جمهوریت–افزایش مشارکت در مرحله دوم انتخابات از جهات مختلفی قابل بررسی است. برخی معتقدند که خطر ترس از روی کار آمدن نامزد رقیب وی باعث شد که پزشکیان پیروز میدان شود. هرچند پزشکیان در سیبل تبلیغات منفی رقیب قرار داشت، اما این تبلیغات علیه او جواب نداد و در مقابل شاهد بودیم که جامعه، پزشکیان را به‌عنوان گزینه اصلح برگزید. در همین راستا با محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا سوالاتی را مطرح کردیم که به چرایی افزایش مشارکت و عدم تاثیرگذاری تبلیغات علیه پزشکیان اشاره داشت. محمد مهاجری معتقد است که ۱۰درصدی که در مرحله دوم انتخابات مشارکت کردند، همان مشارکت‌کنندگان خاموشی بودند که در انتخابات شرکت نمی‌کردند. او می‌گوید هم جریان اصلاح‌طلب و اعتدالی و هم یک بخش از اصولگرایان معتدل به پزشکیان رای دادند و تاکید می‌کند که جریان اصولگرا بخش قابل توجهی از آرای پزشکیان را تشکیل دادند. مهاجری همچنین معتقد است که جریان اصولگرایی در حال استحاله است.
رای اصولگرایان به پزشکیان
محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا به چرایی افزایش ۱۰درصدی مشارکت در مرحله دوم انتخابات اشاره کرد و گفت: جریان طرفدار پزشکیان توانست دوقطبی پررنگی را ایجاد کند و با بزرگنمایی خطر رئیس‌جمهور شدن جلیلی، مشارکتی را از میان تحریمی‌ها و کسانی که نمی‌خواستند در انتخابات شرکت کنند، رقم بزند. ۱۰درصدی که در مرحله دوم انتخابات مشارکت کردند، همان خاموش‌هایی بودند که در انتخابات شرکت نمی‌کردند و افزایش ۱۰درصدی مشارکت نتیجه حضور همین افراد بود.
او به گروه‌های اجتماعی که به پزشکیان رای دادند، اشاره کرد و ادامه داد: به لحاظ سیاسی برداشت من این است که هم جریان اصلاح‌طلب و اعتدالی و هم یک بخش از اصولگرایان معتدل به پزشکیان رای دادند. به لحاظ اجتماعی نیز به نظر می‌رسد ۱۰درصدی که به مشارکت مرحله دوم اضافه شدند، اکثرا از افراد جوان بودند. جوان‌هایی که سیاسی فکر می‌کردند و ورود جلیلی به ریاست‌جمهوری را خطری برای کشور تلقی می‌کردند.
این فعال سیاسی اصولگرا تصریح کرد: در این انتخابات جریان اصولگرا بخش قابل توجهی از آرای پزشکیان را تشکیل می‌دادند. به نظرم جریان اصلاح‌طلب در کسب رای تحریمی‌ها که بیشتر تمایل به جریان اصلاح‌طلب دارند، خیلی موفق نبودند که بتوانند با مشارکت زیر ۵۰درصد پزشکیان را به صدر جدول برسانند. بنابراین باید پذیرفت که اصولگرایان هم به پزشکیان رای دادند. استدلال خیلی راحتی دارد و آن اینکه مجموع آرای جلیلی و قالیباف حدود ۱۲ تا ۱۳میلیون بود و شهید رئیسی در انتخابات قبل ۱۸میلیون رای آورد. این آمار نشان می‌دهد که حدود ۵میلیون از آرای شهید رئیسی کم شده و قطعا بخشی از آرایی که ریخته جزو آرایی است که برای اصولگرایان بود و به نفع پزشکیان جذب شد.
