امروز یکی دیگر از پایه‌های اصلی یکی از معروفترین فیلم سینمایی‌های تاریخ سینمای ایران هم از میان ما رفت، بعد از خسرو شکیبایی، عزت الله انتظامی، ناصر چشم آذر، داریوش مهرجویی حال نوبت به بیتا فرهی (مهشید فیلم هامون) رسید. متاسفانه …
بیتا فرهی در سال ۱۳۶۸ با فیلم هامون وارد سینمای ایران شد آن هم بر سر یک اتفاق و تقدیر شاید، زمانی که داریوش مهرجویی دنبال بازیگر نقش مهشید در فیلم هامون بود شبی در یک مهمانی در خانه دایی بیتا فرهی، مرحوم ناصر چشم آذر (آهنگساز معروف) او را به داریوش مهرجویی معرفی میکند و از همان جا برای بازی در این فیلم انتخاب شد، خود فرهی در این باره گفته است:
«من بسیار خوش شانس بودم که به طور اتفاقی وارد سینما شدم و با بزرگان کار کردم، می شود گفت تمام این جریان تقدیر بود و من به تقدیر اعتقاد دارم.»
مهشیدی که بیتا فرهی بازی کرد یک شخصیت زن چند لایه و واقعی در جامعه ایران است که هنوز بعد از گذشت ۳۴ سال از ساخت فیلم هامون کاملا نمونه‌های شبیه به آن در همین جامعه امروز قابل شناسایی و موجود است.
زنی زیبا، شیک و امروزی با دغدغه‌های مختلف سرگشته میان هنر و عرفان تا زندگی مرفه و لاکچری. توجه خواه و دنبال به چشم آمدن از یک طرف و بی تفاوت و بی قید در برابر وجوهی دیگر از زندگی. زنی که با عشق و عاشقی ازدواج کرد اما در عاقبت فهمید که عاشق شدن برای داستان‌ها و کتاب‌ها خوب است و برای جدایی از حمید هامون از هیچ تلاشی دریغ نکرد و …
اگرچه بیتا فرهی در ۵ فیلم (هامون، بانو، زندگی،سرزمین سبز و کیمیا) با زنده یاد خسرو شکیبایی هم بازی بود ولی آن زوج هامون بر فراز قله است. نه فقط در کارنامه آن دو بازیگر و همکاری با هم، بلکه حتی اگر قرار باشد معروفترین زوج‌های سینمایی خلق شده در سینمای ایران انتخاب شود حتما مهشید و حمید هامون در میان ۳ انتخاب نهایی قرار می‌گیرد.
۲ سال بعد از هامون در فیلم بانو داریوش مهرجویی هم نقش آفرینی بسیار خوبی داشت که متاسفانه به دلیل توقیف فیلم در زمان خودش به چشم نیامد اما الان می‌توان دید که این فیلم و نقش مریم بانو بیتا فرهی تا چه اندازه مهم و تاثیر گذار است. خود زنده یاد فرهی درباره فیلم بانو و ارتباط ان با شخصیت واقعی خودش گفته است:
«مهرجویی در جایی اشاره داشتند که فیلم نامه بانو را با توجه به شخصیت خود من نوشته اند. شاید در هامون، برداشت هایی از شخصیت ام داشتند که بانو را نوشتند چون بعد از اکران هامون، فیلم نامه بانو را به من رساندند. به یاد دارم که در آن زمان برای اینکه صحنه های زمستانی فیلم طبیعی جلوه کند، ۳ ماه منتظر تغییر فصل ماندیم. متاسفانه بعد از پایان کار، فیلم توقیف شد. اگر زمان خودش اکران می شد می درخشید.»
نقش متفاوتی دیگر در کارنامه بیتا فرهی منیژه مجدی در فیلم اعتراض ساخته مسعود کیمیایی است که امیرعلی فرمانزاد (داریوش ارجمند) عاشق اوست زنی مغازه دار و سبزی فروش که شمایلی جدید از فرهی را در کارنامه هنری‌اش نشان می‌دهد.
بازی او در فیلم خون بازی رخشان بنی اعتماد در نقش سیما مادری که با اعتیاد دخترش درگیر است واقعا چشمگیر است و همین نقش آفرینی جایزه بهترین بازیگر نقش زن در ۲ جشنواره بین المللی پیونگ یانگ و کراچی را برای او به ارمغان اورد.
بیتا فرهی از اول گزیده کار بود و در گذر سال‌ها گزیده کارتر هم شد. می‌دانست که باید سنجیده‌تر عمل کند. بلندی و کوتاهی نقش هم برایش اهمیت نداشت و معتقد بود که بازیگر کسی است که بتواند حتی به نقشهای کوتاه اعتبار و هویت بدهد
او اگرچه بر حسب شانس و یا تقدیر وارد عالم سینما و بازیگری شد اما به شهادت آثارش هیچ گاه سطح بازی او از یک استانداری پایین‌تر نیامد و در هر نقشی که دیده شد قابل قبول بود.
