جمهوریت-امضای ۱۸ سند و تفاهم‌نامه همکاری، توافق برای افزایش همکاری‌های اقتصادی تا سطح ۵۰۰ میلیون دلار در قدم اول و حضور در نشست انجمن تجاری ایران و تاجیکستان، دستاورد سفر یک‌روزه رئیس جمهوری اسلامی ایران به «دوشنبه» بود.
سید ابراهیم رئیسی صبح چهارشنبه ۱۷ آبان ۱۴۰۲ با بدرقه رسمی محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور، حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسن قمی معاون بین‌الملل دفتر رهبری و جمعی از اعضای کابینه، تهران را به مقصد «دوشنبه» پایتخت تاجیکستان ترک کرد. این سفر به دعوت رسمی «امامعلی رحمان» رئیس جمهوری تاجیکستان انجام شد. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو و محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس قوه مجریه را در این سفر همراهی کردند.
رئیسی پیش از ترک تهران و در فرودگاه مهرآباد با بیان اینکه «سفر قبلی به دوشنبه همراه با باز شدن گره‌هایی از مسائل بین دو کشور و در نتیجه توسعه روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی فیمابین بود»، اظهار کرد: «اعداد و ارقام نشانگر این است که روابط با تاجیکستان کاملا با زمان قبل از این دولت متفاوت شده است.»
ساعاتی بعد رئیس دولت سیزدهم به تاجیکستان رسید و در فرودگاه «دوشنبه» از سوی «محمدطاهر ذاکرزاده» رئیس مجلس نمایندگان و «دلیر جمعه» وزیر انرژی تاجیکستان مورد استقبال قرار گرفت. پس از آن مراسم استقبال رسمی از رئیس جمهوری اسلامی ایران توسط رئیس جمهوری تاجیکستان در «قصر ملت» دوشنبه انجام شد. در مراسم استقبال رسمی، پس از گرفتن عکس یادگاری روسای جمهور ایران و تاجیکستان، اعضای هیئت‌های عالی‌رتبه دو کشور به یکدیگر معرفی شدند.
در ادامه این سفر مراسم امضای اسناد همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری تاجیکستان برگزار شد و رئیسی و «رحمان» بیانیه مشترک تعمیق روابط راهبردی و بلندمدت دوجانبه را به امضاء رساندند. همچنین مقامات عالی‌رتبه ایران و تاجیکستان در حضور روسای جمهور ۱۸ سند و تفاهم‌نامه همکاری امضاء کردند.
یادداشت تفاهم نقشه راه همکاری‌های تجاری و اقتصادی بلندمدت برای سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۰، لغو رویداد، مبارزه با قاچاق مواد مخدر، حمل و نقل و ترانزیت، مدیریت بحران، ایجاد منطقه آزاد مشترک، فرهنگ و هنر، آموزش عالی، تحقیقات فناوری و نوآوری، خدمات پستی، امور ورزشی و خواهر خواندگی میان شهرهای یزد و خجند تاجیکستان از جمله اسناد و تفاهم‌نامه‌های همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان بود که توسط مقامات دو کشور به امضاء رسید. این اسناد همکاری میان وزرای امور خارجه، نیرو و فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی ایران با وزرای فرهنگ، رشد اقتصاد، معارف، نقلیات و صناعت تاجیکستان امضاء شد.
برنامه بعدی این سفر نشست مشترک هیئت‌های عالی‌رتبه ایران و تاجیکستان بود. رئیس جمهوری اسلامی ایران در این نشست، «هدف‌گذاری برای افزایش همکاری‌های اقتصادی ایران و تاجیکستان تا سطح ۵۰۰ میلیون دلار در قدم اول را کاملاً امکان‌پذیر دانست» و گفت: «با توجه به زمینه‌های مختلف همکاری در بخش نفت، گاز، آب، صدور خدمات فنی و مهندسی و داروسازی دستیابی به این هدف در دسترس است.»
رئیسی، «کمک به برقراری امنیت کامل در افغانستان و مبارزه با پدیده‌های مخربی همچون تروریسم، مواد مخدر و جرایم سازمان یافته را از دیگر زمینه‌های همکاری میان دو کشور دانست.»
رئیس جمهوری تاجیکستان هم در این نشست «توسعه همه‌جانبه روابط دو کشور به خصوص در بخش معدن، سلامت، کشاورزی، تاسیس شرکت‌های فناوری و صنعتی، نیروگاه‌های برق آبی، اکتشاف و استخراج نفت و گاز و همکاری‌های فرهنگی و علم و فناوری را ضروری دانست.»
پس از آن نشست خبری مشترک سران ایران و تاجیکستان برگزار شد. رئیس دولت سیزدهم در این نشست با بیان اینکه «در مذاکراتی که با آقای رئیس جمهور داشتیم به این نتیجه رسیدیم که مانعی برای توسعه روابط بین دو کشور وجود ندارد»، اظهار کرد: «در حوزه تجاری و اقتصادی ظرفیت‌های خوبی بین دو کشور وجود دارد که با جدیت و پیگیری و اراده‌ای که امروز بین دو کشور وجود دارد، می‌تواند احیاء شود.»
رئیسی با تاکید بر «ضرورت قطع فوری حملات به مردم عزیز غزه و پایان نسل‌کشی و کودکی‌کشی در این سرزمین»، تاکید کرد: «امروز مردم جهان می‌خواهند سریعاً به این حملات پایان داده شود، محاصره مردم غزه سریعاً شکسته و امدادرسانی به مردم فلسطین آغاز و به حقوق حقه مردم فلسطین توجه شود. امیدواریم سازمان‌های جهانی و بین‌المللی این فریاد و سخن و صدای مردم جهان را بشنوند و به خواست آنها توجه کنند و هر چه زودتر به این ظلم روشن به مردم فلسطین خاتمه دهند و بگذارند این مردم که از وطن و خانه و کاشانه خود دفاع می‌کنند این‌چنین مورد ظلم و تعدی قرار نگیرند و از این ظلم‌ها رها شوند.»
شرکت در نشست انجمن تجاری ایران و تاجیکستان دیگر برنامه سفر رئیس قوه مجریه به دوشنبه بود. رئیسی در این نشست با اشاره به «اهمیت نقش تجار و بازرگانان ایران و تاجیکستان در عملیاتی کردن توافقات تهران و دوشنبه در بخش تجاری و اقتصادی»، بر «ضرورت شناخت کامل توانمندی‌ها و تولیدات ایران و تاجیکستان در این زمینه با استفاده از ظرفیت دفاتر بازرگانی در دو کشور» تاکید کرد و گفت: «یکی از جلوه‌های آشنایی با توانمندی‌ها و ظرفیت‌های متقابل برپایی نمایشگاه تولیدات دو کشور است.»
وی همچنین «موفقیت در توسعه تعاملات تجاری و اقتصادی را مستلزم تسهیل فعالیت تجار و بازرگان، تسهیل قوانین و مقررات گمرکی و ترانزیتی و رفع مسائل و مشکلات پیش‌روی تبادلات پولی و بانکی دانست» و گفت: «اینکه دیگران توسعه روابط ایران و تاجیکستان را نپسندد اهمیتی ندارد، برای ما مهم منافع دو کشور و دو ملت است، ما پیشرفت تاجیکستان را پیشرفت خود و امنیت این کشور را امنیت ایران می‌دانیم؛ حتما در نیل به این اهداف از هیچ همکاری فروگذار نخواهیم کرد.»
رئیس جمهور تاجیکستان هم در این نشست، «جمهوری اسلامی ایران را یکی از اولویت‌های اصلی این کشور برای توسعه و تعمیق همکاری و تبادلات تجاری و اقتصادی عنوان کرد» و با اشاره به «عزم جدی مسئولان دو کشور در این زمینه»، «تقویت همکاری در بخش‌های اقتصادی، صنعتی، کشاورزی، علم و فناوری با مشارکت بخش خصوصی را ضروری دانست.»
آخرین برنامه رئیس دولت سیزدهم در سفر به «دوشنبه» دیدار «محمدطاهر ذاکرزاده» رئیس مجلس نمایندگان تاجیکستان بود. رئیسی در این دیدار «بخش صنعت، معدن، کشاورزی، نفت و گاز، آب و برق، صدور خدمات فنی-مهندسی و راه‌سازی را از جمله زمینه‌های مناسب برای توسعه همکاری‌های دوجانبه میان ایران و تاجیکستان عنوان کرد» و گفت: «دو کشور همچنین به واسطه برخورداری از پیشینه مشترک فرهنگی و تاریخی، می‌توانند با تقویت همکاری‌ها در بخش فرهنگ و به ویژه حفظ زبان فارسی، نقش موثری در انتقال این سرمایه ارزشمند به نسل‌های پیش رو ایفا کنند.»
رئیس مجلس نمایندگان تاجیکستان هم در این دیدار با اشاره به عضویت ایران و تاجیکستان در سازمان‌های منطقه‌ای از جمله سازمان همکاری شانگهای بر ضرورت بهره‌گیری از این فرصت در جهت توسعه و پیشرفت اقتصادی دو کشور تاکید کرد.
رئیس جمهوری اسلامی ایران پس از پایان سفر یک‌روزه خود به تاجیکستان، صبح پنج‌شنبه ۱۸ آبان ۱۴۰۲ برای شرکت در شانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) راهی ازبکستان شد.
بیشتر بخوانید:
