین‌هایی برای مجازات آمریکا در صورت خروج یا نقض توافق دیگری است.
ایران می‌خواهد ذخایر اورانیوم خود را در داخل کشور نگه دارد، اما آمریکا این را رد می‌کند و خواستار نابودی ذخایر یا انتقال آن به کشور ثالثی مانند روسیه است.
ایران معتقد است اطمینان‌هایی دریافت کرده است مبنی بر اینکه هدف آمریکا برچیدن کامل برنامه هسته‌ای این کشور نیست. ویتکاف، قبل از مذاکرات رم، در مداخله‌ای که باعث سردرگمی در ایران و ایالات متحده شد، در رسانه‌های اجتماعی به نظر می‌رسید که چنین هدفی را تأیید می‌کند، که باعث نگرانی در ایران شد، اما در رم این تصور را ایجاد کرد که این بیشتر پیام‌رسانی سیاسی داخلی است.
محمد امرسی، عضو هیئت مشاوران مرکز ویلسون، یک اتاق فکر در واشنگتن، گفت: «از دیدگاه ایران، پیام‌های متناقضی در رسانه‌های اجتماعی و در مصاحبه‌ها در مورد تمایل آمریکا به حذف کامل برنامه هسته‌ای آن‌ها وجود داشت و این اصلاً چیزی نبود که عراقچی با آن موافقت کرده بود، بنابراین اولین اطمینان این بود که هیچ توسعه‌ای در اهداف آمریکا وجود نداشته است. اگر او این اطمینان را دریافت نکرده بود، احتمالاً کل مذاکرات به پایان می‌رسید و بلافاصله خاتمه می‌یافت.»
در مورد تضمین‌ها، ایران معتقد است که تنها توافق امن، معاهده‌ای است که توسط کنگره آمریکا امضا شود، اما به عراقچی گفته شد که با توجه به قدرت افکار عمومی طرفدار اسرائیل در آنجا، مشخص نیست که آیا ترامپ می‌تواند چنین توافقی را از طریق کنگره به تصویب برساند یا خیر.
گزینه دیگر این است که آمریکا موافقت کند در صورت خروج واشنگتن از توافق، خسارات تهران را جبران کند. ایرانی‌ها قبلاً ایده جریمه مالی را مطرح کرده بودند، اما سازوکار اجرایی در غیاب یک معاهده همچنان مشکل‌ساز است. گزینه سوم در صورت نقض توافق از سوی آمریکا این است که به روسیه اختیار داده شود تا ذخایر اورانیوم غنی شده تحویل داده شده را به تهران بازگرداند و اطمینان حاصل شود که ایران به دلیل عدم انطباق مجازات نخواهد شد.
چنین ترتیبی به طور بالقوه به روسیه نقش محوری در روابط آینده ایالات متحده و ایران می‌دهد و ممکن است آلمان، فرانسه و بریتانیا، ضامن‌های فعلی توافق ۲۰۱۵ را حذف کند. نه ایران و نه آمریکا نمی‌خواهند نقش عمده‌ای برای سازمان ملل در آینده قائل باشند.
رم از سوی برخی به عنوان مکانی مهم برای مذاکرات تلقی می‌شد، زیرا اگر مذاکرات به اشتباه پیش می‌رفت، جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، بهترین روابط را با ترامپ دارد و بنابراین در موقعیت خوبی برای انجام یک عملیات نجات قرار داشت. پیشنهاد آزمایشی برای ملاقات بین عراقچی و جی دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، که در رم بود، زودرس تلقی شد.
فشار بر ویتکاف و ترامپ برای به نتیجه رساندن یکی از سه مذاکره‌ای که در آن شرکت دارند – ایران، حماس-اسرائیل و روسیه-اوکراین – وجود دارد. یک منبع گفت: «هر چه فکر کنید، ایران بازیگری منطقی است و احتمال بیشتری وجود دارد که به توافق برسند.»
موقعیت مذاکره ایران قبل از مذاکرات با سفر وزیر دفاع عربستان سعودی به تهران برای دیدار با رهبر معظم انقلاب، آیت‌الله علی خامنه‌ای، تقویت شد. این دیدار به عنوان پیام همبستگی مبنی بر مخالفت و عدم همکاری در هرگونه حمله آمریکا و اسرائیل به سایت‌های هسته‌ای ایران تلقی شد.
وزارت امور خارجه عمان اعلام کرد که هدف از این مذاکرات دستیابی به «توافقی عادلانه، پایدار و الزام‌آور … برای اطمینان از اینکه ایران کاملاً عاری از سلاح‌های هسته‌ای و تحریم‌ها است، ضمن حفظ حق خود برای توسعه انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز» است.
