نسخه نویسی الکترونیک جهشی در خدمات سلامت

جمهوریت : خدمات الکترونیک سلامت یکی از مطالبات و دغدغه‌های دیرینه محسوب می‌شود که به خصوص پس از شیوع کرونا تبدیل به یک مطالبه حاکمیتی و حتی عمومی شد و در این میان نسخه نویسی الکترونیک یکی از برنامه‌های مهمی است که توسط سازمان‌های بیمه گر اجرایی می‌شود و اجرای کامل آن می‌تواند جهشی قابل توجه در خدمات الکترونیک سلامت باشد.
به گزارش اعتدال به نقل از خبرنگار ایران پزشک، الکترونیکی کردن فرآیندهای مربوط به نسخه‌های دارویی همیشه یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های متولیان سلامت در سراسر دنیا بوده است. زیرا نسخه‌های دارویی عمده‌ترین سندهای پزشکی محسوب می‌شوند و روزانه چندین میلیون نسخه دارویی در کشورها تولید و جا به جا می‌شود.

تجویز نسخه الکترونیک مزایای عملی و علمی بسیاری دارد که در صورت اجرای کامل آن، می‌توان مدت زمان لازم برای تجویز دارو، تنظیم دوزها یا زمان نوشتن سفارش دوباره یک دارو را کاهش داد.

نسخه الکترونیک چیست؟

نسخه الکترونیک در واقع نسخه‌ای است که توسط پزشک به صورت الکترونیکی تجویز شده و به صورت الکترونیک در داروخانه پیچیده می‌شود. نسخه نویس، نسخه را به صورت الکترونیکی تولید و با امضای الکترونیکی تایید می‌کند. نسخه تایید شده به صورت مستقیم یا غیرمستقیم برای تهیه و توزیع، منتقل شده و وارد نرم افزار نسخه پیچی داروخانه‌ها می‌شود. درخواست مطالبات بیمه‌ای از داروخانه نیز به صورت الکترونیکی به طرح‌های پوشش بیمه‌ای مربوطه ارسال می‌شود.

در واقع نسخه الکترونیکی اصطلاحی گسترده است که به معنی استفاده از دستگاه‌های رایانه‌ای برای ورود، اصلاح، بازبینی، تولید یا انتقال نسخه‌های دارویی است که انتقال‌های دو طرفه بین نقطه مراقبت و توزیع کننده را آماده می‌کند. این شکل از فناوری می‌تواند به طور مستقیم یا از طریق یک واسطه از جمله شبکه تجویز الکترونیکی، با استفاده از رسانه الکترونیکی اطلاعات مربوط به نسخه یا مربوط به نسخه را بین ذی‌نفعان شامل تجویزکنندگان، توزیع کنندگان، داروخانه‌ها، برنامه‌های درمانی و بیمه‌ها منتقل کند.

الهام حسنی، کارشناس بیمه سلامت در این رابطه به خبرنگار ایران پزشک گفت: نسخه الکترونیک یکی از زیرساخت‌های ضروری در تحقق سلامت الکترونیک است. نسخه الکترونیک در واقع به معنی مکانیزه کردن گردش کار نسخه از زمان تشخیص تا زمان اعمال مداخله‌های درمانی اعم از دارو، آزمایش و امور پاراکلینیکی است.

چرا نسخه الکترونیک اهمیت دارد؟

نسخه نویسی الکترونیک علاوه بر کاهش قابل توجه مصرف کاغذ، می‌تواند در زمینه تصمیم گیری‌های نظام سلامت نیز موثر باشد.

حسنی در این زمینه بیان کرد: داروخانه‌ها مکلف هستند که در طرح نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیک، داده‌های مربوط به نسخه‌ها و آمار داروهای مصرفی را در کنسول‌های مختلف برای وزارت بهداشت و بیمه‌ها ارسال کرده و نهادهای تصمیم گیر با استفاده از داده‌های حاصل، به اطلاعاتی مانند میزان مصرف هر قلم دارو یا آمار مبتلایان به یک نوع بیماری مشخص دست پیدا کنند.

الزام قانونی برای اجرای نسخه نویسی الکترونیک

الزام‌های قانونی برای اجرای طرح نسخه نویسی الکترونیک در برنامه‌های پنجم و ششم توسعه آمده است. در ماده ۷۴ برنامه ششم توسعه درباره نسخه نویسی الکترونیک گفته شده که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با هدف ارائه خدمات الکترونیکی سلامت مکلف است در مدت دو سال اول اجرای قانون برنامه، نسبت به استقرار سامانه پرونده الکترونیک سلامت ایرانیان و سامانه‌های اطلاعاتی مراکز سلامت با هماهنگی پایگاه ملی آمار ایران و سازمان ثبت احوال کشور با حفظ حریم خصوصی، منوط به اذن آنها، محرمانه بودن داده‌ها و با اولویت شروع برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع اقدام کند.

حسنی کارشناس بیمه سلامت در این زمینه اظهار کرد: سازمان بیمه سلامت موظف شده که بر اساس تکالیف قانونی خود و در راستای اهداف برنامه ششم توسعه، همچنین تکالیف قانونی مندرج در آن از جمله بند «ث» ماده ۶۷ و بند «چ» ماده ۷۰ قانون، به همراه بند «ج» تبصره ۱۷ قانون بودجه سال ۱۳۹۸ و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه سلامت، برنامه نسخه نویسی الکترونیک و به تدریج حذف دفترچه‌های کاغذی بیمه سلامت را اجرایی کند.

نسخه نویسی الکترونیک از چه زمانی آغاز شد؟

طرح نسخه نویسی الکترونیک برای اولین بار در سال ۱۳۹۵ در مطب پزشکان طرف قرارداد با سازمان تامین اجتماعی و با هدف تسهیل روند کاری داروخانه‌ها و مراکز پاراکلینیک راه اندازی شد، اما اجرای کامل این طرح به طور رسمی در اسفند ۱۳۹۷ کلید خورد و به مرور توسعه پیدا کرد.

سازمان بیمه سلامت نیز این طرح را از آبان ۱۳۹۸ با اجرا در ۲۳۵ شهر آغاز کرد. شیوع ویروس کرونا نیز منجر به این شد که دولت پیگیری بیشتری برای اجرای این طرح انجام دهد.

حسنی کارشناس بیمه سلامت در این زمینه گفت: تسریع در روند اجرای طرح نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیک پس از شیوع ویروس کرونا اتفاق افتاده است. کنترل هزینه‌های زائد و غیر ضروری در نظام سلامت همواره یکی از دغدغه‌های متولیان نظام سلامت کشور بوده که با اجرای طرح نسخه نویسی الکترونیک می‌تواند به نتیجه برسد. همچنین این طرح منجشر به بهبود مشکلات متعدد نسخه نویسی کاغذی خواهد شد. همچنین باعث صرفه جویی و کاهش هزینه‌های مراقبت، کاهش اشتباهات نسخه نویسی، خطاهای دارویی، عوارض ناخواسته دارویی و بهبود دارو درمانی و سلامت بیمار می‌شود.

در حال حاضر نیز نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیک در کشور به طور جدی پیگیری می‌شود و باید به این نکته توجه کرد که حرکت به سمت الکترونیکی شدن خدمات سلامت شاید در ابتدا با مقاومت‌هایی مواجه شود، اما به مرور و با برطرف شدن مشکلات زیرساختی و هماهنگی بیشتر دستگاه‌های مختلف، می‌توان از نتایج مثبت آن بهره گرفت.

گزارش از امیر پروسنان

پایان پیام/