جمهوریت : مهرداد خدیر دز عصر ایران نوشت : بخشی از سخنان آقای ابراهیم رییسی در مجلس شورای اسلامی و حین معرفی وزیر جدید کشور به شکل گسترده ای در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی دست به دست می شود تا نشان دهد یک اصطلاح را به اشتباه تلفظ کرده حال آن که « تدبیرالمُدُن» درست است نه این که تدبیر «مدَوّن» را به اشتباه «مُدُن» گفته باشد.
آقای رییسی گفته بود: «آقای وحیدی الان رئیس دانشگاه هستند، وزارتخانههای مختلفی را مدیریت داشتند و چهرهای هستند که علاوه بر دانش، حقیقتا، یک چهره راهبردی است. کسی که برای وزارت کشور مطرح میشود به عنوان کسی که میخواهد کشور را «تدبیرالمُدُن» کند، مسألۀ تدبیر المدن بسیار اهمیت دارد.» توضیحی احتمالا با این هدف که توجه ها را از چهره وسابقۀ نظامی آقای وحیدی به بخش های آکادمیک معطوف کنند اما توجه ها به جانب دیگری رفت و این تصور درگرفت که مدون بوده و مُدُن تلفظ شده است!
مُدُن جمع مدینه به معنی شهر و نماد تمدن است (مثل طُرُق یا رُسُل یا کتُب که جمع مکسر طریق و رسول و کتاب و البته جملگی غیر پارسی و عربی اند) و تدبیر هم یعنی سیاست. البته سیاست به معنی امروزی یا همان «پالسی» چون در گذشته سیاست به معنی تنبیه هم به کار میرفت.
به این بهانه می توان به آقای رییسی هم یادآور شد اکنون و در سال ۱۴۰۰ مخاطب سخنان ایشان در مقام رییس جمهوری بسیار گستردهتر از ۴۰ سال گذشته است که در مناصب مختلف قضایی با کادر قضایی و غالبا روحانیون صحبت میکردند و بازنشر نمی شد ضمن این که نیازی به استفاده از اصطلاحات ناآشنا هم نیست و اگر هم استفاده می شود بهتر است توضیح بدهند منظور چیست و از واژگان پارسی فراوانی می توان بهره برد.
دربارۀ این اصطلاح هم این اشاره خالی از لطف نیست که در متون کهن فلسفه یونانی و اسلامی حکمت را به دو بخش تقسیم می کردند: حکمت نظری و حکمت عملی. حکمت نظری شامل سه حکمت ریاضی، طبیعی و الهی بود. حکمت عملی هم شامل تهذیب اخلاق، تدبیر منزل و سیاست مدن. تدبیر مُدُن یعنی سیاست مُدُن.
به زبان امروز اما اگر بخواهیم سخن بگوییم چهار خواست اصلی مردم «امنیت، آزادی، عدالت و رفاه» است که گاه بیکی بر دیگری ترجیح داده شده اند و از منظر دستگاه های حکومتی هر وزارتخانه با یکی یا چند فقره سر و کار دارد. دربارۀ وزارت کشور کاش گفته میشد مثل وزارت دفاع تنها با امنیت سر و کار ندارد و دغدغۀ آزادی و عدالت را هم باید بیفزاید. امیدوارم تدبیر المدن وزیر جدید همین باشد.