استحاله در جریان اصولگرایی
مهاجری درخصوص اینکه آیا شاهد ریزش آرای اصولگرایی هستیم، تاکید کرد: به نظر می‌رسد که جریان اصولگرایی در حال استحاله است. بخش‌های معتدل جریان اصولگرایی عملا به جریان اعتدالی پیوستند و بخش تندروی این جریان خودش را به‌عنوان وجه قالب جریان اصولگرایی نشان می‌دهد. برای مثال جبهه پایداری و جریانات مشابه آن خودشان را به‌عنوان جریان اصولگرایی جا می‌زنند. دلیل آن هم این است که بخش عمده‌ای از اصولگرایان سنتی از تعریف جدید اصولگرایی فاصله گرفته است. او درخصوص اینکه آیا گزینه‌ای جز پزشکیان در جریان اصلاحات امکان رای‌آوری داشت، اظهار کرد: اگر گزینه‌ای جز پزشکیان در طرف مقابل جلیلی بود و دو قطبی شکل می‌گرفت، همین نتیجه در انتخابات ریاست‌جمهوری اتفاق می‌افتاد. البته با یک تفاوت‌هایی و آن اینکه پزشکیان در جریان اصولگرایی قطعا بیشتر از جهانگیری یا هر کاندیدای دیگر پایگاه داشت. از سوی دیگر اگر در مقابل پزشکیان، قالیباف حضور داشت دو قطبی شکل نمی‌گرفت و ممکن بود که پزشکیان پیروز انتخابات شود؛ اما قطعا مشارکت از ۴۰درصد به ۵۰درصد نمی‌رسید.
چه کسانی دنبال تخریب پزشکیان بودند؟
این فعال سیاسی اصولگرا، به چرایی عدم تاثیرگذاری تبلیغات علیه پزشکیان اشاره و خاطرنشان کرد: کل جریان اصولگرا که به تخریب پزشکیان پرداخته بود اصولگرای تندروی غیرخوشنام است. به همین دلیل کمپین‌هایی که آنها راه انداختند نتوانست فضاسازی موثری علیه پزشکیان ایجاد کنند. کمپین‌های ضد پزشکیان خیلی غیرحرفه‌ای بود و دلیل آن هم این است که متاسفانه فضای رسانه‌ای جریان اصولگرا در دست افراد به‌شدت بی‌تجربه، غیرحرفه‌ای قرار گرفته بود. یکی از دلایلی که گفتم جریان اصولگرایی در حال استحاله است، به‌دلیل اینکه دست‌کم در فضای رسانه‌ای میدان را به دست افرادی داده است که بیشتر از فهم سیاسی به سمت ابتذال روی آورده‌اند.
مهاجری با اشاره به تاثیر کمپین ارعاب اصلاح‌طلبان علیه رقیب گفت: جریان اصلاح‌طلب از اصولگرایان معتدل استفاده کرد و ظریف و آذری‌جهرمی از جمله کسانی بودند که اصلاح‌طلب نیستند؛ اما توانستند در فضای رسانه‌ای اصولگرایان معتدل و اصلاح‌طلبان یک فضای وزینی شکل بدهند که جریان تندروی اصولگرا نتواند پیروز شود. آذری‌جهرمی و ظریف در این خصوص بسیار تاثیرگذار بودند. او با اشاره به خطای مراکز نظرسنجی درخصوص اعلام نرخ مشارکت در انتخابات تصریح کرد: در این انتخابات خطاهایی در نظرسنجی‌ها وجود داشت که معمولا در دوره‌های قبلی با این اختلاف شاهد آن نبودیم. ضمن اینکه در این دوره به‌شدت میزان خطاهای نظرسنجی‌ها مورد توجه قرار گرفت؛ به همین دلیل بود که متوجه آن شدیم. در غیر این صورت در دوره‌های قبلی هم گاهی با نظرسنجی‌هایی که خیلی قدرتمند نبود روبه‌رو بودیم.
این فعال سیاسی اصولگرا خاطرنشان کرد: از سوی دیگر در انتخابات اخیر تغییر دیدگاه جامعه با سرعت صورت می‌گرفت؛ یعنی اگر صبح نظرسنجی می‌شد، نتیجه‌اش با نظرسنجی بعدازظهر متفاوت بود. این امر به دلیل این بود که کمپین‌ها خیلی پرقدرت بودند و در نتیجه تاثیرگذاری که در افکار عمومی داشتند، خیلی شدید و خیلی سریع بود.
