جایگاه امام خمینی (ره) در تاریخ معاصر روسیه

«بولات فتکولین» استاد دانشگاه و کارشناس سیاسی روس در تحلیلی که در اختیار خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه قرار داد، به بحث شناخت جامعه و تاریخ معاصر روسیه از شخصیت امام خمینی (ره) پرداخت.  

در این تحلیل آمده است: انقلاب اسلامی نه تنها ایران را متحول کرد بلکه طی ۴ دهه همواره بر سیاست جهانی و توازن قدرت در عرصه بین المللی نیز تاثیر بزرگی بر جای گذاشته است.

در این مطلب می‌خواهم بیشتر در خصوص شناخت جامعه و تاریخ معاصر روسیه از شخصیت امام خمینی (ره) به عنوان معمار انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی صحبت کنم.

این واقعیت غیر قابل انکار است که گستردگی ابعاد شخصیتی و سیمای تاریخی ایشان با سپری شدن چندین دهه از درگذشتشان بیشتر و واضح تر نمایان می‌شود.

شخصیت امام خمینی (ره) نیز با گذشت زمان برجستگی و ابعاد بیشتری به خود گرفته است.

امام خمینی (ره) در مورد بسیاری از وقایع دوران خود از جمله رویدادهایی که در کشورهای همسایه ایران اتفاق می‌افتاد، نظر و دیدگاه‌های خویش را مطرح کرده بودند.

بسیاری از اتباع روسیه و جمهوری‌های شوروی سابق از معاصران امام خمینی (ره) بودند و برای آنان نام امام به طور خاص با پایان دهه ۱۹۸۰ و ابتدای دهه ۱۹۹۰ به عنوان یک دوره تاریخی منحصر به فرد مرتبط بود.

طی رهبری امام در دهه ۱۹۸۰ اتفاقات زیر رخ داد

۱٫  نظام اسلامی ایران بر مبنای ایده‌های امام خمینی(ره) تشکیل شد

۲٫ جنگ ایران و عراق به مرحله نهایی رسید

۳٫ ایران وارد مسیر توسعه شد

اما اواخر دهه ۱۹۸۰ برای اتباع روسیه و سایر جمهوری‌های شوروی با اتفاقات زیر همزمانی داشت.

۱٫ حکومت «میخائیل گورباچف» وارد مرحله نهایی خود شد که فروپاشی شوروی را در پی داشت

۲٫ گرایش‌های گریز از مرکز در ذهن نخبگان جمهوری‌های شوروی تقویت شد

۳٫ در میان بخش قابل توجهی از نخبگان اقتصادی، سیاسی و فرهنگی شوروی مادی گرایی نفوذ کرد

۴٫ مردم عادی روسیه و سایر جمهوری‌های شوروی به دلیل فقدان حمایت‌های فکری نخبگان، در برابر اندیشه‌های مخرب مادی گرایی آسیب پذیر و بی دفاع شدند

۵٫ بدترین مظاهر ســبک زندگی غربی به فضای شوروی نفوذ کرد

تاریخ گواه است که امام خمینی(ره) دارای خرد و تجربه فوق العاده و همچنین توانایی پیش بینی آینده بودند.

رویداد مهمی که امام خمینی(ره) را با تاریخ معاصر روسیه مرتبط می‌کند، نامه تاریخی ایشان به میخائیل گورباچف ​​رهبر شوروی سابق می‌باشد. این نامه به صراحت نشان می‌دهد که امام ماهیت اصلاحات گورباچف و اشتباهات وی را به طور دقیق شناخته بودند.

لازم است به بخشی از این نامه تاریخی امام نقل قول مستقیم داشته باشیم.

امام تاکید کرده بودند: «البته ممکن است از شیوه‌های ناصحیح و عملکرد غلط قدرتمندان پیشین کمونیسم در زمینه اقتصاد، باغ سبز دنیای غرب رخ بنماید، ولی حقیقت جای دیگری است. شما اگر بخواهید در این مقطع تنها گره‌های کور اقتصادی سوسیالیسم و کمونیسم را با پناه بردن به کانون سرمایه‌داری غرب حل کنید، نه تنها دردی از جامعه خویش را دوا نکرده‌اید، که دیگران باید بیایند و اشتباهات شما را جبران کنند؛ چرا که امروز اگر مارکسیسم در روشهای اقتصادی و اجتماعی به بن‌بست رسیده است، دنیای غرب هم در همین مسائل، البته به شکل دیگر، و نیز در مسائل دیگر گرفتار حادثه است. جناب آقای گورباچف، باید به حقیقت رو آورد. مشکل اصلی کشور شما مسئله مالکیت و اقتصاد و آزادی نیست. مشکل شما عدم اعتقاد واقعی به خداست. همان مشکلی که غرب را هم به ابتذال و بن‌بست کشیده و یا خواهند کشید. مشکل اصلی شما مبارزه طولانی و بیهوده با خدا و مبدأ هستی و آفرینش است. جناب آقای گورباچف، برای همه روشن است که از این پس کمونیسم را باید در موزه‌های تاریخ سیاسی جهان جستجو کرد…»

در حقیقت نتیجه حکومت گورباچف این بود که منافع ملی تسلیم و تقدیم غرب شد و جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی در بحران طولانی مدت قرار گرفتند که از آن به نام «دهه وحشتناک ۱۹۹۰» یاد می‌شود.

متاسفانه در آن زمان جانبداران «مسیر توسعه غربی» که در روسیه قدرت را در اختیار داشتند هشدارهایی را که امام خمینی(ره) در پیام خود برای نخبگان شوروی بیان کرده بودند، جدی نگرفتند در نتیجه با حمایت‌های غرب «بوریس یلتسین» به عنوان یک رهبر بی‌کفایت و ضعیف به قدرت رسید که طی دوران مدیریت وی به اصطلاح علف‌های هرز ماتریالیسم بی رویه رشد کرد و اموال و دارایی‌های دولت و ملت به دست گروهی بی‌درایت افتاد.

این اشتباهات برای روسیه نتایج زیر را در بر داشت:

اعتبار کشور در عرصه بین المللی کاهش یافت و در برخی مناطق جدایی خواهی رشد کرد.
 به طور سراسری اقتصاد تخریب شد و ارتباط اقتصادی داخلی از بین رفت. سطح زندگی مردم شدیدا افت کرد و پایه‌های اخلاقی جامعه متزلزل و جنایت به یک پدیده معمولی تبدیل شد.

حتی جمعیت روسیه کاهش یافت.

خوشبختانه پس از تغییر رهبری و به قدرت رسیدن افراد توانمند، روسیه موفق به پشت سر گذاشتن بخش زیادی از پیامدهای کودتای مادی گرایی غربی شد.

در سال‌های بعد، رهبری روسیه در مورد سیاست گذاری‌های مذهبی تجدید نظر کرد به طوری که امروز دین به بخش جدایی ناپذیری از زندگی مردم این کشور تبدیل شد اما هنوز هم بسیاری از مسائلی که امام خمینی(ره) ۳۰ سال پیش در نامه خویش مطرح کرده بودند، نیاز به پیگیری و پیدا کردن راه حل‌های مناسب دارد.

انتهای پیام/ح