بیشتر بخوانید:
- نامه ترامپ به عراقچی تحویل داده شد
- عراقچی: هنوز به نامه ترامپ پاسخ نداده‌ایم
- عراقچی: پیشنهادات سیاسی اخیر آمریکا را با تردید زیاد می‌نگریم
- مقام ایرانی به تلگراف: در صورت حمله آمریکا، پایگاه مشترک دریایی انگلیس و آمریکا را می زنیم
- ترامپ: در حال مذاکره با ایران هستیم
- نکات مهم علی لاریجانی درباره ی سلاح هسته ای ، ترامپ و رابطه با آمریکا
- علی لاریجانی و مذاکره با آمریکا |چگونه محذوف خالص‌سازان «پیام‌رسان ویژه» شد
- مسئله هسته‌ای را باید حتماً حل کرد
- هشدار تهران به منطقه در صورت مشارکت در حمله آمریکا
- رویترز: ایران تنها مذاکره غیرمستقیم با آمریکا را می‌پذیرد
- بلومبرگ: نتانیاهو با ترامپ درباره جنگ غزه، ایران و سوریه صحبت خواهد کرد
- توافق ایران و آمریکا ممکن است؟
- عراقچی: خودم با آمریکا مذاکره خواهم کرد
- ترامپ در ۳ مورد نتانیاهو را سنگ روی یخ کرد!
- ترامپ برای دستیابی به توافق با ایران تحت فشار است
- واشنگتن: دیپلماسی با ایران برای ترامپ مهم است
- تیم مذاکره‌کننده ایران با اختیارات کامل به مسقط خواهد رفت
- ایران و آمریکا می‌توانند در نشست پیش‌رو بر سر فرمت مذاکرات توافق کنند
- هرگونه قلدری و زورگویی از نظر ما مردود است
- آمریکا: احتمال ادامه یافتن مذاکرات با ایران را منتفی نمی‌دانیم
- نماینده تندرو مجلس، کشورهای عربی را تهدید کرد
- شیوه مذاکرات ایران و آمریکا در عمان معلوم شد
- سیگنال مثبت ایران درباره توافق با آمریکا
- حسین شریعتمداری کیهان: برای جنگ آماده‌ایم
- استیو ویتکاف مذاکره‌کننده ارشد آمریکا در عمان کیست؟
- آمریکا: ایران در موقعیتی نیست که درخواست کند
- عراقچی پیش از مذاکره با هیات آمریکایی چه گفت؟
- جزئیات مذاکره غیرمستقیم ایران و آمریکا در مسقط عمان
- نیویورک تایمز:اهداف نشست امروز محدود و محتاطانه هستند
- اگر آورده آمریکا قابل شنیدن باشد، حضور ویتکاف در ایران مشکلی ندارد
- موافقت ایران و آمریکا با ادامه گفت‌وگوها در هفته آینده
- روند گفت‌وگوها در مجموع خوب بوده است
- فضای مذاکرات ایران و آمریکا دوستانه بود
- عراقچی: احتمالا شنبه آینده دور دوم مذاکرات برگزار می‌شود
- عارف: رفع تحریم‌های ظالمانه، ابتدایی‌ترین حقوق ملت است
- ویتکاف: یک گفتگوی بسیار مثبت و سازنده [با ایران] داشتیم
- نخستین واکنش ترامپ به مذاکرات با ایران چه بود؟
- واکنش کیهان به مذاکرات مسقط: معطل نکنید|عکس
- روزنامه اصولگرا: توافق بشود یا نشود، ایران برنده است
- وزیر دفاع آمریکا: مذاکرات با ایران ثمربخش بود
- ادعای دستور ترک سفارت سابق آمریکا در تهران صحت ندارد
- پیشنهاد دعوت از استیو ویتکاف برای سفر به ایران
- گزارشی از مذاکرات مسقط ایران و آمریکا
- روسیه: از مذاکرات ایران و آمریکا انتظار نتایج ملموس را داریم
- پیام پوتین به رهبر انقلاب به عراقچی تحویل داده شد
- پزشکیان: حرکت خود را به گفت‌وگوها گره نزدیم
- عراقچی: توافق با آمریکا محتمل است، اگر درخواست‌های غیرمنطقی مطرح نکنند
- ساعت دقیق مذاکرات ایران و آمریکا چه زمانی است؟
- آغاز دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا در ایتالیا
- واکنش واعظی به فضای مثبت مذاکرات ایران و آمریکا در رُم
- مقام آمریکایی: پیشرفت بسیار خوبی در گفت‌وگوها با ایران داشتیم
- آمریکا دنبال کاهش تنش‌ها و یک توافق ولو حداقلی با ایران است
- خشم اسرائیلی‌ها از نزدیک شدن ترامپ و ایران!
- ایران و آمریکا پذیرفتند هیولا نیستند
- نیویورک‌تایمز: کشورهای خلیج‌فارس برخلاف گذشته حامی توافق ایران و آمریکا هستند
- اسرائیل نتوانست موضع ویتکاف را درباره ایران تغییر دهد
