جمهوریت– محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهور امروز سه شنبه در آیین تکریم علی سلاجقه و معارفه شینا انصاری معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست که در محل این سازمان در پارک پردیسان تهران برگزار شد، گفت: ضرورت توجه به محیط زیست در جمع متخصصان و نخبگان و سازمان‌های مردم نهادی که در این بخش فعال هستند، بحث بدیهی است، اما شاید وقتی از محدوده سازمان عبور می‌کنیم بعضا کار زینتی و لوکس تلقی می‌شود.
وی با اشاره به صحبت‌های سلاجقه رئیس پیشین سازمان محیط زیست اظهار داشت: آقای سلاجقه بحث ادغام سازمان منابع طبیعی با سازمان محیط زیست را مطرح کرد، تجربه نشان داده که ادغام در سطح سازمان‌های عالی و وزارتخانه‌ها در کشور ما الحاق است و گاهی دو جنس نامتجانس هستند که اصولا بعد ادغام توجیهی برای آن نمی‌ماند. به عنوان مثال ادغام سازمان ورزش و جوانان تنها نقطه اشتراک آن این است که جوانان ورزش می‌کنند، واقعیت این است که هر دو سازمان ضرر کردند. هیچ راهی جز اینکه هدایت سازمان برعهده بالاترین مقام اجرایی باشد وجود ندارد، سازمان حفاظت از محیط زیست باید توسط رئیس‌جمهور اداره شود.
معاون اول رئیس جمهورتصریح کرد: رئیس سازمان‌های وابسته به رئیس جمهور را شخصیت حقیقی و حقوقی مستقل نمی‌دانیم، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، رئیس جمهور تخصصی و رئیس‌جمهور محیط زیستی است. ما هیچگونه ادغام یا الحاقی را برای سازمان حفاظت از محیط زیست منطقی نمی‌دانیم.
وی تاکید کرد: مردم صاحب این کشور هستند و باید این انگیزه را در آنها ایجاد کنیم که حفاظت از محیط زیست را خودشان مدیریت کنند، ما باید تلاش کنیم که در این دوره وفاق را به معنای تخصصی آن در این سازمان توسعه دهیم. براساس سند چشم انداز ۲۰ ساله، باید در سال ۱۴۰۴ جایگاه اول را در همه بخش‌ها در منطقه داشته باشیم که در ارتباط با محیط زیست پیش‌بینی شده بود که جامعه برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تامین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده به دور از فقر و فساد و تبعیض و بهره‌مند از محیط زیست مطلوب. آیا محیط زیست امروز ما نسبت به ۲۰ سال قبل یک گام به جلو رفته است؟
معاون اول رئیس جمهور گفت: وفاق ملی را از موضع سیاسی نگاه نکنیم؛ وفاق ملی باید در هر بخش، دستگاه و وزارتخانه‌ای ایجاد شود، وفاق ملی در دولت اینگونه است که اگر یک صنعتی می‌خواهد در یک نقطه‌ای از کشور احداث شود، باید ملاحظات زیست محیطی آن رعایت شود و ضمیمه زیست محیطی داشته باشد. البته سازمان حفاظت محیط زیست هم باید کمک کند، نه اینکه با استناد به قانون بخواهد جلوی آن را بگیرد، قوانین ما انقدر عریض و طویل است که هرکسی می‌تواند هرطور که بخواهد آن را تفسیر کند؛ قوانین ما شفاف نیست.
وی گفت: ضمن تقدیر از زحمات عزیزان در گذشته، سازمان محیط زیست باید یک نگاه و رویکرد جدیدی را در دولت وفاق ملی داشته باشد، شاید شعار سازمان، وفاق باشد؛ از طرفی توسعه کشور و از طرف دیگر حفظ محیط زیست را با هم آشتی دهیم. نباید مغایرتی بین توسعه صنعت و حفظ محیط زیست باشد. این باید در باور ما باشد.
عارف گفت: شاخص کل عملکرد حفاظت از محیط زیست ما در سال ۲۰۲۴ در میان ۱۸۰ کشور رتبه ۱۱۲ است. این آمار‌ها گویاست ولی ممکن است که به دلایلی که اصولا در دادن اطلاعات ضعیف برخورد می‌کنیم، ۱۰ تا ۲۰ درصد بالا پایین بشود، اما رتبه ۱۱۲، ۱۵ نمی‌شود ممکن است ۱۰۷ یا ۱۰۸ باشد شاید هم ممکن است مقداری به ما ارفاق کرده باشند و ۱۳۰ بوده ولی ۱۱۲ اعلام کرده اند. رتبه کیفیت هوای ما در دنیا ۱۰۲ است که وقتی دیدم خوشحال شدم؛ چون کسانی که در کلانشهر‌ها زندگی می‌کنند می‌دانند وضعیت هوای ما به چه صورت است.
وی افزود: وضعیت خاکمان از هوا بدتر است منتها حس نمی‌کنیم؛ خاکی را که از بین می‌بریم، ۵ تا ۶ قرن لازم است جایگزین شود؛ وضع آب از آنها بدتر؛ چه بلایی سر سفره‌های زیرزمینی آورده ایم؟ یک وقتی در چند جلگه و چند منطقه کشور بود امروز در بالای ۱۳ – ۱۴ درصد کشور نگران فرونشست هستیم و ضرورتا باید تخلیه شود، روبه رو هستیم.
معاون اول رئیس جمهور افزود: در دنیا در بخش سلامت محیط زیستی رتبه ۹۸ داریم در مدیریت منابع آب در دنیا رتبه ۱۰۸ را داریم؛ این وضع محیط زیستمان است، چه باید کرد؟ به نظر می‌رسد هیچ راهی جز اینکه از خودمان شروع کنیم، نداریم؛ در اینجا خودمان یعنی دولت؛ بیش از همه دولت‌های موظف بوده اند. قانون ممنوعیت فعالیت صنعتی در شعاع ۱۲۰ کیلومتری از شهر‌ها را وضع می‌کنیم، اما در یک جلسه دولت چانه زنی می‌شود که یک وزیر صنعتی می‌خواهد در داخل محدوده ۱۲۰ کیلومتری کاری انجام دهد و مجوز می‌گیرد؛ زور وزرای صنعتی هم از رئیس سازمان محیط زیست بیشتر است و تصویب می‌شود، علتش این است که در سازمان حفاظت محیط زیست راهکار نشان نمی‌دهیم و فقط صورت مسأله را پاک می‌کنیم.
وی تاکید کرد: در دولت چهاردهم که شروع فعالیت‌های دولت با اولین سال اجرای برنامه هفتم همزمان شده، راهبرد دولت اجرای برنامه هفتم است، البته در بخش نرم‌افزاری بسیار احکام خوب و مترقی را در برنامه داریم و تلاش می‌کنیم همه این برنامه‌ها تحقق پیدا کند. در بخش سخت‌افزار منابع لازم دیده نشده و یا با دقت دیده نشده که خوشبختانه در قانون برنامه حکمی است که ما باید در سال اول چگونگی تامین منابع مورد نظر را برآورد کنیم و در یک لایحه‌ای به دولت بدهیم.
عارف افزود: در بخش حفاظت از محیط زیست چند راهبرد‌های کلانمان را بیان می‌کنم و تکالیفی است که خانم دکتر با جدیت کار را شروع کرده‌اند ما مکلف هستیم که آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و ضوابطی که برای اجرای برنامه نوشته شود را در چند ماه اول انجام دهیم. ایجاد نظام یکپارچه ملی محیط زیست، پیشگیری و ممانعت از انتشار انواع آلودگی‌های غیرمجاز و جرم‌انگاری تخریب محیط زیست؛ این واژه‌ها، واژه‌های جدیدی نیست با آنها آشنا هستید.
وی تعادل‌بخشی و حفاظت کیفی آب‌های زیرزمینی از طریق اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری را مسئله مهمی عنوان کرد و گفت: ما باید بتوانیم بخشی از خطا‌های بزرگی که در ارتباط با سفره‌های زیرزمینی مرتکب شدیم، جبران کنیم.
عارف با تاکید براینکه ما آینده‌فروشی کردیم و منابع و سرمایه‌هایی که متعلق به نسل‌های آینده بودند را فروختیم، گفت: تدوین منشور اخلاق محیط زیست، یک مساله بسیار جدی است؛ در این مسأله خیلی کم کار کردیم. در این حوزه خیلی گرفتاریم و واقعیت این است که کار و فرهنگ‌سازی نکردیم.
وی خاطرنشان کرد: دیپلماسی محیط زیست یک مسأله جدی است و باید آن را تقویت کنیم. با نهاد‌های بین‌المللی محیط زیست یا ارتباط نداریم و یا قهر هستیم. گاهی فکر می‌کنیم اگر در یک نهاد بی‌المللی شرکت کنیم، گناه کبیره کردیم؛ باید این نگاه را اصلاح کنیم.
بیشتر بخوانید:
