علی جباری نیکو- جمهوریت: حضور در چهار فینال رقابتهای جام جهانی و کسب دو عنوان قهرمانی و دو نایب قهرمانی، از جمله افتخارات تیم فوتبال آرژانتین در جامهای جهانی به شمار میآید. همچنین این تیم با کسب چهارده عنوان قهرمانی در جام ملتهای آمریکای لاتین موسوم به “کوپا آمهریکا” پس از تیم ملی اروگوئه، بعنوان پُرافتخارترین تیم ادوار این رقابتها نیز محسوب میشود. اما آخرین قهرمانی “آلبیسلسته” در کوپا آمهریکا به سال ۱۹۹۳ بازمیگردد و از آن زمان تا به امروز، آرژانتینیها دیگر طعم قهرمانی و ایستادن در بالاترین رتبه فوتبال آمریکای لاتین را نچشیدند. آنها در این فاصله زمانی چهار بار به دیدار نهایی این رقابتها راه پیدا کردند اما در سالهای ۲۰۰۴ و ۲۰۰۷ مغلوب برزیل شده و در سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ نیز مقابل شیلی شکست خوردند و از کسب عنوان قهرمانی بازماندند.
تیم فوتبال آرژانتین در کوپا آمهریکای امسال نیز که به میزبانی کشور برزیل برگزار شد عملکرد چندان مناسبی نداشت و در پی ارائه نمایشهایی ضعیف، غیر قابل قبول و دور از انتظار، در نهایت از برزیل میزبان شکست خورد و حضور در بازی نهایی و شانس قهرمانی را از دست داد. آنها که به همراه تیمهای کلمبیا، پاراگوئه و قطر در گروه B این رقابتها قرار داشتند، در بازی اول خود مقابل کلمبیای کارلوس کیروش با دریافت دو گل شکست را پذیرا شدند. تیم تحت هدایت اسکالونی پس از این باخت، تحت فشار روحی و روانی شدیدی قرار گرفت و با انتقادهای بسیاری از سوی رسانهها و کارشناسان روبرو شد. آرژانتینیها در دومین بازی خود نیز بار دیگر پُر انتقاد و ضعیف ظاهر شده و مقابل پاراگوئه به تساوی رسیدند. در آخرین بازی از مرحله گروهی اما لیونل مسی و یارانش مقابل قطری به میدان رفتند که به نوعی در این جام میهمان محسوب میشد. آنها در این مسابقه قهرمان آسیا را با دو گل شکست دادند و به زحمت توانستند از گروه خود صعود کرده و به مرحله یکچهارم نهایی رقابتها راه یابند. در این مرحله نیز تیم آرژانتین با برتری مقابل ونزوئلای نه چندان مطرح، به جمع چهار تیم حاضر در نیمهنهایی راه یافت و حریف برزیل میزبان شد. در بازی مقابل برزیل هم اگرچه آرژانتینیها نسبت به دیدارهای قبلی خود تا حدودی بهتر عمل کردند، اما نتوانستند از حریف سنتی خود عبور کنند و با شکست دو بر صفر در این مسابقه، از حضور در دیدار نهایی بازماندند و به این ترتیب لیونل مسی بار دیگر از فتح جام با لباس تیم ملی کشورش ناکام ماند.
ناکامی و عدم موفقیت آلبیسلسته در کوپا آمهریکای ۲۰۱۹، وضعیت موجود حاکم بر فوتبال آرژانتین را نشان داده و فاصله بسیار زیاد تیم حال حاضر این کشور را با تیم دهههای ۸۰ و ۹۰ میلادی آنها نمایان میسازد. دقت در روند حرکتی تیم آرژانتین نشان میدهد که این تیم در سالهای اخیر همواره دچار نوساناتی بوده و با یک روند سینوسی به مسیر خود ادامه داده و نوعی بیثباتی نسبی در این تیم وجود داشته است. اتخاذ تصمیمات غلط از سوی مسئولان فوتبال آرژانتین، شتابزدگی در انتخابها، جابجاییها و تغییرات زیاد روی نیمکت هدایت راه راه پوشان آبی و سفید و در مجموع، عدم ثبات در این تیم، مانع دستیابی آنها به نتایج دلخواه و تکرار موفقیتهای گذشته شده است.
عدم برخورداری تیم آرژانتین از ستارههایی در حد و اندازههای بازیکنان دهههای گذشته آنها، میتواند از جمله مهمترین دلایل ناکامی فوتبال ملی این کشور باشد. شاید به جرأت بتوان گفت که دیگر کسی از میان بازیکنان سالهای اخیر آرژانتین نتوانست جانشین شایستهای برای ستارگانی مانند ماریو کمپس، مارادونا، کانیگیا، باتیستوتا، اورتهگا و فرناندو ردوندو باشد. در این سالها صرفاً لیونل مسی تا حدودی توانست خلأ بازیکنان برجسته دهههای پیشین را پُر کرده و در تیم ملی کشورش بهعنوان یک ستاره ظاهر شده و با میدانداری و بازیسازی خود تا حدودی بار سایر اعضای تیم را نیز به دوش بکشد.
البته آمارها نشان میدهد که این بازیکن در باشگاه بارسلونا بسیار موفقتر و کاراتر از تیم ملی کشورش ظاهر شده و درخششی را که در تیم باشگاهی خود دارد تاکنون در تیم ملی آرژانتین نداشته و به نظر میرسد که برای او موفقیت در بارسلونا مهمتر از تیم ملی کشورش است. سایر بازیکنان تیم آرژانتین نیز چه در زمان حضور مسی در میدان مسابقه و چه در زمان غیبت او، از انگیزه کافی در زمین برخوردار نیستند و آنطور که باید، برای موفقیت تیمشان تلاش نمیکنند.
باید باور کرد که مسی به تنهایی نمیتواند در تیم ملی کشورش اثرگذار باشد. او بازیکن مؤثر و خوبی است اما برای آرژانتین رهبر خوب و بزرگی نیست و قابلیت و کارایی بازیکن بزرگی مانند دیگو مارادونا را هم ندارد که بتواند به تنهایی و یک تنه بار یک تیم را به دوش کشیده و تیم را در مسیر موفقیت قرار دهد. نمایش کاپیتان آرژانتین در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه به قدری ضعیف بود که پس از ناکامی در آن رقابتها، هواداران خشمگین آرژانتینی، خواهان عدم حضور او در تیم ملی کشورشان شدند و البته خود مسی نیز تمایل داشت که برای مدتی از اردوی آلبیسلسته و هیاهوهای مربوط به آن دور باشد. کاپیتان آرژانتین در سالهای اخیر پس از هر ناکامی، مدتی از ترکیب اصلی تیمش دور شده و از حضور در تیم ملی سر باز زده و پس از بازگشت هم نتوانسته یک شبه در نقش یک منجی ظاهر شود و تیم کشورش را نجات دهد.
نیمکت هدایت آلبیسلسته نیز در این سالها رنگ ثبات به خود ندیده و از آرامش لازم برخوردار نبوده است. مسئولان فوتبال آرژانتین در سالهای اخیر بواسطه نتایج ضعیفی که بدست آوردهاند، چندین بار کادر فنی خود را تغییر داده و نفرات مختلفی را برای هدایت تیمشان آزمایش کردهاند. روند انتخاب سرمربی در این تیم همواره بر اساس تصمیمگیریهای غلط و نوعی شتابزدگی بوده و هر بار نیز تبعات آن گریبانگیر آرژانتینیها شده است. آنها در پی نمایش ضعیف و حذف از جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه، خورخه سمپائولی را کنار گذاشته و سکان هدایت تیم خود را بطور موقت به “لیونل اسکالونی” جوان و کم تجربهای سپردند که صرفاً سابقه سرمربیگری در تیم زیر ۲۰ سالههای آرژانتین را داشت و از تجربه کافی و کارنامه قابل اتکایی برخوردار نبوده و از سوی انتخاب کنندگانش، به خوبی مورد ارزیابی قرار نگرفته بود. اسکالونی اما پس از کسب چند نتیجه قابل قبول و راضی کننده در بازیهای دوستانه مقابل تیمهای نه چندان مطرحی چون گواتمالا، عراق و مکزیک و امیدواری کاذبی که در پی این نتایج به او و تیمش تزریق شد، به سرمربی دائم آلبیسلسته بدل گشت. این بازیها که به نظر میرسد بیشتر جنبه اقتصادی و سودآوری داشت، محک خوبی برای حفظ اسکالونی در رأس هدایت تیم آرژانتین و ارتقای جایگاه او از مربی موقت به مربی دائمی نبود. اما به هر ترتیب، نتایج و عملکرد تیم آرژانتین در کوپا آمهریکای ۲۰۱۹ نشان داد که اسکالونی جوان هم نتوانست ثبات و آرامش را بر نیمکت هدایت آرژانتینیها حاکم سازد.
از جمله انتقاداتی که میتوان به کار لیونل اسکالونی در هدایت آرژانتینیها وارد کرد، تغییرات زیاد در ترکیب تیم و عدم شناخت نفرات اصلی و به عبارتی نوعی آشفتگی ذهنی بود. باید عنوان کرد که این ضعف در آرژانتین خورخه سمپائولی نیز دیده شد و لیونل اسکالونی به نوعی همان راهی را رفت که پیش از آن خورخه سمپائولی طی کرده بود. هردوی آنها در جریان اردوهای آمادهسازی و دیدارهای دوستانه، بازیکنان زیادی را در پُستهای مختلف محک زده و تغییرات گستردهای در تیم بوجود آوردند و تا آخرین لحظه هم ترکیب اصلی و سیستم مورد نظر خود را نشناختند. این بهم ریختگی، تشویش و تغییرات گسترده در ترکیب تیم، در جریان بازیهای آرژانتین در کوپا آمهریکای ۲۰۱۹ بارها دیده شد و بازیکنان مختلفی با تصمیم کادر فنی در ترکیب تیم قرار گرفته و آزمایش شدند؛ در صورتیکه میدانیم تورنمنتهای مهمی چون جام جهانی و کوپا آمهریکا جای آزمون و خطا و جابجاییهای مکرر بازیکنان برای شناخت ترکیب اصلی و محک تمام مُهرههای موجود نیست.
در این میان، عدم استفاده از بازیکنان تأثیرگذار نیز اشتباهات سرمربی آرژانتین را تکمیل کرد. لیونل اسکالونی در جریان بازیهای دوستانه، مائورو ایکاردی و پائولو دیبالا دو ستاره آرژانتینی شاغل در سری آ ایتالیا را به کار گرفت و شاهد درخشش هردوی آنها در دیدار دوستانه با مکزیک بود اما در زمان ارائه لیست نهایی تیمش برای رقابتهای کوپا آمهریکا، روی نام ایکاردی قلم قرمز کشید و این کار خود را با دلایلی غیر فنی توجیه کرد. از نظر سرمربی آرژانتین، مشکلات ایکاردی با تیم باشگاهیاش اینتر و مسایل حاشیهای مربوط به آن که برای مدتی این بازیکن را از ترکیب اصلی اینتر دور کرد، باعث شد که مائورو ایکاردی در لیست نهایی اسکالونی جایی نداشته باشد؛ حال آنکه سرمربی آلبیسلسته میتوانست با نادیده گرفتن مشکلات مربوط به ایکاردی و اینتر، از وجود این بازیکن بعنوان یک مُهره باارزش و تأثیرگذار در تیم تحت هدایتش بهرهمند شود. پائولو دیبالا هم که در لیست نهایی اسکالونی حضور داشت، دقایق اندکی در این تورنمنت به میدان رفت و قابلیتهای فنی او دیده نشد. ضمن اینکه پافشاری بر استفاده از دروازهبان کمتجربه و نامطمئنی به نام فرانکو آرمانی، نقطه تاریک دیگری در تیم اسکالونی محسوب شده و ناکامی آرژانتینیها را در پرورش یک دروازهبان مطمئن و خوب در این سالها نمایان ساخت.
علاوه بر موارد عنوان شده میتوان به مشکلات مالی حاکم بر فدراسیون فوتبال این کشور، عدم برنامهریزی مناسب جهت آمادهسازی تیم، تصمیمگیریهای عجولانه و بدون مطالعه، ضعف در شناخت استعدادها و بازیکنسازی و تحلیلهای شتابزده و به دور از واقعیت، بعنوان نقاط تاریک فوتبال آرژانتین و دلایل ناکامی تیم آنها اشاره کرد. میتوان گفت که در سالهای اخیر، تمام این موارد دست به دست هم داده و از تیم فوتبال آرژانتین یک تیم ناآماده، بینظم و بازنده ساخته که با آرژانتین قدرتمند سالهای گذشته نه چندان دور فاصله زیادی دارد. با وجود این اما آرژانتینیها باز هم پس از هر شکست و عدم موفقیت، رسیدن به آرزوهای خود را به بازیها و تورنمنتهای آینده موکول میکنند و امیدوارند که با حل مشکلات خود، موفقیتها و افتخارآفرینیهای گذشته و خاطرات خوب خود را تکرار کنند.