دست تقدیر چه عجیب است که او در لامینور آخرین ساخته داریوش مهرجویی دوباره بعد از ۳۰ سال مقابل دوربین کارگردانی قرار گرفت که بازیگری را با او شروع کرده بود و آخرین فیلم هر دو انها شد که در سینما به نمایش درآمد.
او در مصاحبه ای اشاره کرده بود: «همیشه خیلی دوست داشتم سرمایه‌ای می‌داشتم، کتاب فروشی کوچکی راه می‌انداختم که در آن کافه و یک گل فروشی کوچک هم بود. همیشه این سه را باهم می‌خواستم، اما هیچ کدام نمی‌شود.سرمایه ندارم، گل‌ها هم می‌پلاسند و کسی هم کتاب نمی‌خواند.»
در صحنه‌ای از فیلم هامون، حمید هامون تصمیم دارد تا او مهشید را با یک تفنگ برنو قدیمی بکشد وقتی مهشید از بیرون به خانه برگشته و دارد از پله‌ها بالا می‌رود، هامون از دور او را نشانه رفته است و با خودش زیر لب می‌گوید: «لاکردار اگر بدونی هنوز چقدر دوستت دارم»!
روحشون شاد و یادشان همیشه گرامی.
زندگی‌نامه بیتا فرهی
بیتا فرهی متولد ۱ فروردین ۱۳۳۷ در تهران، بازیگر سینما و تلویزیون و فارغ التحصیل رشته هنر از مدرسه هنر جان پاورس آمریکا در سال ۱۳۵۹ است که در ۳۱ سالگی با فیلم «هامون» جلوی دوربین رفت و بعدها کنار خسرو شکیبایی بیشتر درخشید.
او در گفت‌وگویی اظهار داشت: «من در خانواده متوسط نه پولدار، اما با فرهنگ و اصیل به دنیا آمدم و در یک جو فرهنگی رشد کردم، بستگانم همگی اهل کتاب و شعر بودند. سال ۵۷ به آمریکا رفتم و مدتی بعد وارد مدرسه هنری شدم در آن زمان هدفی برای بازیگری نداشتم و در نهایت بعد از سه سال در سال ۱۳۶۰ به ایران بازگشتم.»
بیتا فرهی چگونه بازیگر شد؟
این بازیگر اولین بار در سال ۱۳۶۸ وقتی ۳۱ ساله بود با فیلم «هامون» در نقش «مهشید» کنار چهره‌هایی چون خسرو شکیبایی و عزت الله انتظامی جلوی دوربین رفت. او می‌گوید آقای ناصر چشم آذر در خانه دایی‌ام من را دید و به آقای داریوش مهرجویی (کارگردان) برای کار جدیدش معرفی کرد و بعد از تست به سرعت مورد تایید قرار گرفتم.
خاطره سیلی خوردن از شکیبایی
مرحوم داریوش مهرجویی پیش از این با ذکر خاطره‌ای از خسرو شکیبایی یاد کرده و گفته است؛ در سکانسی از فیلم «هامون»، مهشید دیر وقت به خانه می‌آید. ما در این سکانس برای اینکه صحنه‌ای طبیعی داشته باشیم به بیتا فرهی نگفتیم که قرار است سیلی بخورد! بعد از گرفتن این پلان، زنده‌یاد خسرو به گوشه ای از لوکیشن رفت و زار زار گریه کرد، به کنارش رفتم تا او را دل داری بدهم، خسرو گفت: «من که می دانستم قرار است سیلی بزنم. فرهی درباره این سکانس می‌گوید: یادم هست در صحنه پشت بام که مهشید ملحفه‌ها را پهن میکند، به طرز وحشتناکی از ایشان کتک خوردم تا جایی که همسایه‌ها از صدای جیغ من از خانه‌ها بیرون آمده بودند. بعد از این صحنه بود که به داریوش مهرجویی گفتم خسرو شکیبایی به قصد کشتن می زند.»
از «بانو» تا «کیمیا»
سال ۱۳۷۰ با فیلم «بانو» دوباره با مهرجویی هم کار کرد، اما این کار توقیف شد تا اینکه در سال ۱۳۷۳ با فیلم «کیمیا» در نقش دکتر شکوه به کارگردانی احمدرضا درویش به سینما بازگشت.
