هیچ‌جا توصیه نشده مردم را با اکراه دین‌دار کنید

جمهوریت – مساًله حجاب از ماه‌های اول پیروزی انقلاب اسلامی یکی از مسایل مورد بحث کشور بوده است. البته در دهه شصت و مخصوصاً در سال‌های جنگِ‌تحمیلی این موضوع کمتر در مباحث جایی داشت. در حال‌حاضر و در شرایطی کهتحدید و تهدیدهای بین‌المللی معیشت را به بدترین شکل‌ممکن رسانده‌اند، بحث گشت ارشاد  و البته بحث درگیری‌هایموافقان و مخالفان حجاب‌اجباری مزید بر علت شده تا دوباره مساله پوشش و برخوردها با آن در صدر اخبار قرار گیرد.

محمدتقی فاضل‌میبدی در گفت‌وگو با نواندیش با گفتن اینکه « باید بدانیم در عصر حاضر هیچ‌کس زیر بار اجبار نمی‌رود. اگر واقعاً مساًله‌ای وجود دارد، بنشینیم و با خرد جمعی به جمع‌بندی‌‌ِ منطقی برای حل مشکل برسیم» به پرسش‌های مطرحشده پاسخ می‌گوید:

*حجاب اجباری لازم است یا نه؟ گروهی حجاب را تاًکیدِ اسلام می‌دانند و گروهی دیگر بحث «آزادی» راپیش می‌کشند.

در اینکه دین اسلام زنان را به حجاب دعوت کرده است، بحثی نیست. اما اینکه این موضوع را بهانه‌ای برای اعمال فشاربکنیم و باعث رنجش زنان شویم، قطعاً نه تنها نمی‌تواند نتیجه‌بخش باشد، بلکه نوعی بدبینی به شریعت و بی‌اعتمادی بهسیستم را موجب می‌شود. اساساً باید این را در نظر گرفت، اجبار با نفسِ آدم در تضاد است و باید مراقب باشیم، اینموضوع تبدیل به‌بحران نشود.

*با این‌حال گروهی حجاب را موضوعی‌ می‌دانند که نمی‌توان نسبت به‌ آن بی‌تفاوت بود.

این هم دلیل نمی‌شود دست به‌هرکاری بزنیم. امر به معروف و نهی از منکر یکی از اصول اسلام است و همه وظیفه داریمآن را جدی بگیریم. اما اینکه مثلاً برای نهی‌ از منکر اقدام‌هایی ضربتی داشته باشیم یا اینکه هر کسی به‌خودش اجازهبدهد در معابر عمومی درباره مسایل شخصی فرد دیگری نظری تواًم با رفتاری خشن بدهد، نه‌تنها امر به معروف و نهی ازمنکر به نتیجه نخواهد رسید، بلکه موجب فاصله‌افتادن بین قشر زیادی از مردم با شعائر دینی می‌شود. به‌عنوان مثال اینکهمی‌گویند سازمان‌ها، بانک‌ها و … به خانم‌های کم‌حجاب خدمات ندهد را می‌توان تصمیمی بسیار خطرناک بدانیم. این نوعتبلیغ حجاب نشانه‌ای آشکار از ضد تبلیغ است و موجب موضع‌گیری منفیِ ملموس عده زیادی درباره حجاب می‌شود. درهیچ‌جای دین توصیه نشده است که مردم را با اکراه دین‌دار کنید.

*دلیل اصرار به این رویهِ خشن چه چیزی می‌تواند باشد؟

عده‌ای افراطی در بررسی مسایل مختلف، فقط از یک زاویه شرایط را بررسی می‌کنند و به‌همین دلیل به تبعات منفیرفتارهایی که از خود بروز می‌دهند، کاری ندارند! اصرار به این روش هزینه‌های زیادی را به‌جامعه تحمیل خواهد کرد. نمونه‌اش هم همین درگیری‌هایی است که در کوچه و خیابان بین آحاد مختلف مردم پیش می‌آید. از این بدتر نمی‌شود، درروزهایی که مردم انواع و اقسام گرفتاری‌‌ها را تجربه می‌کنند بر سر حجاب یا هر موضوع دیگری به درگیری با یکدیگربپردازند. ما در کشور بحران‌های عدیده‌ای داریم و چیزی بدتر از این قابل‌تصور نیست که در چنین حالتی مردم هم به‌جانهم بیفتند. جالب است، در بحث حجاب بعضی‌ وقت‌ها بدزبانی و بدرفتاری را شاهدیم. مگر غیر از این است که اسلام ما رابه احترام در زبان و رفتار توصیه کرده است.

*عده‌ای از مردم اینطور می‌گویند که با وجود غرق‌شدن در بحران اقتصادی، حساسیت زیاد  نسبت بهحجاب منطقی نیست.

اینکه مردم در هر جامعه‌ای توقع آرامش مالی را از حاکمان طلب کنند، امری بدیهی است. ای کاش شرایط طوری رقمبخورد که دهک‌های مختلف به آرامش معیشتی برسند، چون در آنصورت مشکلات دیگر به‌راحتی قابل‌حل خواهند بود. یعنیوقتی خانمی دغدغه‌های بی‌پایان مالی دارد، حجاب یا هر موضوع دیگری را در اولویت چندم می‌بیند. البته این را هم بایدگفت، یک مشکل نمی‌تواند دلیلی بر نادیده گرفتن مشکلات دیگر باشد.

*دولت مستقر چه سهمی در فضای فعلی دارد؟

هر موضوعی که به‌نوعی به مردم و آسایش مردم ربط دارد، به‌خودیِ خود باید دولتی‌ها نسبت به آن دغدغه‌مند باشند و همهتلاش‌را به‌کار بگیرد تا مساٌله را حل کند. آقای رئیسی که با شعار انقلابی از مردم راًی گرفته است، باید بداند انقلابی‌گرییعنی مشکلات مردم به کمترین حالت ممکن خود برسد. پس دولتی‌ها و شخص رئیس دولت باید به ارزیابی‌ای دقیق ازشرایط برسند تا بتوانند از این طریق راه‌کارهای لازم را برای رفع مشکلات پیدا کنند. کشور ما یکی از غنی‌ترین کشورهایمنطقه است و کافی است دیدگاهی کارشناسی داشته باشیم و به‌کار علمی توجه کنیم تا بتوانیم مردم را به شرایطی کهاستحقاقش را دارند، برسانیم.

*حرف آخر.

توجه به حجاب مهم است، اما باید بدانیم در عصر حاضر هیچ‌کس زیر بار اجبار نمی‌رود. اگر واقعاً مساًله‌ای وجود دارد،بنشینیم و با خرد جمعی به جمع‌بندی‌‌ِ منطقی برای حل مشکل برسیم.