با الوند تا کیمیایی
بیتا فرهی در سال ۱۳۷۵ در فیلم «هتل کارتن» سیروس الوند حضور داشت تا اینکه در سال ۱۳۷۸ در فیلم «اعتراض» مسعود کیمیایی نیز ایفای نقش کرد.
بیتا فرهی در قاب تلویزیون
سال ۱۳۷۹ با سریال «ولایت عشق» مهدی فخیم‌زاده در نقش «آذردخت» وارد قاب تلویزیون شد و در سال ۱۳۸۱ در سریال «پدر خاک» و سپس سال ۱۳۸۳ در مجموعه «طلسم شدگان» بازی کرد.
زندگی شخصی و همسر و فرزند بیتا فرهی
بیتا فرهی در اولین ازدواج خود با فردی به نام قریشی، صاحب دختری بنام مهسا شد، او پس از جدایی با همسر دوم خود علی آزموده ازدواج کرده است. بیتا فرهی دختری دارد به نام مهسا که مقیم پاریس است و نوه‌ای به نام تسا که او را بسیار در تهران بی‌قرار کرده و به همین دلیل مادر بزرگش را مدام راهی پاریس میکند.
همین سفرهای مستمر، گاه باعث میشود او بعضی نقش‌‌ها را از دست بدهد، خودش می‌گوید: «همین چند وقت پیش به خاطر رفت و آمد، دو کار را از دست دادم. حتما شانسم نبود. خیلی معتقدم شاید قسمت بر این نبوده است. البته آن گروه هم به سرعت بازیگر می‌‌خواستند و نمی‌‌توانستند صبر کنند تا من برگردم.
بدون تجربه حتی یک تئاتر
فرهی درباره فعالیت در زمینه تئاتر می‌گوید: «تئاتر یک مقوله هنری بسیار سخت است، البته در طی این سال‌ها پیشنهادهای تئاتری داشتم به ویژه در زمان «هامون»، اما چون تجربه تئاتر را نداشتم به آنها جواب منفی دادم. شاید در آینده‌ای نزدیک اگر نمایش نامه خوبی باشد، این تجربه را هم به دست آورم.»
علاقه بیتا فرهی به مردم
بازیگر بانو می‌گوید: مردم را خیلی دوست دارم و به محبوبیت بیش از شهرت اهمیت می‌دهم. دوست دارم محبوب دل مردم باشم. احساس می‌کنم آدم مردمی هستم و اگر روزی کارم را کنار بگذارم باز من را می‌شناسند و آن چیزی را که دلم از مردم می‌خواهد از آنها می‌گیرم.
علاقه بیتا فرهی به کافه و کتاب‌فروشی
فرهی درباره اوقات فراغت خود اظهار داشته: «همیشه فکر می‌کنم که ای کاش سرمایه‌ای برای راه اندازی یک کتاب فروشی دنج و کوچک در یک جای خوب و مناسب داشتم، یک کافه کتاب که بشود در آن یک قهوه خوب نوشید، یک کتاب خوب خواند و یک موزیک خوب گوش داد، دوست دارم چنین کارهای را انجام دهم.»
علاقه بیتا فرهی به نقشهای کوتاه
بازیگر هامون می‌گوید: «اعتقاد ندارم مدام دیده شوم و حضورم حتی شبیه این باشد که پیش برنده هیچ اتفاقی در داستان نباشم، اما قطعا نقشهای کوتاه و مؤثر در پیشبرد قصه را دوست دارم. حتی اگر سه سکانس بازی کنم، ولی دیده شوم. به مهرورزی اعتقاد زیادی دارم، سعی می‌کنم محبت‌ام را نثار دیگران کنم و از این کار لذت می‌برم اما متاسفانه مهرورزی در جهان کم شده است. آدم‌ها نامهربان شده اند و انگار هرکس باید خودش به فکر خودش باشد و این دردناک است.
بیتا فرهی در سریال «سرزمین مادری»
بیتا فرهی این روزها در سریال «سرزمین مادری» و با ایفای نقش اقدس‌الملوک بختیاری یکبار دیگر یادآور روزهای درخشان خود در مقابل دوربین است. او نقش زنی پرجذبه، پرقدرت و ثروتمند از طایفه بختیاری‌ها را ایفا کرده است که با یک اشاره به اطرافیانش می‌تواند دست به هرکاری بزند.
بستری بیتا فرهی در بیمارستان
روز یکشنبه ۲۱ آبان ۱۴۰۲ بهاره افشاری در صفحه شخصی خود خبر از بستری شدن بیتا فرهی در بیمارستان داد، سپس مشخص شد این بازیگر به دلیل عارضی ریوی تحت درمان در سی سی یو است. اما در نهایت ساعاتی پیش در بیمارستان دی تهران از دنیا رفت.
بیشتر بخوانید:
